Vaşakların yaşamı, uyduyla takipte

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)- KUZEYDOĞA Derneği, dünyanın görülmesi ve yakalanması en zor, nesli tehlike altındaki hayvanlardan vaşakların yaşamını Türkiye'de ilk kez uydu vericiyle izlemeye aldı.
KuzeyDoğa Derneği, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile yapılan protokol kapsamında Utah, Zagreb, Kafkas, Boğaziçi ile Zürih Üniversitesi'nden bilim insanlarıyla gerçekleştirdiği Doğu Anadolu Yaban Hayatını Araştırma ve Koruma Projesi'nde bir ilke imza attı. 1.5 yıl süren çaba sonunda Türkiye'de ilk kez yakalanan 3 vaşak, izlemeye alındı. 'Kafkas' ve 'Avrasya' olmak üzere iki türden 3 vaşağa, uydu verici takıldı.
8 GÜNDE 52 KİLOMETRE YÜRÜDÜ
Ekibin ilk yakaladığı, 5 yaşında ve 15.3 kilogramlık erkek vaşağa GSM/GPS özellikli 350 gram ağırlığında tasma takıldı. Vaşağa 'Işık' adı verildi. Vaşağın kürkünün, daha önce yakalanan bozayı ve kurtlara göre daha temiz, bakımlı ve kenesiz olması dikkat çekti. GSM/GPS tasması, vaşağın koordinatlarını her saat kaydederek ekibin cep telefonlarına SMS mesajı olarak yolluyor. Bu sayede vaşağın gittiği yerler, ne kadar dolaştığı, kullandığı alan ve diğer özellikleri günlük takip ediliyor. Vaşaktan gelen ilk veriler, ormanlık alanın dışına çıkmadığını ve 8 günde 52 kilometre yürüyerek yaklaşık 70 kilometrekarelik bir alanı kullandığını gösterdi. 1 yıllık izleme sonunda boynundan otomatik olarak düşen tasma, vaşağın gizemli hayatına ilişkin önemli bilgiler verdi.
KARS KALESİ YANINDAN GEÇTİ
Sarıkamış ormanında soyu tehlikedeki Kafkas vaşağının nadir canlılardan biri olduğuna dikkati çeken araştırma ekibi, yakaladığı vaşakların davranışlarını analiz etmeye başladığında birçok yeni bilgiye ulaştı. Vaşakların farklı alanlarda farklı yaşam sürdüğü belirlenen çalışmada, ekibin ilk yakaladığı vaşağın ormandan çıkmazken, ikinci vaşağın hem ormanı hem de orman dışı araziyi düzenli kullandığı belirlendi. İkinci vaşağın bazı günler Sarıkamış'tan Kars'a gelerek sanayi sitesi ve Kars Kalesi yakınından geçtiği ve Sarıkamış'a döndüğü de tespit edildi.
6I KATINDAN BÜYÜK AVLARI YAKALAYABİLİYOR
Kısa kuyruklu, benekli, kuvvetli ve Türkiye'de düzenli görülen kedi türlerinin en büyüğü olan vaşak, KuzeyDoğa Derneği tarafından kurulan fotokapanlarla Kars'ın Sarıkamış ilçesinde yavruları ile birlikte ilk kez görüntülenmişti. Bu sayede KuzeyDoğa, küresel çapta tehlikede olan Kafkas Vaşağı alt türünün Sarıkamış'ta üreyen bir popülasyonu olduğunu da ispatladı. Yöre insanının 'Başak' dediği hayvan, normal bir kediden 5-8 kat daha ağır. Bir vaşak ağırlığının 6 katından büyük avları yakalayabiliyor. Sarıkamış'taki vaşaklar, yaban tavşanı ve kemirgenlerle besleniyor.

FOTOĞRAFLI