YÜKSEK KİRAYA TOKİ FORMÜLÜ

ANTALYA’da bir türlü kontrol altına alınamayan ev kirası bedellerinin makul seviyelere çekilmesiyle ilgili özel bir çalışma hazırlayan Emlakçılar Odası, kamu ve özel şirketler eliyle konut ihtiyacının karşılanması gerektiğini vurguladı. Çalışmanın detaylarını açıklayan Antalya Emlakçılar, Oto Galericileri, İş Takipçileri Odası Başkanı İsmail Çağlar, “Kiralamak için ev üretecek şirketlere vergi avantajı sağlanmalı. Ayrıca şu ana kadar sadece satmak için gayrimenkul üreten TOKİ’nin yanı sıra belediye şirketlerinin de sisteme dâhil edilmesi ve kiralama yapabilmeleri üzerinde durulması gerekir” dedi.

ŞİRKET ÖNERİSİ
Bu formülün Avrupa’da örneklerinin olduğunu kaydeden Çağlar, “Avrupa ülkelerinde uygulanan formüle göre; şirketler belli bir süre kiraya verilmek şartıyla ev veya işyeri üretebilirler. Yapılacak düzenlemeler ile vergi istisnaları uygulanacağı için bu gayrimenkullerin maliyeti piyasadaki benzerlerinden daha düşük olacak. Gayrimenkul sahibi şirketler, kira geliri elde etmenin yanı sıra bu mülkleri bilançolarına değer olarak da işleyebilecek” diye konuştu.

BELEDİYELER DE ÜRETMELİ
Çağlar, şöyle devam etti: “Kira artışını frenlemesi beklenen bu sistem sadece satmak için konut üreten TOKİ’nin de faydalanması ve kiralamak üzere de gayrimenkul üretmesi gerekir. TOKİ’nin yanı sıra gayrimenkul üreten belediye şirketlerinin de sisteme dâhil edilmesi gerekir. Bahse konu formülün hayata geçirilmesiyle kira artışını orta vadede engellemiş olur.”

İNDİRİM UYGULANMALI
“Sadece kiralamak amacıyla konut üreten şirketler, kira gelirlerinden alınan vergi ve KDV’lerden muaf tutulabileceği gibi indirim de uygulanmalıdır. Böylece kiralama amaçlı konut üretiminin cazip hale getirilebileceği düşünülmektedir. Kiradan alınan vergi tutarlarının, bu amaçla hizmet edecek şirketlerden farklı uygulanması, yasal alt yapının değiştirilmesi, beyanname zorunluluğu gibi uygulamalarda da farklılığa gidilmesi için çalışma yapılması gerekir. Yasal alt yapının oluşturulması durumunda, satış amaçlı üretim yapan bazı şirketlerin de bu sisteme dönebileceği beklenmektedir.”

HOLLANDA YAPIYOR
“Örneğin Hollanda, yüksek kira artışlarının önüne geçmek için kira bedellerine sınırlama getirme kararı aldı. Buna göre, ev sahipleri, evlerini hükümetin belirlediği değerin üzerinde fahiş fiyatlara kiraya veremiyor. Türkiye’de de buna benzer bir yöntem getirilmelidir. Ancak Hollanda’dan farklı olarak kira artışlarına getirilecek limitler bölgesel olmalı. Mülk sahiplerinin mağdur olmaması için de kira gelirlerinden alınan vergilerde indirime gidilmesi gibi önerilerde dikkate alınarak değişik formüller devreye alınabilir. Böylece konut arzın karşılanarak kira artışlarını dizginlenmiş olur.”