KURALA UYARSAK KORONAYI YENERİZ

Koronavirüs salgınına yönelik alınan önlemleri, tedavi yöntemlerini, test ve vaka sayılarını Hürriyet Akdeniz’le paylaşan Antalya Pandemi Kurulu Üyesi ve Akdeniz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Ünal, “Pek çok ülkeye göre çok erken dönemde önlem alınmaya başladık ve duruma hâkim olduk” dedi.

*Antalya Pandemi Bilim Kurulu üyesi olarak Türkiye’nin salgına yönelik aldığı önlemleri ve bu konudaki uygulamaları ve şu anki gidişatı nasıl buluyorsunuz?

Ülkemiz, salgının Çin’de başladığı ilk günden bu yana konuyu çok yakından takip etmeye başladı. Pek çok ülkeye göre çok erken dönemde önlemler alınmaya başlandı. Bunun sonucu olarak birçok Avrupa ülkesinden daha sonra ülkemizde ilk vaka ortaya çıktı. Bu ülkemiz için duruma hâkim olma adına çok önemli bir sonuç. Bu tedbirler sayesinde, olası sorunları ve alınacak önlemleri ve önerilen tedavileri erken dönemde görme ve planlama şansına sahip olduk. Mevcut gidişata bakılırsa özellikle yoğun bakım ihtiyacı olan hasta sayısının ve vefat eden hasta sayısının diğer ülkelere göre daha düşük bir oranda olması sürecin başarılı yürütüldüğünün önemli bir işaret. Yürütülen sağlık politikasının etkisi ile vaka sayısındaki artış hızının son dönemde artık kontrol altına alınmaya başlandığı rakamlardan anlaşılıyor. Ancak yeni vakaların ortaya çıkması, toplum olarak, özellikle evde kalma, sosyal mesafe ve hijyen gibi kurallara daha fazla dikkat etmemiz ile giderek azalacak.

*Antalya’nın salgın bilançosunu öğrenebilir miyiz? Vaka sayımız ve kayıp sayımız nedir?
Üniversitemizde şu ana kadar 375 hasta Kovid-19 açısından şüpheli kabul edilip gerekli işlemler yapıldı. Antalya genelinde ise bugün itibariyle pozitif tanı konulan toplam vaka sayısı 193. Antalya’da 10 vefatımız oldu. 28 hastamız iyileşti.

580 TEST YAPILDI
*Elimizde Kovid-19 için yeterli test var mı? Testlere kolay ulaşılabiliyor mu? Şu ana kadar yapılan test sayısı nedir?
Üniversite hastanemizde bulunan PCR cihazı ile Kovid-19 testini yapabilmekteyiz. Ayrıca Sağlık Bakanlığımız ve İl Sağlık Müdürlüğümüzün katkısı ile temin edilen hızlı tanı kitleri de hastalığın tanı sürecinde hastanemizde kullanılıyor. Elimizde yeterli sayıda testimiz mevcut. Hastanemizde şu ana kadar yapılan toplam test sayımız ise 580. Bu sayının 420’si hastanemize başvuran şüpheli hastalara yapılan testler. Bunun dışında, hastanemizde bulunan PCR cihazı ile, İl Sağlık Müdürlüğümüzden filyasyon çalışmaları ile gelen ve farklı sağlık kurumlarından alınan örneklerde değerlendiriliyor. Bu kapsamda da toplam 160 örnek hastanemizde çalışıldı.

*Yüksek ateş, boğaz ağrısı gibi şikâyetleri olan kişilerin ilk olarak ne yapması, nereye başvurması gerekiyor?
Yüksek ateş, boğaz ağrısı gibi Kovid-19 ile ilgili semptomları olan kişilerin öncelikle yaşadığı çevrede kendisini izole etmesi, etrafındaki insanlarla teması en aza indirmesi ve maske takarak en yakın sağlık kuruluşunun acil servisine hızla başvurması çok önemli. Burada yapılacak olan muayene ve test sonucuna göre gerekli yönlendirme ve tedaviye başlanacaktır.

