EVİM ŞOKU

HALK arasında faizsiz ev alma, faizsiz taşıt alma gibi isimlerle, altın günü sistemiyle çalışan tasarruf finansman şirketlerinin denetimi BDDK’ya geçti. Faaliyet gösteren 35 firmadan 29’nun yeterli şartları karşılayamadıkları için tasfiye edileceği ve 6 onaylı firmanın yollarına devam edeceği açıklandı. Geç de olsa zararın neresinden dönülse kar gözüyle bakacağız.

ÇOĞUNLUĞUNUN VARLIĞI YOK

BDDK tasfiye sürecini işletir, hesaplarına bloke koyar ama çoğunun mal varlığı olduğunu düşünmüyoruz. ‘Ayrı bir yol haritası çizilir mi?’ bilmiyoruz.  Bazı şirketler bu ödemelerde çok zorlanır. Çünkü nakdi sermayeleri yoktu, emek sermayesiyle bu işe girişmişlerdir. 4 yıl içerisindeki mağduriyet 380 bin, şimdi tasfiye sürecinde de bir o kadar daha mağduriyet yaşanacağı düşünüyoruz.

KIRTASİYE DÜKKÂNI AÇAR GİBİ AÇTILAR

2017’ye kadar sayıları sadece 2 olan faizsiz ev firma sayısı son iki yılda 34’e yükseldi. Yani kırtasiye dükkanı açılır gibi açıldılar. Peki denetlenmeleri mümkün değil miydi? Mümkün. Öncelikle kurumlar arasında iletişim ve mecburiyetler olması gerekir. Sizin elinizde kanun ve yönetmelikler var ama bunları kullanamazsanız işte bu tür mağduriyetlerde yaşanılır. Siz bir iş yeri açmak istiyorsunuz; vergi dairesinden hiçbir sorgu sual sorulmadan kaydınız yapılır, oradan ticaret odasına kaydınızı yaptırırsınız,  belediyeden de ruhsatınızı alır kırtasiye dükkânınızı açarsanız.  Hiçbir kimse arkadaş sen kimsin necisin, yeterlilik belgen var mı, sicilin temiz mi? Bunlar sorulmaz, al numarayı aç kırtasiye pardon bir evim şirketi. İşte sonuçları da yaşıyoruz.

UYARIDA BULUNMUŞTUK

Ev ucuz bir şey değil, araba ucuz bir şey değil bunlara girenler dar gelirli insanlar.  Belki yaşamı boyunca birikimini kaptıracak. Nitekim 380 bin tüketici dolandırılmıştır. İşte biz de bu konuda hassasiyet gösterdik, açıklamalar ve uyarılar bulunduk. Altın sistemiyle çalışan bu firmalar bankerlik, piramit, kripto para ve buna benzer sistemlerin aynısı. Bu tür firmaların denetim altına alınması gerektiği kanunlarımızda var.

NASIL GÖZ YUMULDU?

6502 Tüketicinin Korunması Kanun’u, Ön Ödemeli Konut satışlarını düzenleme altına almıştır. 2014/28 Mayıs’ta yürürlüğe girmiştir. Bu firmalar 2017 yılından bu yana açılmaya başlanmış, yani kanundan sonra açılmışlar. ‘Kampanyalı satışlar yapabilmek için yani ön ödemeli, önceden teslim edilmeyecek avans alınacak’. Bu sistemde olduğu gibi. Ev araba gibi ürün pazarlayacak olanlar bakanlıktan izin alacak ve bakanlığın ön gördüğü teminatı yatıracak.

Bunlar çeşitlemeler yapmış işte 1 yılda, 3 yılda, 10 yılda garanti ediyoruz. Faiz yok diye bir hizmet bedeli alıyorlar ve çekiliş yapıyorlar. Kanun diyor ki; çekiliş yapacaksan Milli Piyango idaresinden ve devletten izin alacaksın, para topluyorsan Sermaye Piyasası Kurulu’ndan, mevduat olarak hisse satıyorsan SPK’dan, mevduat topluyorsan BDDK’dan izinlerini alacaksın. Hiçbir izinleri yok kırtasiye dükkanı açar gibi bu firmaları kurdular. Buradan soruyorum maliye, ticaret odaları ve belediyeler nasıl oldu da göz yumdular?

BAZI MUDİLERİN ELİ BOŞ KALACAK

Tüketici dernekleri ve sivil toplum kuruluşları uyarmasalar çok daha büyük mağduriyetler yaşanabilirdi. Şimdi BDDK denetimdeki firmalardan sisteme girmek ihtiyari, sistemden çıkmanın da kişinin kendi talebi doğrultusunda olabilmesi, sisteme gelen bir kişi 3 ay, 1 yıl hatta 3 yıl sonra da çıkma ihtiyacı olduğu takdirde sistemden çıkabilir. Paranız bankadaki veya sigorta şirketinde olduğu gibi devlet güvencesinde olacaktır. Biz yine de uyaralım 6 şirketin denetime alınması demek değildir ki risk sıfır olacak. 

Tüketicilerimize uyarımızı dikkate alsınlar. Çok büyük kazanç peşinde koşmak çok büyük risktir.  Mağdurlarla ilgili TMSF ve BDDK’nın oluşturduğu üçer kişilik o kayyumlar o şirketlerin tasfiyesine girişecek. Tasfiye kararı alınan şirketlere para yatıran kişilerin “Söz konusu 21 şirket, komisyon eli ile tasfiye edilecek. Alacaklı kişiler tasfiye komisyonuna alacağını bildirecek. Yapılan bildirimler şirket kayıtlarıyla karşılaştırılacak. Şirket mal varlığına göre de ödemeler yapılacak. Tabii öncelikli olarak işçi ve kamu alacakları var. Bunlar ödendikten sonra, mudilere ödeme yapılacak. Bazı mudilerin eli boş döneceğini düşünüyoruz.