Büyük Menderes'teki balık ölümlerinin çaresi 'temiz üretim'

Burhan CEYHAN/SÖKE (Aydın), (DHA) - AYDIN'ın Söke ilçesinden geçen Büyük Menderes Nehri'ndeki toplum balık ölümleri, endişeye neden olurken, Büyük Menderes Havzası Kirlilik Önleme Eylem Planı'nın hızla uygulanmasının gerekliliği ortaya koyuldu. Bu kapsamda, mayıs ayı başında WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) ve Güney Ege Kalkınma Ajansı (GEKA) iş birliğiyle başlatılan 'Tekstil Sektöründe Temiz Üretimin Yaygınlaşması' hareketinin, sorunun çözümünde önemli aşama oluşturacağı belirtildi.
Büyük Menderes Deltası Milli Parkı sınırları içinden geçen tahliye kanalında 3 kilometre boyunca binlerce ölü balık bulunması, kamuoyunda endişeye yol açtı. Tahliye kanalı ile Büyük Menderes Nehri'nin birleşerek, denize aktığı alanda görülen balık ölüleri, suyun yüzeyini kapladı. Balık ölümlerinin nedenleri, sudan alınan numunelerle uzmanlar tarafından araştırılmaya başlandı. WWF-Türkiye tarafından 2014 yılında yayımlanan 'Büyük Menderes Havza Atlası' kapsamında, nehrin 42 noktasından alınan örnekler, su kalitesinin yer yer çok düşük seviyelere indiğini göstermişti. Büyük Menderes'te hemen her yıl meydana gelen balık ölümlerinin birden fazla nedeni olabileceğini vurgulayan WWF- Türkiye Genel Müdürü Aslı Pasinli, "Tarımsal faaliyetler ve endüstriyel işlemlerin yetersiz yönetimi nedeniyle suya karışan kimyasallar ve iyi arıtılmayan kentsel atık sular nehirde kirliliğe neden olabiliyor. Bunun sonucunda toplu balık ölümleri görülebiliyor. Tarım, sanayi ve kentlerden kaynaklı atık sular, sucul ekosistemlerde azot ve fosfor seviyelerinde büyük artışlara yol açıyor. Bu durumda, alglerin aşırı artışı gerçekleşiyor. Ölümcül toksinler üreten algler, balıkları, deniz memelilerini, deniz kuşlarını öldürebiliyor ve insanlara zarar verebiliyor" dedi.
'ÇÖZÜM, TEMİZ ÜRETİM'
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın 'Büyük Menderes Havzası Kirlilik Önleme Eylem Planı'nı acilen uygulamaya koymasının çok önemli olduğunu belirten Pasinli, şöyle devam etti:
"Atık su arıtım tesislerinin hayata geçmesi gerekiyor. Bunun yanı sıra sanayide temiz üretim de arıtma kadar önemli. Sadece Büyük Menderes'teki değil, tüm Türkiye'deki nehirlerin kirlilik sorununun çözümü temiz üretim dönüşümünden geçiyor. Bu bakımdan WWF- Türkiye'nin Güney Ege Kalkınma Ajansı (GEKA) iş birliğiyle başlattığı 'Tekstil Sektöründe Temiz Üretim'in Yaygınlaşması' hareketi Büyük Menderes Havzası'ndaki kirliliği önlemek açısından en önemli girişimlerden biridir. Büyük Menderes Havzası'nın 3,5 milyar dolarlık sanayi ihracatının yaklaşık yarısını gerçekleştiren tekstil sektöründe temiz üretimin yaygınlaşması, sorunun çözümünde önemli bir aşama oluşturacak."
BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİKTE ZENGİN ALAN
Büyük Menderes Deltası, biyolojik çeşitlilik açısından bölgenin en zengin ve hassas alanlarından biri olarak nitelendiriliyor. Akdeniz martısının (Larus melanocephalus) Türkiye'de ürediği az sayıda alandan biri olan bölgede, yaz aylarında küçük kerkenez (Falco naumanni), kış aylarında ise flamingo (Phoenicopterus ruber) kuşları büyük sürüler halinde gözleniyor.  Ayrıca dünyada sadece 4350- 4800 üreyen çift kalmış olan ve hassas tür olarak kabul edilen tepeli pelikan da (Pelecanus crispus) bu bölgede ürüyor ve kışlıyor.

FOTOĞRAFLI