ENFLASYONUN YÜKÜ ÇİFTÇİNİN SIRTINDA

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarım ürünleri üretici enflasyonunu (Tarım ÜFE) açıkladı. Verilere göre Tarım ÜFE, geçen yılın aralık ayında aylık yüzde 2,17 ve yıllık ise yüzde 16,07 arttı. Artışın nedenini çiftçi olarak görmemek gerektiğini belirten sektör temsilcileri, üretim maliyetlerindeki artışın çiftçinin de belini büktüğünü kaydetti.

BİR ÖNCEKİ YILA GÖRE ARTTI
TÜİK verilerini değerlendiren Antalya Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Ali Çandır, “Bu rakamları 2018 yılının Aralık ayındaki yüzde 3,28 ve yıllıktaki yüzde 15 ile karşılaştırdığımızda aylık olarak ciddi bir düşüş olurken yıllıkta ise bir artış eğilimi gözlenmiştir. Bu demektir ki 2019 yılı içinde tarımsal üretici enflasyonu 2018 yılına göre nispeten yüksek seyretmiştir” dedi. Tarımsal ürün üretimi yapan üreticilerin karşı karşıya olduğu maliyetlerin, 2019 yılı boyunca bir önceki yıla göre yüksek seyrettiğini açıklayan Çandır şöyle konuştu:
“Tüketici enflasyonu (TÜFE) aylık yüzde 0,74 ve yıllık yüzde 11,84 gibi nispi olarak düşük seyretmiştir. Tüketicinin gıda enflasyonu ise aylıkta yüzde 2,93 ile Tarım ÜFE’den yüksek fakat yıllıkta yüzde 10,89 ile Tarım ÜFE’den düşük ilan edilmiştir. Genel bir değerlendirmeyle diyebiliriz ki aralık ayında tüketicinin işlenmiş gıda enflasyonu, tarım üreticilerinin yaşadığı enflasyondan daha yüksek olmuştur. 2019 yılında ise bu durum tersine cereyan etmiş ve tarım üreticilerinin enflasyonu, tüketicinin gıda enflasyonundan yüzde 48 daha yüksek gerçekleşmiştir. Yıllık değerlendirmede tarım ürünleri üreticilerinin yüklendiği maliyet, ortalama olarak yarı yarıya üreticinin üzerinde kalmıştır. Aralık ayında sebze grubunun üretici enflasyonu aylık yüzde 8 ve yıllık yüzde 8,39 düzeyinde kalmıştır. Bu grubun ağırlıklı kalemleri olan domateste aylık yüzde 6,38 ve yıllık 9,80 ile biber aylık yüzde 0,77 ve yıllık yüzde -3 olarak ilan edilmiştir.”

KAZANAMAZSA ÜRETİMDEN KAÇAR
Tarım ürünü üreticilerinin üstlendikleri maliyetleri ürünlerine yansıtamadıkları ölçüde, bir sonraki sezonda ekip biçme motivasyonlarını ve güçlerini kaybedeceklerine vurgu yapan Çandır, “Unutmayalım ki tarımsal üretim ve ticareti aynı zamanda bir yaşam biçimidir. İnsanlarımızı bu yaşam biçiminden uzaklaştırmamak uğruna motive edici ve güçlendirici desteklemeleri sakınmamalıyız” dedi.

MALİYETLERDE CİDDİ ARTIŞ
Antalya Toptancı Hal Yaş Sebze Meyve ve Komisyoncular Derneği Başkanı Hasan Ali Yılmaz da çiftçinin maliyetlerinde ciddi anlamda artış yaşandığını söyledi. Elektrik fiyatlarının geçtiğimiz yıla göre yüzde 100 zamlandığını kaydeden Yılmaz, “Girdi fiyatları çok yüksek. Üreticinin girdi maliyeti yüzde 50 artmış durumda. Bu yıl verimde düştü. Bunun yansıması gayet normal” diye konuştu.

ARZ TALEP BELİRLİYOR
Ürün fiyatlarının arz ve talebe göre değiştiğini dile getiren Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü: “Maliyetler daha da yüksek olsaydı yine de ürünler bu fiyattan satılırdı. Çünkü maliyetten daha ziyade fiyatlar arz ve talebe göre oluşuyor. Çiftçi şimdi para kazanıyormuş gibi görünüyor ama maliyetleri de yüzde 50 arttı. Fiyatlar düşük olduğunda bu üreticinin sırtına yıkılıyor. Ekim ayında domates 70 kuruştu. Üreticinin bu fiyatla maliyetini çıkarması mümkün değil. Öyle gitseydi çiftçi batardı. Seneye ekemezdi. Bunu da göz önünde bulundurmak lazım.”