KARTEL DEYİP DE GEÇMEYİN
Güncelleme Tarihi:
Yılın ikinci yarısında ciddi anlamda hissedilen ve bilhassa elektrik, kira ve gıdada yaşanan fiyat artışları tüketicileri düşündürüyor.
Tüketiciler açığı kapatmak için banka kredisi ve kredi kartlarına yöneldi. Bu da enflasyonu suni olarak tetikledi. Suni ve denetlenemeyen zamlar hem hukuksuz hem de rekabet ihlali olup bir kartelleşmedir.
*
Kartelleşmeyle bir araya gelen şirketler, aralarındaki rekabeti ortadan kaldırmak suretiyle piyasada üstünlük kurar ve dolayısıyla kârlarını artırmış olurlar. Diğer bir deyişle, yasalar önünde bağımsız birer teşebbüs olarak görünen işletmeler aslında, kapalı kapılar ardında belirli bir amaç için sermaye güçlerinin birlikte kullanılarak piyasayı domine etmektedirler. Genellikle piyasada fiyatların yükselmesi sonucunu doğuran karteller, tüketici refahını en olumsuz etkileyen rekabet ihlallerinin başında gelmektedir.
*
Mesela çimento da yüzde 200’lere varan fiyat artışını hiçbir şekilde ÜFE- döviz kuru veya girdi maliyetleri ile açıklamak mümkün değil. Sektör, ihracat ile üretim planlaması yapıyor, çimento arzı iç piyasada azaltılıyor böylece fiyat ve kâr marjı yükseltiyor. İnşaat maliyetlerinin artması da daire ve kiraların aşırı yükselmesine sebep oluyor.
*
Bir kartelleşme örneği de zincir marketlerde yaşanıyor. ‘30’lu yumurta 17-18 TL’ye satılırken bir de bakıyoruz fiyat bir anda 29.90’a ulaşıyor. Daha ilginci tepki ve denetimler üzerine 4 ayrı zincir markette fiyat 22.90’a düştü. Bana göre bu ortak bir hareketin göstergesi.
*
Bir de yüksek gelen elektrik faturaları var. 100 lira fatura ödeyen bir tüketici bunun aslında 52 lirasını elektrik faturası olarak ödüyor. Gerisi istemediğimiz komisyonlar. Elektrik faturanız artıkça komisyon yüzdeleri de aratıyor.
*
Yargıtay, tüketiciden alınan 6 kalem komisyonu ortak karar alarak geriye alma hakkımızı tanımıştı. Danıştay’a yapılan itirazla ’kamu yararı’ gerekçesi ile bu hak elimizden alındı. Biz vicdanları rahatsız eden bu haksız komisyonlara düzenleme getirmesini bekliyoruz.
*
Başta çimento, gıda ve diğer kartelleşmelere Rekabet Kurulu resen de olsa bir inceleme ve soruşturma başlatmalıdır. Çünkü Rekabet Kurulu ticari faaliyetleri denetleyen kurumlardan biridir…