İNTİKAM SEYAHATLERİ SONRASI GİDİŞAT: AŞIRI TURİZM!

İLK kez adını Çin’de duyduğumuz “Revenge Shopping-İntikam alışverişi” yıllar sonra pandemi ile birlikte yeniden gün yüzüne mi çıktı? Peki nedir bu intikam alışverişleri?
***
Çin halkı 1980’li yıllarda Kültür Devrimi esnasında hem parasızlıktan hem de arz yokluğundan alamadıkları her şeyi fazlasıyla almaya başlamışlardı. Yani güçlü bir yoksunluk hissinden sonra tetiklenen satın alma arzusunun tatmin olma düzeyi artarak, haddinden fazla alışveriş yapılmasına neden oldu. “İntikam alışverişi” kavramı da bu davranış sonrası ortaya çıktı.
***
Kovid-19 ile birlikte küresel kapanmaların yaşandığı zamanlarda aslında bu davranışın tetiklenerek yeniden yaşanabileceğini dile getirmiştim. Nihayetinde öyle de oldu. Kavramlar belki anlamsal olarak değişiklik gösterse de, pandemide yaşanan durgunluk, açılmalardan sonra yerini hızlı tüketime bıraktı.
***
Elbette sıra “İntikam Seyahati”ne de gelecekti ve öyle de oldu. Özellikle bu yıl turizm verileri gösteriyor ki küresel olarak insanlar turizm faaliyetlerine kaldıkları yerden hızla devam etme yarışında. Bu durum olumlu olarak görünebilir ama olumsuz etkilerinden de şimdi bahsedeceğim.

“TURİZMİ DURDURUN!”
Belki hatırlarsınız pandemiden önce dünyada özellikle yüksek turist çeken bazı bölgelerde turizm karşıtı protestolar, yürüyüşler başlamıştı. Turist sayısının artması, özellikle gelişmekte olan ülkelerin ekonomisi bakımında arzu edilen bir durum olmasına rağmen, bu durum bazı ülkeler için can sıkıcı hale gelmişti. Hatta 2016-2017 yıllarında, İtalya ve İspanya’nın yoğun turist alan şehir halkları turist talebinden usandı ve seslerini dünyanın duyacağı bir şekilde yükseltti.

***
Bu sesler pandemiyle sona erse de 2022’nin yüksek turizm sezonunun sonuna doğru geldiğimiz bugünlerde yeniden duyulur oldu. “Artık turist istemiyoruz”, “Bu kadar turist yeter” gibi sloganlarla taleplerini eylemlerle iletmeye başladılar. Daha önce olduğu gibi yine İspanya ve İtalya bu eylemlerin başrolünde. Bu bölgelerde turist talebinin azaltılması için önlemler başlatıldı bile. Ekstra vergiler, ücretlerin artırılması, caydırıcı cezalar, önceden rezervasyon zorunluluğu gibi çeşitli uygulamalarla gelişlerin azaltılması hedefleniyor.

***
Peki haksızlar mı? Neden döviz kaynağı “bacasız sanayi” turizm durdurulmak isteniyor? Pandemi sonrası yaşanan intikam seyahatlerini durdurmak nasıl mümkün olacak?

***
Eylemler haksız sayılmaz. Çünkü plansızca artan ziyaretçi sayısı sürdürülebilirliğin önünde engel. Aşırı yoğunluk ve turistik bölgelerin taşıma kapasitesinden fazla turist kabul etmesi altyapı ve üstyapıda sorun yaratıyor. Hava kirliliği, çevre ve su kirliliği, ağır tahribat, artan karbon ayak izi, hızla tükenen kaynaklar… Bunlar bir bölgede aşırı yoğunlaşmanın en olası sonuçları ne yazık ki… Bölge insanlarını da unutmayalım tabi.. Onlar da kendi memleketlerinde rahat nefes alamaz hale geldiler.

***
Daha önce de söylediğim gibi turizmin olası olumsuz etkilerinin ancak yüksek bilinç düzeyi ile önüne geçebiliriz. Bu konuda insanlar detaylı bilgilendirilmeli ve sorumluluk onlarla paylaşılmalı. Her birey sürdürülebilirlik karşısında oluşturduğu bireysel tehdidin farkında olarak seyahatini gerçekleştirmeli. Zaten gidişat “zorunlu bilinçli turist” yaratacak. Plansız seyahatleri kontrollü hale getirebilmek için katı kurallara tabi tutmak hem sürdürülebilirliği hem de bilinçli mobiliteyi destekleyecek.

***
Şimdi siz de düşünün; pandemi sonrası seyahatlerinizi yoksunluğun tetikleyici gücüyle mi yoksa tercihlerinize/ihtiyaçlarınıza göre mi gerçekleştirdiniz? Farkında bile olmadan “Revenge Travelling” yapmış olabilir misiniz?!...