HES inşaatı yanında hasar gören evler için DSİ'den yanıt; HES zarar vermedi

Muhammet KAÇAR/ARHAVİ (Artvin), (DHA) - ARTVİN’in Arhavi İlçesi merkezindeki Kavak HES Projesi'nde santralin inşa edildiği alanın yakınındaki evlerin hasar görmesine, DSİ Bölge Müdürlüğü’nden ilginç bir değerlendirme geldi. Mahkemenin atadığı bilirkişi heyetinin duvarları ve zemininde çatlaklar, çatısında çökme meydana gelen evlerdeki hasarın, 35 metre uzaktaki HES inşaatından kaynaklandığını belirlemesine rağmen, DSİ Bölge Müdürlüğü, HES inşaatının evlere zarar vermesinin mümkün olmadığını açıkladı.
Arhavi Belediyesi 4 yıl önce, Kamilet Vadisi'nde tarım alanı olan Cumhuriyet Mahallesi'nin bir bölümünü, 'Konut dışı kentsel çalışma alanı' ilan ederek Kavak HES Projesi'ne onay verdi. İlçe merkezinde oluşu nedeniyle çevre kamuoyunda, 'Çılgın HES' olarak nitelendirilen Kavak HES Projesi için açılan davalarda 'ÇED olumlu' raporu 2 kez iptal edilen projede yapım çalışmaları, 1’inci ÇED olumlu kararını iptal eden Rize İdare Mahkemesi'nin kararının Danıştay tarafından bozulması üzerine yeniden başlamıştı. Cumhuriyet Mahallesi 12 Mart Caddesi üzerindeki HES için çalışmaların hızlanması ile birlikte açılan 7 metre derinliğindeki santral çukuru, bitişiğindeki Yaşar Abay Hatinoğlu ile Nurettin ve Süleyman Abay’a ait 3 evin kolonlarında, duvar ve zeminlerinde çatlaklar oluşturdu. Nurettin Abay’ın evinin tavanında çökmeler başladı. Abay, çöken tavan kısmını demir direk yaslayarak güçlendirmeye çalıştı.
BİLİRKİŞİ ’HES’ DEDİ
Evlerde oluşan hasar nedeniyle 3 aile, Arhavi Asliye Hukuk Mahkemesi’ne dava açtı. Mahkemenin atadığı bilirkişi heyetinin inceleme sonrası hazırladığı raporda, evlerde oluşan hasarın, bitişikteki HES projesi sırasında çukur açan iş makineleri ile santral sahasında zemin düzeltmesi ve sıkılaştırılmasında çalışan silindir makinesinin titreşim iletkenliğinden kaynaklandığı belirtildi.
Bölgede çalışmanın devam etmesi halinde taşıyıcı sisteminin daha fazla zarar göreceği belirtilen raporda, binalarda kalmanın can ve mal güvenliği açısından tehlike oluşturacağına dikkat çekildi.
DSİ: HES'İN ZARAR VERMESİ MÜMKÜN DEĞİL
Yaşar Abay'ın Bimer'e geçen Ocak ayında yaptığı şikayet üzerine Artvin Devlet Su İşleri (DSİ) 26'ıncı Bölge Müdürlüğü'nden bir heyet de, hasar gören 3 evde teknik inceleme yaptı. Bölge Müdürü Celal Tokalak imzalı raporda, Kapisre deresinin sağ sahiline yaklaşık olarak 75 metre yakınlıkta olan evin, derenin taşımış olduğu alüvyon zemin üzerinde kurulu bulunduğu ve temel kotların dere koduna yakın mesafede olduğuna dikkat çekildi. Raporda şu görüşlere yer verildi:
"Binanın mühendislik hizmeti almadığı, yönetmenliklere uygun inşa edilmediği gözlendi. Bölgedeki yer altı su seviyesinin dere akışına ve mevsimsel artış ve azalmalara uğraması sonucunda alüvyon zemin içerisinde bulunan su seviyesindeki değişimlere bağlı olarak binaların farklı noktalarında oturmaların olabileceği ve en önemli faktör olarak taşıyıcı sistemdeki uygun olmayan imalatlardan kaynaklı olarak söz konusu deformasyonların etkisinin artırabileceği tespit edilmiştir. Yapılan incelemede HES projesinde lisans sahibi tarafından çalıştırılan iş makinelerinin çalışma esnasında çevredeki yapılara zarar vermesinin mümkün olmadığı, binadaki çatlakların yapılan çalışmalardan kaynaklanmadığı görülmüştür."
Ev sahiplerinden Yaşar Abay Hatinoğlu, bilirkişinin HES'ler nedeni ile evlerin hasar gördüğü yönünde raporuna rağmen yüzeysel bir inceleme yapan DSİ ekiplerinin aksi rapor vermesinin skandal olduğunu belirterek hazırlanan raporla, firmanın korunmaya çalışıldığını öne sürdü.

FOTOĞRAFLI