İŞ DÜNYASINA YENİ YOL HARİTASI

MECLİS tatile girmeden önce gündeme alınarak yayınlanan 2019-2023 dönemine ait 11’inci Kalkınma Planı’yla önümüzdeki 5 yılın yol haritası belirlenmiş oldu. İhracata dayalı büyüme modeli, sektörel verimlilik haritaları, büyüyen ve birleşen işletmelere teşvik, Türk malı algısının güçlendirilmesi, milli gelir, büyüme ve istihdam hedefleri gibi pek çok konu başlığının yer aldığı plan, bazı soru işaretlerini de beraberinde getirdi. Oda ve borsalara yeni standartların getirilmesini de içeren planı değerlendiren iş dünyası temsilcileri belirsizliklerin giderilmesini istedi.

HEDEFLER YARI YARIYA DÜŞTÜ

Yeni planın muğlak ifadelerle hazırlandığına değinen Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Davut Çetin, şirketlerin hangi koşullarda birleşeceğinin, desteklerin hangi şartlarda ve nasıl verileceğinin içerikte yer almadığını söyledi. Çetin, “10’uncu kalkınma planıyla 11’inci kalkınma planı arasındaki tüm hedefler yarı yarıya düştü. O dönemde 10 senelik ihracat hedef 500 milyar dolar olarak belirlenmişti. Kişi başına milli gelirde 25 bin dolar hedef konmuştu. Önceki plana kıyasla rakamlarda çok büyük bir sapma var. Teşvikler her zaman üretimin artması için iyidir. Ama üreticilere ve şirketlere iyi anlatılmalı. Planda odalara standart getirileceğinden bahsediliyor. Bizim 365 oda ve borsalarımızın 300’e yakını zaten akredite belgelerini almış, Avrupa’yla uyumlu çalışır durumda. Hizmet kalitesi bakımından Avrupa oda ve borsalarının çok üzerindeyiz” dedi.

İŞ DÜNYASINI UMUTLANDIRDI

Planın gelecek 5 yılın hedeflerini ortaya koymasının önemine işaret eden Antalya Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Ali Çandır, şöyle konuştu: “2019’dan 2023’e kadar olan dönemi kapsayan planda, tarımın öncelikli gelişme alanları içerisinde yer alması sevindirici. Stratejik olarak gördüğümüz tarım sektörünün gelişimi için yol haritası çıkarılması önemli bir adım. Plan genel itibariyle iş dünyasını umutlandırdı. Ancak planda hedefler konulurken genel ifadeler yerine detaylı hedeflerin yer alması beklentisi hakimdi. 5 yıllık Kalkınma Planı’nın hazırlanmasını önemsiyoruz ancak uygulanabilirliğini daha çok önemsiyoruz. Umuyoruz her sektörde konulan hedeflere adım adım ulaşılır.”

HEDEF PAZAR ARAŞTIRMASI

Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği (BAİB) Başkanı Hakkı Bahar, yeni kalkınma planını şöyle yorumladı: “5 yılda izleyeceğimiz stratejinin genel hatlarıyla ortaya konması önemli. Kalkınma planında yer alan politikaların ne ölçüde uygulanabileceği bilinmiyor. Çok değişken olduğu için. Hal böyle olunca neticenin ne olacağını tam anlamıyla bilmek olanaksız. Normal şartlarda ne yapıyorsak aynısını yapıp önümüze bakacağız. Katma değeri ikiye katlayacak alanlara odaklanacağız. Hedef pazar araştırılması yapılarak işletmeler o yönde çalışmalı. Geçen ağustos ayında 7 lira olan doların şimdi 5,70’lerde gezmesi bana göre bir başarıdır. Üzerinde durulması gereken en önemli nokta tüketicinin güven sorunununun ortadan kaldırılmasıdır. Katma değer üretmeye ve ihracatı arttırmaya odaklanarak sanayileri planlamamız lazım. Herkes kendi ihracat ağında uzman olmalı.”

ÜRETİM TEKNOLOJİLERİ YENİLENMELİ

Planı inceleme aşamasında olduklarını ifade eden Antalya Sanayici ve İşadamları Derneği (ANSİAD) Başkanı Akın Akıncı, “Üretim teknolojilerinin yenilenmesine dair detaylı çalışmaların yapılmasını istiyoruz. Orta ve küçük ölçekli üretime yönelik faaliyetlerde yeni teknolojilerin kullanımına geçilmesi önemli bir ihtiyaç. Çok önemsenmesi gereken bir konu. Dünyayla rekabet edebilmemiz için benzer altyapıya sahip olmamız lazım. Bu konuda ciddi teşviklere ihtiyaç var. Kalkınma planındaki ana gündem maddelerinin tamamını olumlu adımlar olarak görüyoruz” diye konuştu.

KADINLARA GÜÇ VERECEK PROJE YOK

Akdeniz Girişimci İş kadınları Derneği (AGİDER) Başkanı Figen Sayın Yıldıran, planın ‘vatandaş anketi’ yoluyla 19 bin kişiyi aşkın katılımcıyla hazırlanmasının öneminden bahsederek şöyle konuştu: “Ülkenin kalkınması için temel yol haritası olması öngörülen plan, 10’uncu Kalkınma Planı hedeflerinin altında kaldı. Ortaya konan hedef, enflasyon, kamu borç açığı ve finans alanında kontrol edilebilir bir istikrar yakalamak. Ancak detayları belli olmasa da yine bu kalkınma planında kadınlara güç verecek özel çalışmaların ortaya konmadığı görülüyor. Planda güçlü ekonomi, rekabetçi üretim, güçlü toplum, çevre, demokratikleşme gibi hedefler ve alt detaylarıyla yerinde tespitlerle ortaya konmuş. Temel sorun planların uygulama sonuçlarının tartışılmaması.”

ÖLÇEK BÜYÜTENE DESTEK

2019-2023 dönemini kapsayan 11’inci Kalkınma Planı’nıyla hükümet büyüyen, birleşen, şirket evliliklerine giden ve kümelenmeye dahil olan işletmelere teşvik vermeyi planlıyor. Plana göre, yeni teşvik mekanizmalarıyla işletmelerin büyümesine ve maliyetlerin azaltılmasına yönelik politikalar uygulanacak. Planda yer alan hedeflere göre, KOBİ’lerin kendi aralarında ve büyük işletmelerle kuracakları kümelenme işbirliklerine destek sağlanacak. İmalat sanayisinde faaliyet gösteren firmalar ölçek büyütürse ilave desteklerden ve istihdam teşviklerinden yararlanacak. Kalkınma ajansları destekleri yeniden yapılandırılacak. Bölgeler ve sektörel düzeyde verimlilik gelişim haritaları oluşturulacak. Türk malı algısının güçlendirilmesi ve küresel pazarlarda engellerle karşılaşmaması için düzenleme yapılacak. Uluslararası standartlar üreticilerle birlikte hazırlanacak.