DÜDEN CAN ÇEKİŞİYOR

DÜNYACA ünlü Düden Şelalesi’nin döküldüğü yerin 100 metre aşağısındaki kaynak çıkış noktasında oluşan köpük ve kötü koku sorunu hala devam ediyor. Düden Çayı’nı bu sularla kirlettiği belirlenen 13 işletmeye 2 milyon 901 bin 628 lira idari para cezası uygulandı ve 11’inin faaliyeti durduruldu. Antalya Valiliği tarafından Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Kızıllı Atık Tesisi’ne inceleme ekibi gönderildi. Aktoprak ve Esentepe mahalleleri ile Kuru Düden mevkiinde devam eden köpüklenmenin ve balık ölümlerinin nedeni de araştırılıyor.

DİLEKÇE VERDİLER
Bölgede yaşayan vatandaşlar ve mahalle muhtarları Antalya Valiliği’ne, Büyükşehir Belediyesi’ne, Antalya Su ve Atık Su İdaresi (ASAT) ile Kepez Belediyesi’ne başvuru yaptı. Yoğun foseptik kokusu nedeniyle evlerde oturamaz hale geldiklerinden yakınan bölge sakinleri, çaydaki kirliliğin ve kötü kokunun sorumlularının bulunmasını istedi.

LAĞIM KOKUYOR
Sorunun çözülmesi için resmi kurumlara çağrı yapan vatandaşların dilekçesine şu ifadeler yansıdı: “Sözün bittiği yerdeyiz. Doğa harikası Varsak Kuru Düden lağım kokuyor ve Düden Çayı’ndan akan pis su Düden Şelalesi’ne gidiyor. Organize Sanayi Bölgesi’ndeki atık tesisinden sondaj ile hemzemin oluşturulup yeraltına zehirli, pis atık sıvıların salınması, Kırkgözler’den gelen yeraltı suyunu kirletiyor. Bu sorun incelenip çözülmelidir.”

BERRAK SUYU VARDI
Varsak karstik sahasında ‘kesin korunacak sit alanı’ olarak tescillenmiş Kuru Düden’de geçmişte gürül gürül akan şelalenin yıllar içinde yok olduğunu belirten bölge sakini Osman Yarbaş, “Bu özel bölgede yeraltı su kaynağı vadinin bir ucundan gün yüzüne çıkar, diğer ucundan tekrar yerin altına iner. Düden Şelalesi’nin çıktığı öz ile birleşir. Doğduğumdan beri burada yaşıyorum. Buralar hiç böyle değildi. Düden’in masmavi berrak suyu vardı. Salda gibi, Maldivler gibi güzeldi. Eskiden bu suya girip yüzüyorduk. Ama sonra civarda faaliyete giren işletmeler yerin metrelerce altına inip giderlerini salmaya başladılar. Çay bu şekilde günden güne kirlendi. Bugün artık o güzel kaynak suyunun yerine zehirli atıkların pis suyu akıyor” diye konuştu.

YÜKSEK SEVİYEDE KİRLİLİK
Bölgedeki kirliliğin halen sürdüğünü söyleyen Esentepe Mahallesi Muhtarı Nasuh Kula, “Düden Çayı’nın köpürmesinin ardından yapılan incelemelerden sonra suyun temizlendiği söylendi. Ama burada hala çok kötü bir koku var ve çaydaki köpürme devam ediyor. Çok yüksek seviyede kirlilikle karşı karşıyayız. Buradan akan su 30 yıl önce tertemizdi. Şimdiyse yanında duramıyoruz. Bu güzel çay, gözümüzün önünde yok oluyor” dedi.

BALIKLAR ÖLÜYOR
Bölgede restoran işletmeciliği yapan avukat Miraç Karaçal, kirletici unsurlar ortadan kaldırılmadığı için yüzlerce balığın ölmeye devam ettiğini söyledi. Düden Şelalesi’nden iki sondajla yer altından su çekildiğini anlatan Karaçal, sondajın çıktığı yerden insanların burnunu yakan kimyasal bir kokunun yayıldığını dile getirdi. Sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunacaklarını belirten Karaçal, “Sanayi tesisleri ve Kızıllı Arıtma Tesisi iki büyük kirlilik kaynağı. Altıayak Mahallesi’ndeki sanayi bölgesinin kanalizasyon altyapısı yok” diye bilgi verdi.

BALIK TÜRLERİ YOK OLDU
Kirlenme olayının üzerine sadece Antalya Valiliği’nin gittiğini söyleyen Karaçal, “Belediyeler şikayetlerimize sırtını dönmüş durumda. Bu soruna tamamen çevre odaklı bakılmasını istiyoruz. Neredeyse 10 yıldır çayı kirletenlerle mücadele ediyoruz. Geçmişte burada çok çeşitli türlerde balık popülasyonu vardı. Yaklaşık 12 yıldır alabalık üretimi yapamıyoruz. Bu türler bir bir yok oldu. Giderek artan kirlilik nedeniyle birçok tür artık Düden’de yaşamıyor. Çayın ve yeraltı su kaynaklarının kirlenmesi, yıllardır derinleşen bir sorun” dedi.

KALICI ÇÖZÜM BEKLİYORUZ
Karaçal şunları söyledi: “Yetkililer geliyor, analiz için numune alıp gidiyorlar. Ama sulara atık karıştıran uygulamalarla ilgili kesin ve köklü bir çözüm getirilmiyor. Ya bu olay hiç çözülmezse diye düşünerek büyük korku yaşıyoruz. Düden boyunda 500 yılı aşkın süredir yaşayan çınar ağaçları var. Biz çayı ve içinden geçtiği bitki örtüsünü hep koruduk. Suya arada alabalık, sazan yavrusu bırakıp popülasyonları artırıyorduk. Şimdi balıklar ölürken ağaçlar da kuruma tehlikesi altında. Biz Düden Çayı’nı canlandırırız, orayı yeniden balıklandırırız. Ama yetkililer bize bu facianın yeniden yaşanmayacağını, kalıcı olarak çözüldüğünü söylesinler.”