PORTAKALDA SEVİNDİREN KARAR

İHRAÇ portakallara 1 Ocak itibarıyla yüzde 100 analiz zorunluluğu getiren Tarım ve Orman Bakanlığı, gelen eleştiriler üzerine bu kararını gevşetti. Zaten rekolte kaybı yaşayan ve ihracattan bir nebze olsun gelir elde etmeyi planlayan portakal üreticisinin tepkisine neden olan her partiye analiz zorunluluğu, artık her 10 ihracat partisinde, Rusya’ya yapılacak ihracatta ise her 20 partide bir uygulanacak. Bakanlığın kararı yeniden gözden geçirerek değiştirmesi üreticiyi ve ihracatçıyı memnun etti.

PESTİSİT YÜZÜNDEN ANALİZ

Portakal ihracatında pestisit kalıntısı nedeniyle ürünlerin geri çevrildiğini belirten Bakanlık kararına göre sertifika için başvuruda bulunanlar gıda ve yem şube müdürlüklerine yönlendirilecek. Portakal ihracat partisinden numune alınarak pestisit analizi için laboratuvara gönderilecek. Analiz sonuçları da öncelikle alıcı ülke mevzuatına göre, eğer yoksa Türkiye yönetmeliklerine göre değerlendirilecek.

SORUNU TARLADA ÇÖZELİM

Pandemi döneminde yurt dışı ticaret şartlarının sürekli değiştiğine değinen Batı Akdeniz İhracatçı Birliği’nin (BAİB) son dönem başkan yardımcısı Ergin Civan, “Avrupa Birliği (AB) ülkeleri yaş meyve ve sebzede ürünlerin analiz sıklığını yüksek seviyeye çıkardı. AB’ye bağlı ülkelerin ilaç kalıntısı konusunda çok hassas ve ciddi denetimleri var. Bunun için bizim mutlaka önlem almamız gerekiyor. İhracatta karşımıza çıkan bu sorunu üretim aşamasında, tarlada çözmemiz lazım. Avrupa Birliği bizim için çok önemli bir pazar. İhracatımızın sürdürülebilirliği için ileriye dönük, sağlıklı çözümler geliştirmemiz çok önemli” dedi.

İHRACATI SEKTEYE UĞRATIR

Narenciye üreticileri ve ihracatçıları tarafından tepkiyle karşılanan analiz zorunluluğu kararını değerlendiren Antalya Ziraat Odası Başkanı Nazif Alp, sektörün itirazının sebebini şöyle açıkladı: “Portakalda eskiden seçilen birkaç tırda laboratuvar analizleri yapılıyordu. Bakanlık yurt dışına gidecek her tırda, tüm ürünler için analiz istedi. Bu konuda bir çıkmaz yaşanacaktı. Çünkü her bir analizin laboratuvardan çıkması için en az 2-3 günlük süre gerekiyor. Ürünlerin raf ömrü, türüne göre 15-20 gün civarında. İhracatçı, tıra malı yükledikten sonra 3-4 gün laboratuvar raporunu beklediğinde raf ömrü ciddi oranda azalıyor. Yolda geçecek birkaç günlük süreyi ve gönderilen ülkedeki dağıtım sürecini de göz önüne alırsak, bu karar ihracatı sekteye uğratırdı. Bakanlığın bu kararı gevşetmesi son derece olumlu.”

KALINTI YOK, SEBEP SİYASİ

Portakalın zirai kalıntı gerekçesiyle geri gönderilmesinin ülkeler arası siyasi ilişkilerde bir bahane olarak kullanıldığını savunan Nazif Alp, şöyle konuştu: “Analiz raporuyla giden ürünlerin kalıntı nedeniyle dönmesi gerçekçi değil. Bu durumun doğruluğu sorgulanmalı. Eskiden üretici kulaktan dolma bilgilerle zirai ilaç kullanırdı. Ama artık narenciye üreticimiz ruhsatsız ilacı kesinlikle kullanmıyor. Çiftçimiz yanlış ilaç kullanıp kendi ayağına silah sıkmayı bıraktı. Her şeyi danışman mühendislerle kuralına uygun yaparak kendi ürünlerinin isim hakkını almaya, AR-GE çalışmalarıyla ürün geliştirmeye yöneldiler. Ürünlerimizin gümrükten siyasi nedenlerle döndüğünü düşünüyorum.”

15 YILDA ÇOK YOL KATETTİK

“Biz ürünlerde kalıntı sorunuyla mücadelede son 15 yılda çok yol kat ettik. Artık üretim aşamasında numaralandırılmış sera ve bahçelerden numune alınarak pestisit testleri yapılıyor. İki defa denetime takılana para cezası, üç defa tekrar edene üretim alanı mühürleme cezası veriliyor. Zirai kalıntı denetimlerini artırmak için ürünler toptancı haline girerken ve dağıtım aşamasında da yine numune alınabilir. Ama tıra girmiş ihraç ürünlerinin tamamını kapıda bekletmek ticareti aksatır. İhracatta yurt dışına ne kadar fazla ürün gönderebilirsek, ülkemize o kadar çok döviz girdisi olur. O nedenle prosedürleri hızlandırıcı adımlara ihtiyaç var.”

PORTAKAL MECLİS GÜNDEMİNDE

Portakal ihracatı ile ilgili karar Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) gündeme geldi. Bakan Bekir Pakdemirli’ye seslenen CHP Antalya Milletvekili Aydın Özer, “2020 yılı ani hava değişimleriyle çiftçiyi vurdu, portakal üretiminde büyük oranda düşüş oldu. Buna karşın ihracat artınca üretici umutlanmıştı. Bu müdahale yine üreticiyi vurdu” dedi.

NARENCİYE ÇİFTÇİSİ ZOR DURUMDA

Yurtdışına gönderilecek her partide analiz kararının ihracatı sınırlamaya yönelik olduğunu savunan İYİ Parti Antalya Milletvekili Hasan Subaşı ise, karar alınırken olayın taraflarına danışılmamasını eleştirdi. Narenciye çiftçisinin ve ihracatçının zor durumda kaldığını söyleyen Subaşı, “2020’de portakal üretimi yüzde 21.5 oranında geriledi. Bakanlığın öncelikli görevi 2020’de afetler ve iklim değişikliğinden etkilenen çiftçimizi korumak olmalıydı” diye konuştu.