TURİZMCİLER NEREYE GİDİYOR?

Yani insan kaynağına sektörde hala fazlasıyla ihtiyaç var. Bu yapısı bakımından, istihdam yaratmada etkin rol oynayan aktörlerden biri.
***
Pandemi ile birlikte her sektör gibi turizmin de kusurları ortaya saçıldı. Özellikle bu sezon oldukça yoğun hissedilen sıkıntı personel sıkıntısı oldu. Son zamanlarda sektör hızla personel kaybediyor, çalışanlar ilk fırsatta işletmeyi veya sektörü terk ediyor, işletmelerde işgören devir hızı yükseliyor... Peki neden? Sektör çalışanlarını koruyamıyor mu? Özellikle kalifiye turizmcileri sektörden uzaklaştıran sebepler ne? Bu durum yalnızca Türkiye’de değil dünyanın geneline yayılan bir sorun haline geldi.

***
Sektör; kırılgan yapısı gereği yaşanan her olumsuz durumdan ilk etkilenen ve ilk yara alan... Bu nedenle alınan her darbe ağacı hızla sallarken meyveleri bir bir döküyor. Belki de gelecekte bizi bekleyen en önemli sorunlardan biri personel sorunu olacak. İnsanlara iş güvencesi veremeyen bir sektörde personel kaybı yaşanması çok da şaşırtıcı değil. Yıllardır akademik çalışmalara konu olan sektördeki iş güvencesi algısı, bugün tedirgin edici boyutlara ulaştı.
***
Şöyle ki; sezonluk çalışan otellerde en az 3 ay askıya alınan personel ciddi sıkıntı içerisine giriyor. Bu süreç çoğu zaman 5 ayı da buluyor. Askıya alınan personel bir bakıma ücretsiz izinde gibi göründüğü ve işsiz statüsünde olmadığı için işsizlik ödeneğinden de yararlanamıyor. Size soruyorum, bu şartlarda personel nasıl istihdam edilebilsin? Nasıl elde tutulabilsin? Kalifiye personel sektörde neden kalsın!?
***
Burada üzerinde önemle durulması gereken hususlardan ilki işletmeyi 12 ay açık tutabilmek. Böylece çalışanların fire vermeden işletmede kalması sağlanabilecek. Bu da tek yönlü turizm hareketiyle sağlanamaz. Turizm bölgesel olarak çeşitlendirilerek yeni talep yaratılmalı ya da mevcut talebin dikkati bu noktalara çevrilmeli. Sadece bu da yetmez, çalışanların çalışma şartları da mutlaka iyileştirilmeli. Sektör her yanıyla yeniden ele alınıp şartlar çalışanlar açısından güncellenmeli.
***
Çalışanlar için işletmeler basamak haline geldi. Daha iyi şartlarda teklif alan personel vakit kaybetmeden bir diğer işletmeye transfer oluyor. İş güvencesi konusunda yeni yasalara ve yaptırımlara ihtiyaç var. Mesela işletmelerin kapalı olduğu süre içerisinde çalışanlara kısa çalışma ödeneği gibi bir destek sağlanırsa, çift taraflı olarak hem çalışanlar hem işletme kendini güvenceye alacak. Böylece sezonluk çalışma sebebiyle personelin sektörü terk etmeleri engellenmiş olacak.
***
Ne yapıp edip üç beş ay boş kalan otelleri doldurmalıyız. Antalya için toplantı turizmi ve sağlık turizmi sektörün ölü sezondaki açığını kapatıcı bir güç olabilir. Bununla ilgili görüşmeler ve destekler gündeme alınmalı. Sezonluk uygulamalara son verilmeli. İşletmeleri 12 ay açık tutmak için yeni stratejiler geliştirilmeli.
***
Hadi bu sezonu bir şekilde kör topal bitirdik, gelecek sezon için istihdamı koruyucu önlemler almazsak bizi nasıl bir tablo bekliyor bilemiyoruz. Unutmamalı ki hizmet sektöründe çalışan personel, tekrarlayan müşteriler için en önemli etken. Kaybedilen işgücü; uzun vadede kaybedilen turist demek... Mevsimsel kapanmalar henüz başlamışken personeli koruyucu kararların alınması için geç kalınmamalı.
***
Üniversiteler her yıl turizm fakültelerinden yüzlerce yeni turizmci mezun etse de mezunların büyük bir kısmı sektörde kalmıyor. Bu süreç sadece sektörü değil eğitimdeki tercihleri de uzun vadede etkiler. Çok geç olmadan turizmcileri çatının altında tutalım!