KEYKUBAT PLAJI’NDA EROZYON ALARMI

ALANYA Belediyesi’nin Keykubat Plajı'nda yaşanan kıyı erozyonunu durdurmak için başlattığı üç mahmuz yapımı projesi, ilçede gündem haline geldi. Dim Barajı’nın yapımının ardından sahilde başlayan erozyona çare için hazırlanan proje akademisyenleri ikiye böldü. Alaaddin Keykubat Üniversitesi’nin (ALKÜ) hazırladığı raporda ‘T mahmuz’ önerilirken, Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), Akdeniz, Yıldız Teknik ve Dokuz Eylül üniversitelerinden bazı akademisyenler ise mahmuz yapılırsa erozyonun sahilin bütününe yayılacağı tehlikesine dikkat çekti.

MECLİS GÜNDEMİNDE
Uzmanların önerisiyle Dim Çayı’nın denize döküldüğü bölgede T şeklindeki iki mahmuz yapımı için DSİ 13’üncü Bölge Müdürlüğü tarafından 13 Nisan 2018’nde verilen Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporunda projeye onay verilmesinin ardından süreç başladı. Mahmuz projesi imar planlarına işlendi ve belediye meclisinde karara bağlandı. Alanya Belediyesi mahmuzların yapımına başlarken, inşaat sürecinin Bakanlık onayı olmadan başladığı iddiaları ise Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) gündemine taşındı.

SAHİL İÇİN ORTAK KARAR
Mahmuz projesinin konunun bütün taraflarıyla birlikte tartışılmasını isteyen İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Antalya Şube Başkanı Mustafa Balcı, “Biz geçmişte Boğaçayı’nda yaptığımız gibi bu sürecin bilimsel açıdan doğru işlemesini sağlamak gibi bir misyon üstlendik. O nedenle projenin hazırlayıcılarıyla bu alanda uzman akademisyenlerden oluşan ekibi yan yana getirmeyi amaçlıyoruz. Projeyi hazırlayanlar bu işe emek vermişler. Fakat diğer tarafta da bu işe yıllarca emek vermiş, tecrübe sahibi bilim insanları var. Biz tarafları bir masa etrafında buluşturup birlikte karar alınmasını hedefliyoruz” dedi.

BAŞKAN YÜCEL’E SUNULACAK
Bu büyüklükte projeler yapıldıktan sonra hem doğanın korunması hem de ekonomik olarak geriye dönüşünün çok zor olduğunu vurgulayan Balcı, “Türkiye’de T mahmuz yapılıp da kıyı erozyonunun önlenmediği uygulamalar var. Küçük ölçekte alınan verilerin yeterli olmayacağı, daha geniş yelpazede meteorolojik verilerin alınması gerektiği yönündeki uyarıları Alanya Belediye Başkanı Adem Murat Yücel’e de sunacağız” diye konuştu.

FIRTINA VE DALGA TEHDİDİ
ALKÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü öğretim üyeleri Murat Aksel ve Mehmet Dikici’nin çalışmasında ise “Erozyon miktarı önemli boyutlara ulaşmış olup fırtına kabarması ve dalga yüksekliklerinde kara yolunu ve yolun sahil duvarlarını tehdit etmektedir. Raporda hesaplanan meteorolojik durum, su debisindeki hareket ve sediman yükü gibi gerekçelerden dolayı Alanya Belediyesi tarafından ‘T’ mahmuz yapıları inşa edilecektir. İnşası tamamlandıktan sonra mahmuzların arasına dışarıdan kum taşınacaktır. Mahmuzların özellikle açık deniz tarafındaki tabanlarının iyi korunması gerekir. Araştırmalara göre mahmuzların çevresinde taban kayma değerleri tabanda oyulmaya neden olabilecek kadar yüksektir” denildi.

KÖKLÜ ÇÖZÜM GETİRMEZ
Alanya Limanı ve Dim Çayı arasında belirgin bir erozyon yaşandığını söyleyen Akdeniz Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Geoteknik Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Nihat Dipova, “Buna en önemli sebep Dim Barajı’nın sediman kaynağını azaltmasıdır. Yalnızca batı kesimine ve tek seçenek olarak T mahmuz yapılması soruna köklü çözüm getirmez. Tüm sahil için çözüm üretilmelidir” dedi.

YAPAY BESLEME NASIL YAPILACAK?
Mahmuzdan başka kıyı koruma seçenekleri de olduğunu belirten Dipova, “Ancak raporda sadece I ve T mahmuz seçenekleri karşılaştırılmış, T mahmuz içine sediman girişi mümkün olmayacağı için yapay yollarla doldurulması gerekeceği ifade edilmiş. Halihazırda kıyı daralmış ve sediman azalmışken bu yapay besleme nereden yapılacak? Raporda mahmuzların betonarme kazıklarla oluşturulmasından bahsediliyor. Ancak bunun ayrıntısına yer verilmediğini görüyoruz” diye konuştu.

BAŞKA YÖNTEMLER MÜMKÜN
Kıyı erozyonunu durdurmak için denize mahmuz yapılması yerine daha güncel yöntemlerin uygulanabileceğini söyleyen akademisyenler farklı çözüm önerilerini gündeme getirdi. Bunlardan ilki, ‘kıyı besleme’ denilen denizin açıklarından gemilerle kum çekilerek sahile pompalanması yöntemi. Diğerleri de kıyı mühendisliğinde dalgaların hızını kesmek için kullanılan ayrık dalgakıran, su altı ayrık dalga kıran ve geotekstil tüpler gibi çözüm alternatifleri.