PLAZMA TEDAVİSİ UMUT VERİYOR
*Akdeniz Üniversitesi organ nakilleriyle adını dünyayaya duyuran önemli bir hastane. Konvelesan plazma tedavisinde de Türkiye’de öne çıktınız. İmmün plazma nedir? Bu tedavi vücutta herhangi bir probleme yol açar mı?

İmmün plazma ile tedavi yöntemi Kovid-19 tedavisinde kullanılan yaklaşımlardan biridir ve umut vadeden bir yaklaşımdır. Bu tedavi prensibinde en basit anlatım ile Kovid-19 tanısı almış, tedavi edilip iyileşmiş ve dolayısıyla serumunda Kovid-19’a karşı antikor geliştirmiş kişilerden antikorlu plazmanın alınarak hasta kişiye verilmesi şeklinde yürütülen bir yaklaşım. Üniversitemiz bu konuda da, sağlık hizmetinde öncülük etmek ve hasta, toplum yararına en iyi hizmeti sunmak için elinden gelen çabayı gösteriyor. Bu tedavi yönetimin doğru yapıldığı sürece vericide bir probleme yol açtığı yönünde bir bilgi yok.

*Daha önce Kovid-19 hastalığını geçirip iyileşen 27 yaşındaki Çağlar Çolak’tan alınan plazma 78 yaşındaki bir hastaya nakledildi ve hastanın Kovid-19 test sonucunun negatif çıktığını öğrendik. Bu gerçekten herkes de umut yarattı.

Kovid-19 için yeni bir tedavi yaklaşımı. Bizdeki ilk uygulamamızda da şu an testin negatife dönmesiyle olumlu bir sonuç aldık. Ancak entübe ve başka bir çok sistemik sorunları ve bu hastalığa bağlı oluşmuş komplikasyonları olan bir hastamız. Halen yoğun bakımda yakından takip edilmekte. Hastamızın kısa sürede şifa ile taburcu olmasının ve diğer hastalara da bu yolun hızla açılmasını temenni ediyorum. Buradan özellikle verici olan Çağlar Çolak’a da örnek davranışından dolayı teşekkür etmek istiyorum ve bu hastalığı geçirip iyileşmiş diğer vatandaşlarımızın da plazma bağışında bulunmalarını biliyorum.

ŞU AN İÇİN EN İYİ SEÇENEK
*Bu tedavi şekli sizce sorunu çözecek mi?
Bunu iddia etmek çok zor. Bu yöntem şu an elimizdeki seçeneklerden sadece biri. Her hastada etkili olmayabilir de. Ancak tüm viral hastalıklarda olduğu gibi hastalığın oluşmasını engelleyecek bir aşı veya virüsün ölümüne yol açacak veya etkisini kaybetmesini sağlayacak bir ilaç bulununcaya kadar elimizdeki seçeneklerden biri.

*Bundan sonraki süreçte Akdeniz Üniversitesi Hastanesi olarak nasıl bir yol izleyeceksiniz?
Akdeniz Üniversitesi Hastanesi olarak, tüm çalışanlarımız ile şehrimizin ve hastalarımızın hizmetindeyiz. Tüm imkanlarımız ile hastalarımıza şifa dağıtmaya devam ediyoruz. Özellikle Kovid-19 ile ilgili tüm hazırlıklarımızı, planlarımızı çok erken dönemde tamamladığımızı belirtmek isterim. Bu süreçte en büyük ricamız, talebimiz halkımızın uyarıları dikkate alması, zorunlu olmadıkça dışarı çıkmaması ve evde kalmasıdır. Sağlık çalışanlarına, toplumun yapılabileceği en büyük yardım, sağlığına dikkat etmesi ve kurallara uymasıdır.

