İHRACATÇININ GÜMRÜK ÇİLESİ

YAŞ meyve ve sebze ihracatı, gümrükte randevu sistemine geçilmesiyle birlikte durma noktasına geldi. Geçtiğimiz ay gümrük kapılarında uygulamaya giren Randevulu Sanal Sıra Sistemi (RSS) ürünlerin günlerce bekletildiğini ve teslimat sorunlarının ortaya çıktığını söyleyen ihracatçılar çözüm için Ankara’ya gitti. İhracatçılar, Ticaret Bakanlığı, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne (TOBB) çözüm taleplerini ilettiler.

BEKLEME SÜRESİ 3 GÜNE ÇIKTI
Batı Akdeniz İhracatçı Birliği’nin (BAİB) son dönem Başkan Yardımcısı Ergin Civan, gümrükte yapılan sistem değişikliğini ve yaşanan süreci şöyle anlattı: “Daha önce gümrükte bir gün olan bekleme süresi, randevu sistemine geçildikten sonra en az 3 gün oldu. İhracatçılarımızdan uzayan bekleme sürelerine ilişkin çok sayıda şikâyet aldık. Bozulmayan ürünlerde beklemek vakit olarak kayıp. Ama bozulan ürünlerde gümrükte uzun bekleyişler, ürün kalitesinin düşmesine ve varış noktasında sıkıntıların yaşanmasına neden oluyor. Ürünlerin ortalama 10 gün olan saklama süresi bir haftaya düşüyor. Bu sorunların yaşanmaması için gümrük kapılarından ürünlerin çabuk çıkması lazım.”

RANDEVU SİSTEMİNDE SÜRE UZADI
“Biz pandemi döneminde ihracatı destekleyip artırmanın öneminden bahsederken bu tür engeller ihracatçıyı zora sokuyor. Gümrükte randevu sistemi ile otomasyonu geliştirmeye yönelik bir adım atıldı. Gümrükte otomasyon sistemi prosedürlerin daha hızlı yerine getirilebilmesi için getirildi. Bu sayede gümrükte bekleme süresinin minimuma inmesi beklenirken aksine işler zorlaştı. İhracatçılar ve ihracatçı birlikleri, Ticaret Bakanlığı ve TİM’e bu sorunun çözülmesi için başvuruda bulundular. Umarım aksaklıklar bir an önce tespit edilip çözülür. Hiç değilse gümrükte işlemlerin manuel yapıldığı dönemdeki hıza yeniden ulaşırız.”

TESLİMATTA SORUNLAR YAŞANIYOR
Antalya Ticaret Borsası (ATB) Yönetim Kurulu Üyesi ve yaş meyve sebze ihraçatçısı Cüneyt Doğan ise konuyla ilgili şunları söyledi: “Şu anda yaş meyve ve sebze ihracatı dönemi olduğu için gümrükte yaşanan aksamalar çok belirgin hale geldi. Sistemde bir hafta önce alınan yeni kararlarla ihracatta ciddi aksamalar yaşanmaya başladı. Bozulabilir ürün ayrımı yapılmadan tüm ihracat ürünleri bir randevu sistemine tabi tutuluyor ve günler süren beklemeler yaşanıyor. Gümrük sırasında yaş meyve, balık ihracatı, tuğla, beyaz eşya gibi ürünlerle bir tutulmamalı. Çünkü bu ürünlerin beklerken raf ömrü azalıyor. Yaş meyve ve sebze ticaretinin devam edebilmesi için süreklilik çok önemli. Ürün sevkiyatında yolda geçen süre 8 günü bulduğunda ürün kalitesi düşmeye başlıyor ve teslimatta problemler yaşanıyor. Yaşanan bu sorunun bir an önce çözülmesi gerekiyor.”

İHRACATÇIDAN BAKANLIĞA ÇAĞRI
İhracatçıların çözüm için Bakanlığa yaptıkları başvuru dilekçesinde şu ifadeler yer aldı: “Yaklaşık bir ay önce Kapıkule Gümrük Kapısı’nda randevu sistemi uygulanmaya başlamıştır. Uygulama ilk yürürlüğe girdiğinde yaş sebze - meyve, balık gibi bozulabilir ürünler için öncelik tanınmaktaydı. Son bir haftadır ise bu tür ürünler için öncelik kalktı. Şu anda gümrük işlemleri yapıldıktan sonra verilen randevu tarihi, 3 günü bulmaktadır. Avrupa ülkelerine ortalama teslimat süremiz 5 gündür. Şu anda bu sürenin 3 gününü Türkiye’de gümrük sırasında kaybetmekteyiz. Teslimat süresi 8 güne çıktığında ürünlerin bozulmasının yanında teslimat gününü kaçırdığımız için teslim edememek gibi ciddi zararlara uğruyoruz. Bir an önce sistem yeniden düzenlenmelidir.”