VARKEN ÇÖP YOKKEN PARA

Aslında kayda değer limon üretimimiz var. Türkiye, dünya limon üretiminde üçüncü sırada yer alıyor. Meksika limonun yaklaşık yüzde 34’ünü üreterek en büyük üretici konumundayken, Türkiye limon üretiminin yüzde 12’sini gerçekleştiriyor.

Mersin, Adana limon üretiminde başı çekerken, Antalya yüzde 5’lik üretim potansiyeli ile ülke üretiminde dördüncü sırada. Yıllara göre limon üretimine baktığımızda 2016’da 750 bin ton olan limon üretimimiz, 2020 yılında 1.2 milyon tona, 2021’de ise 1.45 milyon tona çıktı.

2016’da 305 milyon dolarlık limon ihracatı gerçekleştirirken, 2018’de 332 milyon dolar, geçen yıl ise 293 milyon dolarlık limon ihracatı gerçekleştirdik.

***
AÇ KAPA İHRACAT ÜRETİCİYİ ZORDA BIRAKIYOR

Aslında diğer gıda ürünlerinin başına gelenler limonun da başına geldi. Pandeminin de etkisiyle yurt içi ve yurt dışında vitamin kaynağı limona rağbet artınca Ticaret Bakanlığı hemen bir tebliğ yayımlayarak 7 Nisan 2020’de limon ihracatına kısıtlama getirdi. Her ne kadar iç piyasayı dengelemek için alınan kısa süreli bir karar olsa da tıpkı portakalda olduğu gibi limona vurulan büyük bir darbe oldu.

Kısa dönem uygulanan kısıtlama limonda hedef ülkelerden olan Rusya pazarını olumsuz etkiledi. Bizden limon temin edemeyen Rusya, Mısır gibi alternatif ülkelere yöneldi.

O dönem limon üreticisi “ürün elimde kaldı” diye isyan etti. Ancak sesi boşlukta yankılandı. Pazar kaybı yaşayan üreticinin bir bölümü limon ağaçlarını gözden çıkarırken, durum üretici kadar tüketiciye de olumsuz yansıdı.

***
ÜRETİCİ SESİNİ DUYURAMADI
Bu yıl ise ihracat kapısı daralan limon dibi gördü. Ocak ayında limonun kilogram fiyatı üreticide 25 kuruşa kadar düştü. Limon üreticisi 'en kötü dönemi yaşıyoruz' diye feryat ettiği günlerde sesini yine kimseye duyuramadı. Bugün tüketici limonu salatasına sıkamaz hale geldi.

Pazarda dolaba koyabileceğiniz limonun kilogram fiyatı 25 TL’nin altında değil. Eli yüzü düzgün limon almak istiyorsanız 30 TL’yi gözden çıkarmanız gerekiyor. Market fiyatını söylemiyorum bile…

İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi’ne göre temmuz ayında limon fiyatı, yüzde 21.21 artışla gıda harcamalarında en fazla fiyatı artan gıda ürünlerinin içerisinde yer aldı.

***
FİRE ORANI FAZLA
Kıştan bu yana Nevşehir Ürgüp’te mağaralarda depolanan limon, şimdilerde Anadolu’nun bir çok yerine sevk ediliyor. Depodan 19 TL’den çıkan limon, çürüğünden ayrılıp, nakliye masraflarının üzerine eklenmesiyle 25-30 TL’ye tüketiciye ulaşıyor. İşin kötü yanı depolanan limondaki çürüğün fazla olması fire oranını artırırken, bu da tüketici fiyatına olumsuz yansıyor.

GÖZÜMÜZ MAYER’DE
Tüketicinin gözü ağustos ayı sonunda çıkacak Mayer cinsi limonda. Limon hasadının başlamasıyla fiyatın bir nebze olsun rahatlayacağı beklentisi hakim ancak “tüketicinin bu beklentisi de boşa çıkabilir” yorumu yapılıyor.

Ne yaman çelişki değil mi? Ürün varken çöpe gidiyor, ürün yokken pahalılıktan tüketemiyoruz.