MAĞDUR YOK DOSYA RAFA

AKDENİZ Üniversitesi (AÜ) Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Kliniği’nde kanser hastalarının tedavisinde kullanılan radyoterapi cihazlarının lisanssız olarak çalıştırılıp, hurdaya ayrılan (HEK) cihazlarla tüm vücut hastalarına (TBI) ışın tedavisi uygulanmasıyla ilgili 2018 yılında başlatılan tıbbi komisyon incelemesi tamamlandı.

EL HESABI YAPILDI
Komisyon raporuna göre, 2009-2016 döneminde 69 hastanın Tüm Vücut Işınlaması (Total Body Irradiation, TBI) tedavisi gördüğü belirlendi. Yapılan incelemede, 27 hastanın İn-vivo dozimetrik ölçümler yapılmadan sadece el hesabıyla tüm vücut ışınlamasına alındığı, bu hastalardan 16’sının TBI uygulaması özelliğine sahip Linak 2 yerine tedavi için gerekli fizik ölçümleri yapılmayan Linak 1 cihazında ışınlama aldığı belirlendi.

HURDA CİHAZ ÇALIŞMIŞ
16 hastadan 8’inin ise günlük dozimetrik ölçüm, rutin kalite kontrol ve bakım onarım programından çıkarılarak hurdaya (HEK) ayrılan Linak 1 cihazı ile tedaviye alındığı, 8 hastadan 5’ine ise herhangi bir şekilde İn-vivo dozimetrik ölçüm yapılmadan TBI tedavisinin uygulandığı vurgulandı.

KORKUNÇ ŞÜPHE
Hasta kayıtlarında yapılan detaylı incelemede ise şu verilere ulaşıldı: “Haziran 2015’ten beri İn-vivo dozimetrik ölçüm sistemi arızalı olduğu için bazı TBI hastalarının tedavileri hesaplamalar ve ölçümlerle teyit edilmeden başlatılmıştır. TBI tedavisi almış 69 hastanın 27’sine doğru dozların verilmemiş olduğuna dair şüpheler mevcuttur.”

BELGELER MEVCUT
“Ayrıca tedavilerde Linak 2 cihazı yerine Linak 1 cihazının kullanılması da araştırılmış ve TBI tedavisi alan 16 hastaya doğru dozların verilmemiş olduğuna dair belgeler mevcuttur. Yine TBI tedavilerinin kliniğin denetiminde olmayan Linak 1 cihazında devam ettirildiği görülmüştür. Linak 1 cihazına Türkiye Atom Enerjisi Kurumu tarafından verilen “Tıbbi amaçlarla kullanılamaz” lisansına rağmen Linak 1 cihazı HEK’e ayrıldıktan sonra bile TBI hastalarının tedavisi için kullanılmıştır. 8 hastaya doğru dozların verilmemiş olduğuna dair belgeler mevcuttur.”

TAM TESPİT YAPILAMADI
Komisyon raporundaki tespitlere karşın doğru doz verilmeyen ve hurda cihazlarla ışın tedavisi uygulanan hastaların bu uygulamalar nedeniyle herhangi bir zarar görüp görmediği kesin olarak tespit edilemediği için dosya kapatıldı. Soruşturma ekibi içinde yer alan fakat isminin açıklanmasını istemeyen bir öğretim üyesi Hürriyet’e şu bilgileri aktardı:

65 SAYFA RAPOR VARDI
“Radyoterapi cihazlarının lisanssız olarak çalıştırılıp, hurdaya ayrılan (HEK) cihazlarla tüm vücut hastalarına (TBI) ışın tedavisi uygulanmasıyla ilgili 2 öğretim üyesi ceza aldı. O dönemde hazırlanan 65 sayfalık soruşturma raporunda da sürecin tüm detayları yer alıyordu. Konu kamuoyu gündemine gelince yanlış uygulamalar ve hurda cihaz kullanımı nedeniyle hastaların zarar görüp görmediğini detaylı biçimde araştırdık.”

AÇILAN DAVA YOK
“Her ne kadar elimize birtakım veriler ulaşsa da tedavilerin doğru sonuçlanmaması ve yaşanan ölümlerin bu süreçle ilgili olup olmadığı maalesef tespit edilemedi. Ayrıca hasta veya hasta yakınları tarafından başlatılan bir yargı süreci de olmadı. O yüzden soruşturma bu şekliyle tamamlanıp dosya rafa kaldırıldı. Zaten bu süreçten hemen sonra Radyasyon Onkolojisi Kliniği içindeki tüm cihazlar yenilendi.”

NE OLMUŞTU?
Akdeniz Üniversitesi Hastanesi, Tıp Fakültesi Dekanlığı’nın Radyasyon Onkolojisi Kliniği’nde yürütülen ışınla kanser tedavisi uygulamalarına ilişkin geniş kapsamlı soruşturma başlatmıştı. Yüzlerce kanser hastasını ilgilendiren adli ve idari soruşturmanın sonucunda ise son yılların en büyük sağlık skandalı ortaya çıktı. Soruşturma raporunda, hurdaya ayrılan cihazlarla ışın tedavisi uygulandığı, kanser hastaları için kritik önem taşıyan tedavi planlarının medikal fizikçi onayı aranmadan tıp öğrencileri tarafından yapıldığı vurgulanmıştı. Hürriyet’in, “Radyasyon skandalı” haberi sonrası açıklama yapan dönemin Akdeniz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Ünal, “Soruşturmada bahsedilen cihazla tedavi gören ve bu nedenden dolayı zarar görmüş olma ihtimali olan az sayıda hastamızın durumlarını incelemek üzere bir tıbbi komisyon oluşturduk” demişti.