Fırıncı ekmeğe zam istedi, bakanlık reddetti

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA) - ANTALYA'da fırıncı esnafının ekmek fiyatı için yüzde 25'lik zam isteğinde bulunduğu Ticaret Bakanlığı, talebi reddetti. Bakanlığın yanıtına fırıncı esnafı tepki gösterdi. Un, elektrik, yakıt gibi birçok girdiye yapılan zam nedeniyle bir ekmek maliyetinin 1.15 TL olduğunu savunan fırıncı esnafı, ekmek fiyatlarına yüzde 25-50 arasında zamla 1.25-1.5 liradan satışa başladı.

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası 7'nci Grup Ekmek, Un ve Unlu Mamüller Meslek Komitesi öncülüğünde, içerisinde Büyükşehir Belediyesi, Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, Antalya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği ve Fırıncılar Odası temsilcisinden oluşan Fiyat Belirleme Komisyonu, başta un olmak üzere maya, elektrik, doğalgaz, yakıt, su gibi hammaddelere yapılan zamlar nedeniyle ekmek fiyatına zam kararı aldı. Komisyonun 200 gram 1 lira olan ekmek fiyatının 1.25 liraya yükseltilmesi yönündeki talebini, Ticaret Bakanlığı kabul etmedi.

ATSO Meclis Üyesi ve fırıncı esnafı Murat Totoş, bakanlığın zam talebini reddetmesine tepki gösterdi. Murat Totoş, bir ekmeğin maliyetinin 1.15 TL olduğunu, birçok esnafın 1.25- 1.5 liradan satış yaparak zammı bireysel uyguladığını açıkladı. Bu konuda herkesin fırıncıyı 'günah keçisi' gibi gördüğünü, ama fırıncının günah keçilik durumunun olmadığını belirten Murat Totoş, “Bir ekmeğin hammadde maliyeti şu an 1.15 TL. Bu şartlar altında bizim ayakta kalma şansımız yok" dedi.

Ekmek üretimindeki hammaddelere yapılan zamları sıralayan Totoş, "2017 ekim ayından bu yana elektriğe ticarethaneler için yüzde 101, sanayi için yüzde 86.4'lük bir zam geldi. Suya yüzde 12, motorine yüzde 32, SGK işveren primine yüzde 14.2, doğalgaza yüzde 25, ana hammaddemiz olan una yüzde 61.8, mayaya yüzde 71.4 oranında zam yapıldı. Şimdi biz bu kadar zammı aldıktan sonra elimizde bir sihirli değnek yok ki bunu 1 liranın altında satalım" diye konuştu.

'110 LİRADAN AŞAĞIYA UN YOK'

Ekmeği 1 liranın altında satmak istediklerini de söyleyen Totoş, burada sorgulanması gerekenin fırıncılar değil, kullandıkları hammaddelerin fiyatlarının geriye çekilmesi olduğunu vurguladı. Totoş, “Ancak burada günah keçisi fırıncı. Fırıncı nereye kadar dayanabilecek ki? Hiç kimse bunu masaya yatırmıyor. Tarım bakanı tutuyor yanına marketçileri, un federasyon başkanını alıyor, 95 lira olarak un fiyatını açıklıyor. 110 liradan aşağıya bugün hiçbir şekilde un yok" dedi.

Fırıncının vadeli aldığı ürünlerde bile şu anda vadelerin geriye çekildiği, neredeyse artık peşine dönüldüğüne dikkat çeken Murat Totoş, “Yani bu ticaretin dönme şansı hiç yok. Bakanlık onay vermemesine rağmen fiyatı artıran arkadaşlarımız var. Her ekmek başı 15 kuruş zarar etsem, 3 bin ekmek çıkartan bir işletme günlük ne kadar içeriye girer siz hesap edin" dedi.

Kalite düştüğü zaman insan sağlığıyla oynanma tehlikesi uyarısında bulunan Totoş, “Türkiye genelinde günlük 12 milyon adet ekmek çöpe gidiyor. Siz bir ürünü bu kadar sıradanlaştırır, bu kadar fiyatını ucuz tutarsanız yıllık 1.5 milyar dolarlık kayba neden olursunuz. Siz bu ürünle eğer zararına satış yaparsanız, kaliteyi düşürür. Kaliteyi düşürdüğünüz andan itibaren insan sağlığıyla oynanacak" dedi.

Ekmeğin siyaset malzemesi yapıldığından da şikayet eden Totoş, “Biz tacir miyiz taciriz, serbest piyasa ekonomisi var mı, var. Türkiye'de hiçbir malın fiyat yetkisini hiçbir odanın elinden almayın, sadece ekmeğin fiyat yetkisini alın. Enflasyon rakamları açıklandı yüzde 6'dan yüzde 24'lere çıkmış. Sayın Maliye bakanımız bile şaşırmış bir halde. Sayın Maliye bakanının şaşırdığı yerde fırıncı zaten şaşırmış durumda. Susama, una gelen zamlar, doğalgaz ve elektriğe daha dün geldi. Fırıncı esnafı bu şartlar altında ne yapabilir, bunu hiç kimse sorgulamıyor. Şu an 1.25 liradan satıyorlar ki ekmek başına 10 kuruş kazanç elde edecek. Bu 10 kuruşla da artık ne yapsın, işletmesine yatırım mı yapacak" diye konuştu.

Üretim kapasitelerinin artık eskisi gibi olmadığını belirten Totoş, “Benim işletmemde çıkardığım günlük ekmek sayısı 1800-2 bin arasında, yani 3 binin üstünde ekmek çıkaran işletme yok. Aşırı şekilde işyeri enflasyonu var ve işletmeler kapasitelerini dolduramadığı için maliyetleri artıyor. Ne yapsın adam 1.25'den satıyor, batsın mı? Eğer 1 liradan satmaya devam ederse çok samimi söylüyorum yılbaşı demeden fırıncı esnafının yarısı batar. Kendi işletmemde 25-30 istihdam sağlıyorum. En kötü bir fırında 10-15 kişi çalışıyor. Yazıktır, günahtır yani bu sektörü hiç dikkate almadığınız süre içerisinde o günde batma noktasına geldiğinde ah vah demenin hiç anlamı olmaz" dedi.

FOTOĞRAFLI