Organ naklinde acı tablo

Organ bağışı ve naklinde pandemi öncesine göre 4-5 kat düşüş yaşandığına dikkat çeken Prof. Dr. Ekrem Kaya, bunun 3 nedeni bulunduğunu açıkladı. Kaya, yaşanan süreç, soru işaretleri ve hekimlerin durumunun burada öne çıktığını aktardı.
Pandemi birçok alanı etkilediği gibi organ bağışı ve nakli konusunda da olumsuz bir tablo oluşturdu. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı ve Organ Nakil Merkezi Sorumlu Müdürü Prof. Dr. Ekrem Kaya, şu an pandemi öncesinin çok gerisinde olduğumuzu söyledi. Türkiye’de en çok organ bağışının Güney Marmara Bölgesi’nde olduğunu vurgulayan Kaya, pandemi döneminde de benzer bir tablonun olduğunu ancak eskiye göre 4 – 5 kat düşüş yaşandığını aktardı.
Kadavra organ bağışında azalma olduğunu açıklayan Kaya, “Organ naklinde eskiye göre azalma var ama çok fazla değil. Çünkü canlı verici ile kompanse edilmeye çalışılıyor. Bizim burada bahsettiğimiz konu kadavra organ bağışı, yani ölüden bağışlar ki esas olan budur. Bu çok ciddi miktarda azaldı” dedi.

3 NEDENİ VAR

Bu durumun 3 nedeninin bulunduğunu açıklayan Prof. Dr. Kaya, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Birincisi, organ bağışı olması için beyin ölümü olması lazım. Beyin ölümü yoğun bakımlarda olur. Yoğun bakımlarda covid19 salgını nedeniyle hepsi şaibeli noktaya geliyor. Covid19 testleri ile bu anlaşılabiliyor ve ayrılabiliyorlar ama yine de bir soru işareti kalıyor. İkincisi hekimler çok yoruldu ve çok sağlam iş yapmak istedikleri için bu noktalarda bir takım testler gerekiyor. Bu testleri yaptığınız zaman süre yetmiyor. Üçüncü olarak da Sağlık Bakanlığı verici olması için yani ölen kişilerden organ bağışı olması için bazı konsültasyonlara, bazı hekimlerin ‘Bunda covid yoktur’ demesi gerektiği zorunluluğu getirdi. Bunu da demek öyle kolay değil. Bütün bu zorluklar sonucunda organ bağışı azaldı. Azalınca tabi kısır döngü gibi kartopu misali hızlıca organ bağışına isteksizlik artıyor. Zamanında her şey birbirini tetikliyordu. Biraz artınca hızla tırmanıyordu. Azalmada da aynı şekilde oluyor.”

YENİDEN BAŞARABİLİRİZ

Yeniden eski seviyelere ulaşmak için kurumlara bu olayı tekrar tanıtmaları gerektiğini anlatan Kaya, okullara, hastanelere, fabrikalara, sivil toplum örgütlerine, hekimlere tekrardan yoğun bakımlara, camilere gidip, medyanın da desteğini alarak yeniden uyandırmanın gerekliliğine işaret etti. Zor bir işin kendilerini beklediğini ifade eden Kaya, “Pandeminin beli iyice kırıldıktan sonra buna yeniden başlamamız gerekiyor. Daha önce yaptığımız için nasıl yapılacağını biliyoruz. Daha önce başardığımız için de yeniden başaracağımıza inanıyorum” dedi.

HASTALAR HALA BEKLİYORLAR

Vatandaşlara çağrıda bulunan Kaya, “Organ nakli için bekleyen hastalar kaybolmadı. Onlar hala bekliyorlar. Her gün bu hastalara yenileri ekleniyor. Dolayısıyla bu sorun devam ediyor. İnsanlar, hayır işlerine devir hangi devir olursa olsun destek vermeleri, el vermeleri gerekiyor. Başka türlü bunlarla baş etmemiz mümkün değil” diye konuştu.

HALKIMIZI DUYARLI OLMAYA DAVET EDİYORUZ

Bazı Batı Ülkeleri’nde organ bağışının biraz sendelediğini ancak sonra toparladıklarını belirten Kaya, “Biz de aynı şekilde halkımızı duyarlılığa davet ediyoruz. Organ bağışı konusunda kendilerine tarif edildiği zaman pozitif yaklaşmalarını bekliyoruz. Bakanlığın da pandeminin gündemden düşmesine paralel şekilde bazı bürokratik işlemleri kolaylaştırmaları gerekiyor. Basından istediğimiz olayı gündemde tutup; hem sağlık çalışanlarını, hem de halkı uyarmaları ve bu konuda teşvik edici mesajlar vermelerini bekliyoruz. Sağlık çalışanlarından da buraya biraz daha ilgi göstermelerini, gayret sarf etmelerini bekliyoruz” dedi.

BİR SENEDE ESKİ SEVİYELERE ULAŞABİLİRİZ

Covid-19 vaka sayılarının 5 binlere kadar indiğini anımsatan Prof. Dr. Kaya, aşılama oranının da hızlandığını vurguladı. Yeni bir mutasyon ortaya çıkmadığı takdirde Ağustos ayından sonra pandeminin epey belinin kırılacağı öngörüsünde bulunan Kaya, “Organ nakli ile ilgili çalışmaların da sahaya rahat çıkıp, insanları tedirgin etmeden bu teşvikleri yapabileceğimiz ortamın geleceğini düşünüyorum. Hemen olmaz tabi, bu çalışma ile olur. Umarım daha kısa zamanda olur ama tahmin ediyorum ki bir sene uğraşırsak eski seviyemize gelebiliriz” diye konuştu.

TOPYEKÜN ÇALIŞMA GEREKİYOR

Bunun topyekün bir çalışma olması gerektiğine işaret eden Kaya, ülkenin diğer bölgelerinin de çalışma yapması durumunda organ bağışı konusunda daha başarılı sonuçların çıkabileceğini söyledi. Hükümetin geçmişte organ bağışı ve naklinde güzel çalışmaları olduğunu ifade eden Kaya, “Şu anda yürürlükte olan işleyişi onlar kurdular. Bakanlıkta çok sağlam bir organ bağış, nakil, takip sistemi kuruldu. Organ Nakli Dairesi Başkanlığı var. Çok güzel yönetmelikler çıktı. Algoritmalar belirlendi. Bu konuda bir organ çıktığında, kime takılacağı konusunda bütün soru işaretleri yok edildi. Kimsenin hakkı yenmiyor. Bu konuda şeffaf ve sağlam bir sistem kuruldu. Onların da şu anda kamu spotları ve başka aktivitelerle onların da destek vermeleri gerekiyor” dedi.

MAĞDURİYET YOK

Herhangi bir mağduriyetin yaşanmadığını söyleyen Kaya, bekleyen hastaların hala mevcut olduklarını belirterek, “Ölenler de oluyor. Burada yapacak bir şey yok. Mağduriyet bana göre bir adaletsizliğin getirdiği durumdur. Burada bir adaletsizlik yok. Kimseye zorla da organ verdiremezsiniz. Dolayısıyla burada bir adaletsizlik söz konusu değil. Ama bağış olursa insanlar da bundan yararlanır. Pandemi insanlarda bu konudaki algının zayıflamasına neden oldu” diye konuştu.