Prof. Dr. İlber Ortaylı’dan Türk-rus İlişkilerine Osmanlıca Köprüsü

Türk Tarih Profesörü İlber Ortaylı, Rusya Federasyonundaki Moskova Üniversitesi başta olmak üzere çeşitli üniversitelerin Türkoloji Bölümü öğrencilerine Balıkesir’in Ayvalık ilçesinde, Osmanlıca dersleri vermeye başladı.
Ayvalık’ta; İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesindeki Cunda Uygulama Oteli’nde başlayan ve 15 gün sürecek olan Osmanlıca derslerine doktora öğrencisine Moskova Üniversite’sinden akademisyenlerinde katıldığı bildiriliyor.
Sağlıklı dış ve iç politikalar üretilmesi için yakın tarihin iyi yorumlanması için Osmanlıca’nın öğrenilmesi gerektiğini savunan ve tarihin günümüzdeki kritik döneminin aşılması için dil devrimi olması gerektiğini, ülkemizde de herkesin Osmanlıca okuyup yazmayı öğrenerek, tarihte neler olup bittiğini asıl belgelerinden bilinmesi gerektiğini savunan Türk Tarih Profesörü İlber Ortaylı’nın verdiği Osmanlıca derslerini ise Rus öğrencilerin pür dikkat dinlemesi dikkatlerden kaçmıyor.
Rus öğrencilerin saat 10.00 ile 12.30 arasıyla 17.00 ile 19.00 arasında gördükleri derslerin dışında Ayvalık’ın tarihi ve doğal güzelliklerinin yanı sıra Kazdağları ve Bergama’nın tarihi Akropol tepesinde de eğitici öğretici gezilere katıldığı kaydediliyor.
Ayvalık’ta Rus öğrencilere yönelik verdiği Osmanlıca dersleri hakkında AA muhabirine açıklamalarda bulunan ünlü Türk Tarih Profesörü İlber Ortaylı, birkaç yıldır Omsnalıca dersleri konusunda hummalı bir çalışma içerisinde olduklarını vurgulayarak, “Uzun yıllar boyunca Rusya ile Türkiye arasında ilişkiler çok çok kopuktu. Bizde, Slavistlik gibi orada da Türkoloji’nin kendi problemleri oldu. İnsanlar gelip gidemedi. Arşivlerin açılmasına izin verilmedi. Bizlerde Rusya’daki arşivlerde çalışamadık yani. Ben bile bu konuda çok geç kaldım. 40 yaşımdan sonra bu konuda etkin olmaya başladım. Çünkü izinler öyle çıkıyordu. Şimdi bu aradaki açığı telafi etmek için böyle bir program yapıyoruz. Hakikaten de çok hızlı netice alınıyor.” dedi.
Rus öğrencilerin lisan bilgilerinin son derece iyi olduğunu kaydeden Prof. Dr Ortaylı “Öğrencilerimizin kendilerine ait bir çalışma metodları var. Çokta iyi bilgileri var Türkçeyi de çok çabuk öğreniyorlar. Bu yüzden de Osmanlıca metinleri de kolayca söküp, okuyabiliyorlar. İyi netice alıyoruz. Dolayısıyla bir zamanların Smirnoflar’ının, Bartod’ların yarattıkları bir Türkoloji yeniden kurulacak ve devam edecek” diye konuştu.
Rusya Federasyonu Dış İşleri Bakanlığı Diplomatik Akademi Öğretim Üyesi ve Ayvalık’taki Osmanlıca derslerinin öğrencilerinden Doçent Dr. Evgeniya Larionova da, Rusya’da öğrencilerine Türkçe öğrettiklerini ifade ederek, “Bizim diplomat öğrencilerimiz var. Ayvalık’ta çok enterasan bir ders alıyoruz İlber hocamızdan. Osmanlıca dersi alıyoruz. Aslında neden Osmanlıca dersi derseniz, şunu rahatlıkla söyleyebilirim; Rus-Türk ilişkilerini daha iyi anlayabilmek için eski tarihlere de gitmek lazım. Bunun en güzel yolu arşivlerde bulunan bilgileri okuyabilmek ve incelemekten geçiyor. Ama Osmanlıca bilmeden bunu yapabilmemiz mümkün değil” dedi.
Osmanlıca’nın günümüz Türkçe’si için çok önemli bir kaynak olduğunu savunan Doç. Dr. Larionova, “Osmanlıca’nın modern Türkçeyi çok daha geliştirdiğini düşünüyorum. Yani Osmanlıca aslında Türkçeye daha fazla kelime katıyor. Bu okul çerçevesinde incelediğimiz dokümanlar da çok enteresandır. İlber Hocamız bizlere sadece dil değil, daha çok tarihte geçen olayları anlatarak ders veriyor. İlber hoca, Osmanlıca konusunda çok aktif biridir. Mesela ben Osmanlıca’yı 2000 yılında öğrenmeye başladım. İlber hoca bize o yıl ilk kez Moskova Devlet Üniversitesinde ders verdi. O yıllarda Rusya’daki okulumuza gelerek bizlere bir haftalık eğitim vermişti. O eğitimde biz harflerden başlayarak Osmanlıca’yı yavaş yavaş o yıllarda öğrenmeye başlamıştık” diye konuştu.
Rusya Federasyonu St. Petersburg Devlet Üniversitesi mezunu ve halen Moskova’daki Asya ve Afrika Enstitüsünde Doktora Öğrencisi olduğunu belirten Elena Çepilçenko ise; doktora tezini yazmaya başladığını söyledi.
Son zamanlarda Türkiye’nin hızla gelişmeye başladığının altını çizen Çepilçenko, “Bu yüzden de Türkçe öğrenmenin önemli olduğuna inandım. Rusya ile Türkiye’nin tarihleri çok zengin. Bu yüzden de önce Türkçe, şimdi ise Osmanlıca öğrenmeye başladım” dedi.
Osmanlıca derslerine St. Petersbourg’da girmeye başladığını kaydeden Elena Çepilçenko, “Ama Ayvalık’ta, İlber Ortaylı hocamızın verdiği Osmanlıca dersleri benim için son derece faydalı oldu. Çünkü gelecekte Osmanlı arşivlerini incelerken son derece işime yarayacağına inanıyorum” şeklinde konuştu.
Ayvalık’taki Prof Dr. İlber Ortaylı’nın verdiği Omsnalıca dersler Ramazan Bayramı süresince de aralıksız sürdü.