MUZ YERLERDE SÜRÜNÜYOR
Güncelleme Tarihi:
Uzun zamandır aklımda, hal fiyatlarına her baktığımda gözüme çarpıyor, “ne kadar düşmüş” diye kendi kendime hayıflanıyorum. Ama 4 TL hal fiyatını görünce yazmak şart oldu.
Benim gibi çocukluğu Orta Anadolu’da geçmiş biri için muz lükstü. Yılda ya bir defa görür ya da hiç görmezdik. Hatta abimin bilinçaltına yerleşmiş bir anıyı paylaşayım sizinle. Babam muz alıyor, 4 kardeşten en küçüğü ve tek kız çocuğu olmam nedeniyle bana veriyor, ağabeyim Deniz, ben yerken yutkunuyor. Her görüşmemizde anlatır bu hikâyeyi…
4.5 TL’YE ÜRET, 4 TL’YE SAT
Bir dönemin lüks meyvesi muz şimdilerde neredeyse temel besin gıdası patatesle aynı fiyattan satılıyor. Alanya Toptancı Hal’de açıkta yetişen yeşil muz 4 TL, serada yetişen yeşil muz 6 TL’den işlem görüyor. Muz üreticileriyle konuştuğumda bir kilogram muzun maliyetinin 4-4.5 TL arasında olduğunu söylüyor. Bu rakamlarla muz üretimi sürdürülebilir mi? Sanmıyorum...
2014 yılından itibaren uygulanan sübvansiyonlu yatırım kredisi teşvikleri, örtü altı örtü altı muz yetiştiriciliğini artırdı. Destek ve krediler özellikle Antalya’da muz üretimini balon gibi şişirdi. Öyle ki zeytin ağaçlarını söken köylü muz üretime yöneldi. Antalya’da toplam tarım alanlarının yüzde 10’unda muz üretiliyor. Muz üretim alanı son 5 yılda 2 kat artarken, örtü altı üretim 3.5 kat arttı. Antalyalı üretici 51 bin dekar alanda 297 bin ton muz üretiyor.
Bu yıl kışın soğuk gitmesi nedeniyle, üretici ürününün donmaması için erken hasada başladı. Alım gücü zayıflayan vatandaşın muza talebi azalınca arz talep dengesi bozuldu. Muzun hal çıkış fiyatı 4 TL’ye kadar düştü.
Senede bir yıl muz hasadı yapabilen üretici zorda. Gazipaşa’dan muz seralarının sökülerek yerine sebze dikildiği haberleri geliyor.
UYARILARA KULAK TIKADIK
2021 yılında Antalya Tarım Konseyi ile Antalya Ticaret Borsası online Muz Çalıştayı düzenlemiş muzu enine boyuna ele almıştı. Çalıştayın sonuç bildirgesinde, ülkemizde 111 bin 544 dekar alanda 728 bin ton muz üretildiği, eskiden Mersin-Antalya arasında üretilen muzun Hatay-Manisa hattındaki tüm illerde üretilebildiği belirtilmişti. Bildirgede, plansızlığa vurgu yapılarak, “Kontrolsüz örtü altı muz yetiştiriciliğinin büyümesi belirli bir süre sonunda demir yığınlarının olduğu alanlara dönüşecektir” uyarısında bulunulmuştu.
Benzer bir uyarı da Antalya Kent Konseyi Tarım Çalışma Grubu’ndan geldi. Muz yetiştiriciliğinin plansız şekilde artırıldığına dikkat çeken Kent Konseyi, teşviklerle 2000’li yılların başında nar yetiştiriciliğinin özendirildiğini, sonrasında ise nar bahçelerinin büyük çoğunluğunun söküldüğü, muz için de benzer sonuçların yaşanmasının kaçınılmaz olduğunu vurguladı.
Bugün muzun yerlerde sürünmesinin nedeni plansızlık, hedefi belirlenmemiş teşvik ve destektir. Bu yanlıştan dönülmezse, milyarlarca liralık yatırımımız yine çöp olacak, üretici ise ya üretimden çekilecek ya da şansını başka bir ürünle denemeye devam edecek…
KOTAYA HAYIR
Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği (BAİB) Başkanı Ümit Mirza Çavuşoğlu, üyelerine gönderdiği mesajda, Rusya’nın uyguladığı domates kotasının dolmak üzere olduğu bilgisini paylaştı. Mirzaoğlu, 13 Şubat 2022 itibarıyla 300 bin tonluk kotanın 296.5 bin tonunun dolduğu, bu süreçte firmaların mağduriyet yaşamamaları için ihracatlarında güncel kota durumunu dikkate almaları konusunda üyelerine uyarıda bulundu. İhracatçının gözü kulağı Rusya’dan gelecek “kota artırıldı” haberinde. Hep söylüyorlar bir de ben buradan yazayım uluslararası ticaret kotalarla ilerlemez, Rusya’nın domateste uyguladığı kota tamamen kaldırılmalı.
**
AKLIMA TAKILAN
KDV indirim sonrası yumurta almak için mahallemdeki zincir markete gittim. Daha önce 39 TL’ye aldığım 30’lu yumurtayı yaklaşık 37 TL’ye alacağımı düşünürken 43 TL olduğunu gördüm. KDV’deki indirimi tüketici niye hissetmiyor, markete gidince farklı bir etiketle karşılaşıyor acaba…