KİRA KAVGASINDA ‘ARA’ BULUNACAK

Kira uyuşmazlığının arabuluculuk süreci içinde çözüme kavuşturulacağı düşünebilir, davaların azalmasına katkı sağlayabilir ama tek başına yeterince etkili olamaz. Ekonomik durum öngörülebilir hale gelmeden durduracağını sanmıyorum.

TBMM’de kabul edilen kanun teklifiyle ağırlıklı olarak sulh hukuk mahkemelerinin görevli olduğu bazı uyuşmazlıkları için dava açmadan önce 1 Eylül 2023’ten itibaren arabuluculuğa başvurulacak.

Hali hazırda açılmış olan tüm davalar ile yine açılacak olan davalarda uygulanmayacak.

Hızla artan kira bedelleri, ev sahibi-kiracı ilişkilerinde büyük sorunlara yol açtı. Zam konusunda anlaşamayanlar, yığılan taleplerle dava yükü artarken, sonuç için öngörülen süreler 2.5-3 yıla ulaştı.

Adliyelerde yer alan arabuluculuk bürolarında mevcut formu doldurmak suretiyle fiziken veya UYAP vatandaş portalından veya avukat vasıtasıyla UYAP avukat portalından güvenli elektronik imzalı olacak şekilde imzalamak koşulu ile başvuru yapılabilir.

Arabulucu görevlendirildiğinden itibaren ticari davalara ilişkin uyuşmazlıklar hariç üç haftaya ek bir haftalık uzatma süresi sonrasında ve en fazla dört hafta içerisinde arabuluculuk sürecini sonlandırır.

Kat Mülkiyeti Kanunu’ndan kaynaklanan uyuşmazlıklar arabulucuyla çözülecek. Kira tespit davaları, kira tahliye davaları, uyarlama davaları, kiracı ve mal sahibin kira sözleşmesi kaynaklı ihtilafları zorunlu hale getirecek.

Kat malikinin eski hale getirme, olağan ve olağanüstü kat malikleri genel kurul kararlarının iptali gibi davalarda arabuluculuk şart olacak. Yine site veya apartman yönetiminin aidat ödememe nedeniyle açacakları icra takipleri ve itiraz halindeki davalar, yönetim planı veya kat malikleri kurul kararlarına uymayan kat malikleri aleyhine açacakları davalar gibi ihtilaflarda arabuluculuk uygulanacak.

Bunun yanında komşu parseller arasında çıkan birçok anlaşmazlıklar; kazı hakkı, gürültü, koku gibi birçok ihtilaflarda, dava açılmadan önce arabulucuya gitmek zorunlu olacak.

ANLAŞMANIN MALİYETİ

Öyle ücretsiz denildiğine bakmayın. Kaybeden için ciddi rakamlara ulaşan meblağlarla karşılaşabilirsiniz. Arabuluculuk hizmeti yapılırken iki saate kadar ücretsiz olarak Adalet Bakanlığı’nın bütçesinden karşılanır.

Örneğin kira bedelinin tespit davası konusu paraya ilişkin bir dava olduğu için mal sahibi 5 bin lira ödeyen kiracısı için 15 bin lira istemiş ve 12 bin lirada uzlaşılmışsa 7 bin lira artış sağlanmış olup 7 bin x12=84 bin lira. Burada ilk 100 bin liraya kadar yüzde 6 bir arabulucu ücreti olarak değerlendirilecek ve 5 bin 40 lira arabuluculuk ücreti ödenecek.

Arabulucu bu noktada kesinlikle ‘Bu davayı kaybedersiniz dolayısı ile uzlaşmanızda fayda var’ gibi kesin hüküm içeren veya yönlendiren cümleler kurmamalı. Bu ayıplı bir hizmet olur.

Taraflardan birinin görüşmeye mazereti olmadan gelmemesi halinde arabulucu uzlaşmazlık tutanağını katılan tarafla birlikte düzenler. Bu durumda dava açılması halinde katılmayan taraf haklı da çıksa haksızda çıksa arabuluculuk faaliyet ücretini ve yargılama giderlerini ödemek zorunda.

Uzlaşma sağlanmış ve buna rağmen uzlaşmaya riayet edilmiyorsa, taraflar arabuluculuk tutanağının kesinleşmesini sulh hukuk mahkemesinden sağlatarak kararın icra edilmesini isteyebilir.

Arabuluculuk kararı aynı hakem heyeti kararı gibi mahkeme kararı niteliğindedir.