Anıtsal ağaçlar için restorasyon

Latif SANSÜR/ KUŞADASI (Aydın), DHA)- AYDIN'ın Kuşadası ilçesi ve çevresindeki anıtsal nitelikteki ağaçların restorasyon çalışmaları başladı.
Ülkede ilk defa uygulamalı ve programlı yapılan restorasyon çerçevesinde ağaçların bakım, onarım, destekleme ve yaşam koşullarının iyileştirme çalışmaları yapılıyor. Kuşadası Belediyesi ile Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD) işbirliğiyle yürütülen çalışmalar; Prof. Dr. Hüseyin Cahit Şat'ın öncülüğünde, Kuşadası Belediyesi Park Bahçe Müdürlüğü peyzaj mimarları ve personelleriyle birlikte yapılıyor.
Yaşları 500 ile 1750 arasında değişen ağaçların gelecek kuşaklara sağlıklı bir şekilde bırakılması için çaba harcadıklarını söyleyen Kuşadası Belediye Başkanı CHP'li Özer Kayalı, "Anıtsal ağaçlarla ilgili çalışmalar uzmanların anıtsallık kriterleri arazide ölçerek yapıldı. Bu ölçme ve tespitlerin değerlendirilmesi sonucunda ağaçların her birinin yaşı özel yöntemlerle ölçülerek belirlendi. Bu aşamada ağaçların bir takım iyileştirme ve restorasyonlara ihtiyacı olduğu görüldü. Hazırlanan bir projeyle anıtsal nitelik taşıyan ağaçların bakım, onarım, destekleme ve yaşam koşullarının iyileştirme çalışmaları başlatıldı. İçlerinde Roma Dönemi'ni gören tarihe tanıklık yapmış bu ağaçların, bizden sonraki nesillere ulaştırılması için belediye olarak elimizdeki tüm imkanları kullanarak yaşam koşullarını iyileştirmek istiyoruz. Bizlere kadar ulaşan bu doğal mirasların hem korunmasını sağlamak hem eğitim kurumlarındaki çocuklara ağaç sevgisini aşılamak, aynı zamanda da Kuşadası'na gelen yerli, yabancı konuklara bu doğal değerlerimizi tanıtmak istiyoruz. Bu konuda da yapılan çalışmalarla ilgili hazırlanan kitabı en kısa zamanda basıp, kamuoyuyla paylaşmak istiyoruz. Bu projede yoğun çaba harcayan, öncülük eden EKODOSD bilim danışmanı Prof. Dr. Hüseyin Cahit Şat'a ve EKODOSD'a teşekkür ederim. Bu tür çalışma sadece Kuşadası'nda değil, Türkiye'de ilkler arasında yerini alıyor. Umarım tüm Türkiye'ye örnek olur" dedi.
"YAŞLI İNSAN ÖZENİ GÖSTERİLİYOR"
İki yıl önce ağaçların anıtsal kriterlerini inceleyen Projenin Bilim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Cahit Şat, anıtsal kriterleri olarak ele alınan ağaç boyu, göğüs çapı, tepe çapı, tepe boyu, dalsız-yapraksız gövde boyu, çap artımı, ağaç yaşı ve benzeri unsurların ölçülmesiyle Türkçe ve Latince isimlerinin doğru olarak belirlenmesi çalışmalarını kapsadığını söyledi. Şat, "Tespit edilen ağaçların hemen hepsinin sağlık durumlarının oldukça kötü olduğu, bakım-onarım ve iyileştirme uygulamalarına ihtiyaç olduğundan, teknik ve uygulayıcı personel için özel bir kurs ve örnek bir uygulama yapılmasına karar verildi. Yapılan seminerden sonra uygulama kısmına geçildi. Uygulamalara, Kadınlar Denizi bölgesinde 617 yaşında olan bir menengiç (Pistacia terebinhus L.) ağacıyla başlanıldı. Ağacın insan kaynaklı yapılan tahribatlarına yönelik çalışmalar yapıldı. Ağacın üzerine çakılan 20'ye yakın çivi ve hayvan bağlamak için çakılan demir kazıklar çıkarıldı. Kurumuş ve çürümüş tüm dal ve gövde kısımları, yaşlı insan ve hayvanlarda gösterildiği gibi, gereken dikkat ve itina ile kesilerek budama işlemine tabi tutuldu. Meydana çıkan yüzeyler, çeşitli zararlılara karşı koruyucu önlem olarak budama ve yara macunuyla kaplandı. Ağaç üzerine yapılan tahribatlar ve oyuklar temizlenip, doldurularak üzerlerine yara macunları sürüldü. Ağacın dip kısmında önceki yıllarda yakılan ateş sonucu açılan oyuğun ocak olarak kullanıldığı tespit edildi. Burada oluşan çürükler temizlenerek kovuk organik olarak hazırlanan dolgu macunu ile kaplandı. Ağacın etrafını dar biçimde saran duvar yıkılarak, sonraki yaşamını daha iyi koşullarda sürdürmesini sağlamak için, koruma alanı sınırları genişletilerek çevrelendi. Bu alan içerisinde toprağın havalandırılması sağlandıktan sonra bu koruma alanı içerisindeki toprak, ağacın ihtiyacı olan besin maddelerine göre, organik gübrelenerek ağacın yaşam koşulları iyileştirilmiştir. Bu çalışmaların aynısı diğer ağaçların üzerinde de uygulanmaya devam edecektir" dedi.
Bu arada, anıt ağaç restorasyon eğitimlerine katılıp Prof. Dr. Şat önderliğinde çalışmaları Park ve Bahçeler Müdürlüğü personeli, eğitim sertifikalarını Belediye Başkanı Özer Kayalı'dan restorasyonu yürütülen anıt ağaç önünde aldı.

FOTOĞRAF
=====KUTU======
RESTORASYONU YAPILACAK AĞAÇLAR
4 adet Zeytin (Olea europaea L.), 1 adet Tüylü Meşe (Quercus pubescens Willd.), 1 adet Saçlı Meşe (Quercus cerris L. ), 1 adet Dışbudak (Fraxinus angustifolia Vahl.), 2 adet Doğu Çınarı (Platanus orientalis L.), 1 adet Londra Çınarı (Platanus acerifolia Wild.), 3 adet Menengiç (Pistacia terebinthus L.), 1 adet Anadolu Kestanesi (Castanea sativa MİLL.), 1 adet Karadut (Morus nigra L.)