HAYAT KURTARABİLİRSİNİZ
*Daha önce gazetemiz aracılığıyla vatandaşlara bağış çağrısında bulunmuştunuz? Kimler bağışçı olabilir?
Özellikle durumu kritik, yoğun bakım veya entübe olan hastalar için immün plazma tedavisi çok değerli ve hayat kurtarıcı olabilmektedir. Bu nedenle bağış süreci çok önemli. Kovid-19 tanısını almış, tedavisi tamamlanmış, iyileşmiş ve testi negatife dönmüş olan, 20-65 yaş arası, sağlıklı ve kan vermeye engel bir durumu olmayan herkes bağışçı olabilir.

LÜTFEN EVDE KALIN
*Bir hekim olarak vatandaşlara ne gibi uyarı ve tavsiyelerde bulunmak istersiniz?
Bu dönemde toplum olarak sağlık çalışanlarına yardım etmek çok kıymetli. Yapılabilecek en büyük yardım ise, kişilerin kurallara uyması, sağlığına dikkat etmesi, zorunlu olmadıkça dışarı çıkmaması, çıkması zorunlu durumlarda da maske kullanımına, sosyal mesafeye dikkat etmesidir. Ayrıca vatandaşlarımızın, Kovid-19 ile ilgili şikâyeti olması durumunda mutlaka maske takarak en yakın sağlık kurumuna başvurması çok önemli.

*AÜ’de yürütülen aşı çalışmaları hangi aşamada?
Üniversitemizde Sağlık Bakanlığı aşı kurulu üyesi ve bu konuda önemli çalışmaları ve patentleri olan bir öğretim üyemiz bu komisyonlarda görevlendirildi. Kendi laboratuvarında çalışmalarına devam ediyor. Daha önce üretiminde yer aldığı şarbon ve sıtma aşılarının da patent sahibi.

KANSER TEDAVİSİ AKSAMAYACAK
Üniversite hastanesindeki diğer tedavilerde aksama var mı? Kanser hastalarının durumu, nakiller?
Şu an hastanemizde elektif dediğimiz yani acil olmayan ve sonra yapılabilecek tüm cerrahi girişimler ve tetkikler en aza indirildi ancak acil sağlık hizmeti gerektiren tüm hizmetler hastalarımıza sunuluyor. Ayrıca kanser hastalarımızın tedavisi de sorunsuz bir şekilde devam ediyor. Organ nakillerimiz ise acil durumlar dışında beklemeye alındı.

TIBBİ MALZEME SIKINTIMIZ YOK
Tıbbi malzeme konusunda yaşanan herhangi bir sıkıntı var mı?
Gerek kendi imkânlarımızla gerekse Sağlık Bakanlığımızın destekleriyle hastanemizde şu an için Kovid-19 ile ilgili maske, tulum gibi kişisel koruyucular ve tedavide kullanılan ilaçlar açısından bir sorun yaşanmıyor. Ayrıca bünyemizde sağlık çalışanlarımızın kullanacağı şeffaf maske üretimini de gerçekleştiriyoruz.

ANKARA İLE TEMASTAYIZ
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ile hiç görüşme fırsatınız oldu mu? Bilgi paylaşımları yapıyor musunuz?
Bu süreçte Sağlık Bakanımızla birkaç defa görüşme fırsatım oldu. Hem sayın Bakanımız hem Yükseköğretim Kurulu Başkanımız süreçle ilgili sürekli bilgi alıyorlar. Özellikle tedavide kullanılan ilaçlar, tanı kitleri, kişisel korucuyu ekipmanlar konusunda Bakanlığımız gerekli tüm desteği sağlıyor.

500 YATAK 100 YOĞUN BAKIM
Şu andaki yoğun bakım yatak kapasitesi ne kadar? Ek bölümler hazırlandı mı?
Üniversite hastanemizde şu an için, Kovid-19 hastalarına diğer servislerden tamamen bağımsız ayırdığımız 200 kadar yatağımız ve 8 yoğun bakım yatağımız hazır bekletilmekte ve kullanılmakta. Acil bir ihtiyaç olması durumunda ise 40 yataklı diğer yoğun bakım ünitelerimiz de devreye alınmaya hazır. İnşallah ihtiyaç olmaz ama olduğu takdirde kapasitemizi 500 yatağa ve yoğun bakım sayımızı 100’e kadar çıkarabiliriz.