Antik garum sosu bahara hazır olacak

Fatih Emrah ERDOĞAN/EDREMİT (Balıkesir), (DHA) - BALIKESİR'in Edremit Altınoluk Mahallesi'nde, 16 yıldan bu yana kazı çalışmaları sürdürülen Antandros Antik Kenti dünyaya açılıyor. Truva kahramanı Aeneas'ın Antandros'ta başlayıp, İtalya'da sona eren yolculuğunu içeren 'Aeneas'ın Rotası' projesi kapsamında 5 ülkeyi içeren bir güzergah belirlendi.
Avrupa Birliği'nin de desteğini alan uluslararası proje ile ülkeler arasındaki birlikteliğin yanı sıra bölge turizmine ciddi bir katkı sağlanması bekleniyor. Antik çağlarda önemli bir yeri olan 'garum sosu' orijinaline uygun bir şekilde testiye kurularak bekletilmeye başlandı. Edremit Belediye Başkanı CHP'li Kamil Saka'nın da katılımıyla yapılan sosun antik çağlarda yemeklerde özellikle tuz ihtiyacını karşılamak üzere kullanıldığı belirtildi.
"DÜNYAYA AÇILIŞDA İLK ADIM"
2017'nin Mayıs ayında gerçekleştirilecek 'Aeneas Rotası Çalıştayı' çerçevesinde Türkiye, Yunanistan, Tunus, Arnavutluk ve İtalya'dan 22 belediye başkanının ağırlanacağını belirten Edremit Belediye Başkanı Kamil Saka, hazırlıklara başladıklarını söyledi. Saka, şunları söyledi:
"Antik bir sos olan garum fermantasyonu canlandırmasını Altınoluk Mahallesi'nde bulunan Antandros kenti içerisindeki Roma Villası bahçesinde yaptık. Garum sosunun, geçmiş zamanların çok değerli bir tatlandırıcısı olarak kullanıldığı bilinmekte. Edremit için bugün bir mayanın temelini atıyoruz. Ben inanıyorum bu soğukta buraya kadar gelerek toplanan bu kadar insan Edremit'in geleceği adına bu işin öneminin farkında ve bilincinde. Bu Edremit'in dünyaya açılışıyla ilgili ilk adımı attık. Bu maya tutacak ve Edremit'te dış turizm konusunda da bugün yelken açmaya başlayacak diye düşünüyorum." i.
'GARUM SOS' YA DA 'LİKOMEN SOS'
Antik garum sosu hazırlayan gurmelerden Erhan Şeker de bu sosun tuzlu ve bol balıklı, içinde baharatların da olduğu eski çağlarda çok yoğun bir şekilde kullanılan bir sos olduğunu söyledi. Şeker, "Hala daha günümüzde Uzakdoğu'da ve dünyanın birçok ülkesinde buna benzer soslar kullanılmakta. Yapacağımız sosta yine balıklar ve iç organları kullanılacak. Bu bölgelere göre değişkenlik gösterir. Kimi bölgede küçük balık, kimi bölgede büyük balık kullanılır. Güneş altında bol tuz ile balık harmanlanıp su ve şarap ilavesiyle hazırlanıp, sonra yemeklerde, tatlılarda, bir tek balıkta değil, kırmızı ette, tavukta olmak üzere her türlü aklınıza gelebilecek yemekte kullanılan bir katkı maddesi yapacağız" dedi.
ANTİK KAYITLARDA GEÇİYOR

Çalışmalarında 'Aşçı Fok' adını kullanan Nurdan Çakır Tezgin ise "Antik kenti okumak için önce garum sostan başlamak gerekiyor. Garum sos, antik çağlardan beri her yemekte kullanılmış. Bütün et yemeklerinde, balıklarda, tavuklarda tuz yerine kullanılmış. Garum sos, antik kayıtlarda, tuz yerine geçen elzem bir sos olarak geçmekte. Biz de burada Antandros Antik Kenti'nin villa buluntuları arasında kazı alanında bu antik sosu canlandırmasını yapıyoruz" diye konuştu.
"GARUM SOS, OLMAZSA OLMAZ"
Antandros'un uluslararası turizme açılan bir yol olduğunu dile getiren Tarihi Antandros Şehrini Kurtarma, Koruma ve Yaşatma Derneği Başkanı Zekiye Gülçin Cömert  de "Yaz güneşinde çok daha hızlı bir fermantasyona ulaşan garum, kış güneşi ile biraz daha uzun bir süreye yayılacağından olgunlaşma aşamasının bahar aylarını bulacağını öngörmekteyiz" dedi.
GARUM SOS NASIL HAZIRLANIR?
Garum sos için sardalya, hamsi, tekir gibi küçük balıklar bütün olarak, uskumru, torik, müren gibi büyük balıkların da iç organları büyükçe bir toprak kapta tuzlu su, biberiye, kekik, sedef otu, adaçayı, kişniş tohumu, defne ve karabiber tanesi veya karabiber ağacı yapraklarından birkaç taze yaprak karıştırılarak fermente için güneşe bırakılıp 4-5 ay kadar çürütülür.

FOTOĞRAFLI