'Sessiz katil' karbonmonoksit zehirlenmelerine dikkat

BALIKESİR Sağlık Müdürü Dr. Yasin Yılmaz, her yıl kış aylarında kalitesiz yakıt kullanımı nedeniyle karbonmonoksit zehirlenmeleri yaşandığını belirterek fark edilmesi güç olduğu için 'sessiz katil' olarak adlandırdıkları soba ve şofben zehirlenmelerine karşı uyardı.

Balıkesir Sağlık Müdürlüğü'nden yapılan yazılı açıklamada karbonmonoksitin renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı, zehirli bir gaz olduğu, tahriş etme özelliğinin olmaması nedeniyle fark edilmediği için, 'sessiz katil' olarak nitelendiğine dikkat çekildi. Vücuda solunum yolu ile giren karbonmonoksitin doğrudan kana geçerek oksijen alımını engelediği, zehirlenme ve ölüme neden olduğu vurgulandı. Balıkesir Sağlık Müdürü Dr. Yasin Yılmaz tarafından yapılan açıklamada, "Karbonmonoksit zehirlenmeleri sıklıkla, kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeni ile meydana gelir. Zehirlenmede ilk belirtiler baş ağrısı, yorgunluk hissi, mide bulantısıdır. Genellikle bu belirtiler karbonmonoksit düzeyi ve maruz kalınan süre ile ilişkilidir. Karbon monoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa, zehirlenmeler ölümle sonuçlanabilir. Eğer karbonmonoksit zehirlenmesi geçirdiğinizi düşünüyorsanız, hemen camları açıp, ortamın havalandırılmasını sağlayın. Hızla ortamdan uzaklaşın ve açık havaya çıkın. 112 Acil Yardım Servisini arayın" denildi.

KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALI?

Bilgisizlik, yanlış kullanım ve ihmal yüzünden soba, şofben, baca zehirlenmelerinin hemen her yıl kış aylarında, özellikle alçak basınçlı havalarda tehlikeli boyutlara ulaştığını belirten Dr. Yılmaz, lodos nedeniyle her yıl onlarca kişinin özellikle sobadan sızan karbonmonoksit gazı ile zehirlendiğini söyleyerek, "Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına dikkat edilmelidir. Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalı, soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmelidir. Sönmekte olan sobaya asla tekrar tutuşması için yakıt konulmamalıdır. Soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı, soba alttan yakılmamalıdır. Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde düzensiz ısı dağılımı nedeniyle de baca çekişi zayıflayacağı için soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmeli, bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak yetkili kişilere temizletilmelidir. Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst noktasından 1 metre daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalıdır. Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde detektör bulundurulmalıdır. Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı, sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalıdır. Lodoslu havalarda geceleri yatmadan önce sobalar söndürülmelidir" dedi.        

MANTAR ALIRKEN DE TOPLARKEN DE DİKKAT EDİLMELİ

Balıkesir Sağlık Müdürlüğü, mantar zehirlenmelerine karşı da halkı uyardı. Mantarı alırken yada toplarken çok dikkat edilmesi gerektiğini ifade eden Balıkesir Sağlık Müdürü Dr. Yasin Yılmaz, "Mantar, zehirli olduğunda insan yaşamında çok büyük olumsuz etkilere neden olabilir hatta sonuç ölüme kadar varabilir. Mantar zehirlenmeleri yenilen mantarın cinsine ve türüne göre farklılık gösterir. Bazı mantar zehirlenmeleri ilk belirtisini 2 saat sonra verirken bazıları 6, bazıları 8 bazıları da 24 saat sonra gösterebilir. Bu yüzden, terleme, ağız salyasında artma, gözyaşı akıntısı, yüz ve boyunda kızarma, ağızda metalik tat, kol ve bacaklarda karıncalanma, şişme, baş dönmesi, koordinasyon bozukluğu, denge bozukluğu, konuşma güçlüğü, kas spazmları, görme ve işitme bozuklukları, hayal görme, karın ağrısı, kusma ve ishal, derin uyku, kalp ritim bozuklukları, mantar zehirlenmesi belirtileri dir ve ilk saptandığında mutlaka doktora gidilmelidir. 6 saatten sonra görülen semptomlar ise ölümcül olabilecek mantarlar ile zehirlenmeleri akla getirmelidir" diye konuştu.

Hilmi DUYAR/BALIKESİR, (DHA)

FOTOĞRAFLI