Çocuklar ve oruç

Örneklendirmem gerekirse; ders çalışma ihmalinden, belli gıdalara aşırı bağımlılık göstermelerine kadar...
Ebeveyniyle iletişim kurması yerine çatışma halinde olması, öfkesini kontrol etme gücünün bile olamaması gibi...
“Peki, bu çocuk neden ders çalışmıyor?”
Çalışmaz, çünkü beyninin gücü bedenine yetmiyor da ondan. Neden bu çocuk odasını toparlayamıyor? Neden bu çocuk vaktinde uyanamıyor? Neden bu çocuk öfkesine hakim olamıyor? Çünkü iradesi zayıf da ondan.
Neden?
Çünkü aşırı korumacı anne babalar, çocuklarının “kendi yapabilmesine” fırsat vermezler de ondan. Böylesi anne babalar çocuklarına yemeklerini kendileri yedirir, ayakkabılarını kendileri giydirir, elbiselerini kendileri çıkartırlar... Halbuki çocuk, kendisine “yapabilme fırsatı verildiği kadar” güçlü bir iradeye sahip olur.
İşte bu yüzdendir ki ramazan ayı, çocuklarına irade kazandırmak isteyen anne babalar için bulunmaz bir fırsattır. Zira bu ayda, anne babası oruç tutan neredeyse bütün çocuklar, oruç tutmaya özenir. Bu özentiyi bir kazanıma dönüştürmek mümkün.

TEKNE ORUCU

Çocuklar bütün bir günü oruçlu geçiremez belki ama onlar için “Tekne Orucu” imkanı sunulabilir.
Çocuğunu ‘gerçekten’ seven anne babalar, çocuklarını ‘Sen daha küçüksün, büyüdüğünde oruç tutarsın’ diyerek aşağılamak yerine, ‘Demek sen de oruç tutmak istiyorsun’ diyerek teşvik etmeli ve ona yol göstermeli. Ve böylece, yıllarca süren bir irade kazanımı eğitiminin ilk adımlarını atıyor...
Tekne orucu, bir Anadolu geleneğidir.
Bütün gün oruç tutamayan çocukların, günün sadece bir bölümünü oruçlu geçirmesine tekne orucu deniyor. Aslı ”tenkiye orucu”dur. Arapçada “künyelemek”, “kimliklenmek” anlamına gelen tenkiye zamanla tekne olmuştur. Tenkiye orucuyla çocukları oruca alıştırmak ve onlara İslâmî bir kimlik kazandırmak hedeflenmiştir.
*
Dinimizi öğretmek amacıyla katı olmanın, çocuğun orucun bütün gereklerini yerine getirmesini beklemenin anlamı yok.
Küçük yaşta bu tip teşvik edici ve yönlendirici davranışlarla zaten çocuklara örnek olunabiliyor ve çocuklar da ailenin davranışını model alabiliyor. Çocukların oruç tutmayı istemeleri normal görülmelidir. Oruç tutmaya heveslenen çocuğa, orucun ne kadar zor bir şey olduğunu, tüm gün ne kadar sıkıntı çekildiğini, susuz ve aç kalmanın ne kadar zor olduğunu abartarak anlatmak, orucun dinimiz açısından anlamından uzaklaşmak demektir.
Amaç, çocukları korkutmak ya da oruç tutarak ne büyük sevaplar kazanıldığını anlatarak henüz soyut kavramları algılamaktan uzak yaştaki çocukların kafasını karıştırmak değildir. Amaç, orucun dinimiz açısından vermek istediği mesajı doğru anlatmak ve oruç tutmak isteyen çocuğun hevesini kırmadan, gelişimini aksatmayacak şekilde destek olmaktır.
Esen kalın, evde kalın