DESTEK GELİRSE ESNAF DİRENİR

KOVID-19 salgınıyla mücadele kapsamında gelen yeni kısıtlamalar tüm sektörlerin gündemine oturdu. Hafta sonları sokağa çıkma kısıtlanırken, alışveriş merkezi, market, berber ve kuaför gibi işletmelerin çalışma saatleri 10.00-20.00 arası olarak sınırlandırıldı. Restoran ve kafelerde sadece paket servis uygulamasına geçilirken kahvehaneler kapanacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan yeni kısıtlamaları değerlendiren Antalya iş dünyası, ekonomik destek istedi.

EKONOMİK DESTEK ŞART
Kapatılan tüm sektörlerde borç ertelemeleri yapılması gerektiğini söyleyen Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Davut Çetin, “Bu süreçte birinci önceliğimiz sağlık. Ama işletmelerin ayakta kalmalarını da sağlamız gerekiyor. Şu anda kültür merkezleri, sinemalar kapalı. Restoranlar ve kafeler de paket servis dışında kapalı olacak. Bu sektörlerde faaliyet gösterenlerin kira, kredi, vergi ödemeleri var. Sağlık tedbirleri alırken bu tedbirlerden etkilenecek sektörlere ekonomik destekler de sağlamamız gerekiyor” diye konuştu.

BÜYÜK ZORLUKLAR YAŞANDI
Antalya’daki sektörlerin büyük çoğunluğunun turizmle bağlantılı olduğu için pandemi sürecinde büyük zorluklar geçirdiğini belirten Çetin, “Şimdi bu sorunlar derinleşecek. İlkbaharda kapatılan iş yerleri şimdi yeniden kapatılırken ek destekler verilmezse bu firmaların önümüzdeki yıllarda ekonomik durumlarını toparlamaları zor olur. Salgınla mücadele için açıklanan tedbirler kapsamında işyerleri kapatılan üyelerimize, kira, kredi ötelemesi ve nakit desteği sağlanması yönünde çalışmalar bekliyoruz” dedi.

BORÇ ÖDEME ZAMANI GELDİ
Antalya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (AESOB) Başkanı Adlıhan Dere ise “Hem kafe ve restoranların kapatılması hem de sokağa çıkma yasağı ve saat kısıtlamaları esnafı ciddi boyutta etkileyecek kararlar. Alışveriş merkezleri, berberler ve kuaförlerin de çalışma saatleri daraltıldı. Esnafımızın ertelenen borçlarının ödeme zamanı, kısıtlama kararlarıyla birlikte geldi. Biriken borçlarla karşı karşıya kalan esnafımıza yeniden erteleme imkânı tanınmalı. Geçtiğimiz günlerde borç yapılandırma kararı açıklandı ama esnaf bu şartlarda yapılandırdığı borcu da ödeyemez. Bu nedenle oluşan panik havasının çözümü için borç erteleme şart” değerlendirmesinde bulundu.

REFORM SÖYLEMLERİ OLUMLU
Tarım ve hayvancılıkta üretim ve dağıtım faaliyetlerini de yakından ilgilendiren kararlarla ilgili Antalya Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Ali Çandır şunları söyledi: “İstihdam kaybını önleyecek ve istihdamı artıracak önlemler bütün sektörler için bir an önce hayata geçirilmeli. Borçları sadece yapılandırarak rahatlama sağlayamayız, borçları ertelemek gündeme alınmalı. Vergi, SGK gibi kamu ödemeleri 5 yıl boyunca ertelenmeli. Tarımsal kredilerdeki faiz oranları düşürülmeli ve tarımsal destekler en az 3 yılı kapsayacak şekilde önceden açıklanmalı, destek ödemeleri erkene alınmalı. Pandemi döneminde artan navlun fiyatları ihracatçının belini büktü. Tarım ürünleri ihracatında havayolu taşıma ücretlerinde indirim uygulanmalı ya da belirli bir miktarı devlet tarafından sübvanse edilmeli”

TURİZMİ NASIL ETKİLEYECEK?
Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği (POYD) Başkanı Ülkay Atmaca da kararları turizm sektörü açısından şöyle değerlendirdi: Ana başlıklarıyla açıklanan yeni kararların turizmi nasıl etkileyeceği önümüzdeki günlerde detaylar da açıklandığında belli olacak. Turizmciler olarak biz bu kararların neresinde olacağımızı göreceğiz. Sokağa çıkma serbestisinde yaş sınırlamalarından ve hafta sonları uygulanacak sokağa çıkma yasağından turistlerin muaf olup olmayacağını henüz bilmiyoruz. Bu belirsizliğin giderilmesini ve kararların turizmi olumsuz etkilememesini umuyoruz.

DOĞAL AFET GİBİ GÖRÜLMELİ
Kalekapısı Esnafları Güçlendirme ve Kalkındırma Derneği (KALEDER) Başkanı Hasan Kilit ise şunları şöyledi: Bu kararlarla birlikte esnaf ödeme zorluğuna düşecek. Bu salgın, doğal afet gibi görülüp ortaya çıkan zarar, devlet desteğiyle azaltılmalı. İşçi çalıştıran her işletmenin sigorta primleri, bu salgın sürecinde devlet tarafından ödenmeli. Vergilerini her ay ödeyenlere yüzde 20 -25 oranında indirim yapılmalı. Dükkânların çoğu döviz üzerinden kiraya verildiği için kur artışları da kiracıların belini büküyor. Kiralarla ilgili bu sürece özel bir yasal düzenlemeye ihtiyaç var.