HALCİLERDEN ANİMASYON ÇIKIŞI

HAZİNE ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın Enflasyonla mücadele kapsamında açıkladığı reform paketinde komisyonculuktan bahsetmemesi komisyoncuları tedirgin etti. Hal Yasası ile ortadan kaldırılma endişesi taşıyan komisyoncular, yaşadıkları durumu kamuoyuna anlatabilmek için kısa bir animasyon film yaptı. Son dönemde artan gıda fiyatlarının nedeni olarak gösterilen komisyoncular, fiyat artışının nedenini yaptıkları animasyon filmde anlattılar.

FİYATLAR NEDEN ARTIYOR
HALDER İstanbul tarafından yayına hazırlanan animasyon filmde, Türkiye’de yıllık 50 milyon ton yaş meyve sebze üretildiği, üretimin yüzde 40’ının hallere girerken diğer yüzde 60’ının marketler, ihracatçılar ve serbest alıcılar tarafından alınıp satıldığı ifade edildi. Üretimin bu kadar fazla olduğu bir ülkede fiyatların neden bu kadar çok yükseldiği sorusunun ekrana yansıtıldığı filmde, “Yaş sebze ve meyveler çiftçiler tarafından mevsimine göre yerinde üretilir. Kışın yaşanan don, sel, fırtına gibi doğal afetler ürünlere zarar verir. Bu zarar piyasada ürünü azaltır. Durum bu olunca fiyat artışı da kaçınılmaz hale gelir. Zorlu iklim şartları, üretim, nakliye, işçilik, işletme giderleri, ilgili kurumlara ödenen vergiler gibi temel maliyetler de fiyatlara yansır” ifadesine yer verildi.

‘İŞİMİZ ÜRETİMİ DESTEKLEMEK’
Toplam sebze meyvenin yüzde 40’ının geldiği hallerde komisyoncuların fiyat artışı yapıp yapamayacağı sorusunun yer aldığı animasyonda şöyle denildi:
“Bu soruya vereceğimiz cevap; Hayır. Yasada komisyoncu olarak adlandırılan gerçekte üretici temsilcisi olan halcilerin hakları yasayla belirtilmiştir. Üretici temsilcileri çiftçi adına sattığı ürünün parasını yasal süre içerisinde çiftçiye ödemek zorundadır. Bunun yanında çiftçi adına ilgili kurumlara da vergileri üretici temsilcileri öder. Maksimum yüzde 8’lik hizmet bedeli ile çalışan üretici temsilcilerinin işi fiyat artırmak değil, çiftçilerin üretimini desteklemektir. Toplam sebze meyvenin yüzde 40’ının geldiği hallerde HALDER İstanbul olarak çiftçinin ürününün doğrudan vatandaşın mutfağına gitmesini sağlıyor. Hem çiftçinin hem de vatandaşın halinden anlıyoruz. Halden anlarız.”

DOĞAN: KENDİMİZİ ANLATACAĞIZ
Türkiye’de halcilerin komisyonculuğun kaldırılacağını düşündükleri için kendilerini anlatma gereği duyduklarını dile getiren ATB Yönetim Kurulu Üyesi ve komisyoncu Cüneyt Doğan,
“Enflasyonla mücadele paketinde komisyoncunun adı geçmedi. Üretici ve tüketici arasındaki değer zincirinin sağlanması lafının içeriği de tam olarak belli değil. Türkiye’de Halciler komisyonculuğun kaldırılacağını düşündükleri için kendini anlatmak için bu şekilde girişimler yapacak” dedi. Üretici birliklerinin desteklenmesine karşı olmadıklarını dile getiren Doğan, “Aynı halin içinde onlarda biz de olabiliriz. Rekabet olan her yerde hem üretici hem tüketici kazanır. Bu sektörde olan rekabet hiç bir sektörde yok. Çünkü gelen ürünü bekletme şansımız yok. Bir an önce pazarlamak zorundayız” dedi.

‘ÇİFTÇİNİN GÜVENCESİYİZ’
Kumluca Sebze ve Meyve Komisyoncuları Derneği Başkanı Selahattin Okur da, komisyoncunun çiftçinin güvencesi olduğunu belirtti. Okur, “Üretim bölgeleri tüketim bölgeleri ayırt edilmeli. Üretim bölgelerinde çiftçilerin güvencesiyiz, sigortasıyız. Yazın hasat zamanı olduğunda çiftçilerimiz fidesini alırız, zirai ilacını veririz. Bizden avans istiyorlar” dedi. Sebze fiyatlarını arz ve talebin belirlediğini dile getiren Okur şöyle konuştu:
“Devlet mazotu gübreye ucuza üreticiye versin. Üretici ucuza mal etsin biz de ucuza satalım. Maliyetler çok yüksek. Komisyonculuk kalkarsa, tamamiyle çiftçinin üretimini öleceğine inanıyorum. Çiftçi ne yapsın imkanı yok. İmkanı olmayan kaybolur gider.”

HALLERİN İTİBARI ARTIRILMALI
Komisyoncu Nevzat Akcan da, “Ürünlerin haller üzerinden geçmesi lazım. Ürünlerin kayıt altına alınması lazım. Hallerin daha da örnek teşkil etmesi lazım. Yeni sistemde kayıt dışılığın önü açılıyor. Hallerin itibarının artırılması gerekiyor. Hava şartlarından dolayı 10 gün sonra patlıcan düşer. komisyoncu kafasına göre fiyat yaratamaz. Haller borsadır. Bu işin merkezdir” diye konuştu.