BUĞDAYDAN PANCARA

Rüzgâr nereden eserse oraya savruluyor. İki kere ikinin dört etmediği tarımda, plansızlık en büyük sorun olarak karşımıza çıkıyor. Tabii bu plansızlık sadece üreticinin sorunu değil, tüketicinin de sorunu. Çünkü üreticinin üretmediği, üretemediği ya da fazla ürettiği her ürün tüketicinin hem sofrasına hem cebine dokunuyor.

Kuraklık kaygısı, üretim maliyetleri, ürünün para etmemesi, hasat döneminde ithalat kapılarının açılması üretim konusunda üreticiyi kaygılandırıyor. Üreticinin üretme iştahı kaybolurken, üretim ibresi bir sağa, bir sola kayıyor.

Ülke genelinde yaşanan bu kafa karışıklığını biraz daha lokale indirip Antalya’ya bakalım. 92 yılın en sıcak kış ayı yaşanan Antalya’da da çiftçinin kafası karışık. Hem yağışların beklenen düzeyde gitmemesi hem su sıkıntısı hem üretim maliyetlerinin yüksekliği hem ürünün hasat sonunda kaç liradan satılacağı hem destek ödemeleri bugünlerde Antalyalı üreticiyi kara kara düşündürüyor. Emin olun köy kahvelerinde Mehmet amcayla Hasan amcanın sohbeti hangi tohumun tarlaya atılacağı konusunda şekilleniyor...

Yayla bölgesi diye tabir ettiğimiz Antalya’nın hububat ekim alanı olarak bilinen Elmalı’daki çiftçiler, bu yıl buğdaydan vazgeçti, şeker pancarına yöneldi.

Üreticinin hesabı basit;

Şeker pancarı ekilen alanda dekar başına toprağın yapısı ve su oranına göre 6 ile 10 ton arasında şekerpancarı hasat ediliyor. Şeker pancarının alım fiyatı ton başına bin 450 TL. Bir dekarda ortalama 8 ton ürün alınsa, çiftçinin eline yaklaşık 12 bin TL para geçiyor. Küspesini de değerlendiren çiftçi dönümde ortalama 14-15 bin TL para kazanabiliyor. Bunun 5 bini masraf olsa çiftçinin dönüm başı net kazancı 10 bin TL civarında olacak.

Üretici aynı hesabı buğday için de yapıyor. Buğdayda dönüm başı rekolte, yerine göre 300-600 kilogram arasında. Buğdayın kilogram fiyatını 7.5 TL’den satan çiftçinin eline geçecek en iyi para 4 bin 500 TL civarında. Bunun 2 bin TL’si masrafa gitse çiftçinin net karı dönümde 2 bin 500 TL civarında olacak.

Siz çiftçisiniz, şeker pancarını mı ekerdiniz, buğdayı mı?

Elmalılı çiftçi kardeşimiz de doğal olarak bu yıl şeker pancarını tercih ediyor. Geçen yıl sadece Elmalı’da 18 bin dönüm olan pancar ekim alanının bu yıl 25 bin dönümü geçeceği belirtiliyor.

KAZANMAK İYİ DE
YA SU YÖNETİMİ?

Çiftçi riski almadan para kazanmak istiyor ama göz ardı edilen başka bir durum var. Su kaynakları her geçen gün azalan Elmalı’da, su isteyen şeker pancarı ekimine yönelmek önümüzdeki yıllarda su sorununu biraz daha artırmaz mı? Konuştuğu üreticiler, “Risk alacak durumda değiliz, hangi ürün para ediyorsa onu tercih ediyoruz. Ekim yaparken su yönetimini düşünmedik” diyor. Geçen yıllarda 40 metreden çıkan yeraltı suyunun, 140 metrelere kadar inmesi, bunun üzerine de su isteyen ürünlere yönelinmesi, bende kocaman bir soru işareti...

Yaylada durum bu iken, sahilde yine su isteyen mısıra yönelim olduğunu görüyoruz.

Bu konuda çiftçiye diyeceğim bir şey yok, onlar emeğinin karşılığını almak ister, kazanacağı paraya bakar. Peki ürün planlaması konusunda bütün verileri toparlayarak ülkenin kârını zararını ortaya koyarak ürün planlaması yapması gereken mercilere ne durumda, onlar ne yapıyor?

Plansızlık devam ettiği sürece tarımda bir arpa boyu yol alamayız, rüzgârın savurduğu yaprak gibi bir oraya bir buraya salınırız. İthalat da yakamızı bırakmaz.

Tarımda planlama yapmak bu kadar zor olmasa gerek.