Atatürk'ün de kullandığı 122 yıllık karyolanın öyküsü

Hasan DEMİRBAŞ/ANTALYA, (DHA) - MUSTAFA Kemal Atatürk'ün Antalya'ya gelişinde kullandığı karyolanın sahibi emekli tabip albay Kadri Yakut, dedesinin İtalya'dan getirttiği 122 yıllık karyolayı Atatürk Evi'ne bağışladı. Çocuklarıyla beraber müzeyi sürekli ziyaret eden Yakut, “Baktıkça dedemi, babaannemi, eşimi, Atatürk'ü hatırlıyorum. Burada anılarım sonsuza kadar yaşayacak" dedi.

Atatürk'ün Antalya'ya gelişinin 87'nci yıldönümü 6 Mart Pazartesi günü törenlerle kutlanacak. Törenler pazartesi günü saat 09.00'da Cumhuriyet Meydanı Atatürk Anıtı'na çelenk sunma töreniyle başlayacak. Anıta Antalya Valiliği, 3. Piyade Eğitim Tugay ve Garnizon Komutanlığı, Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile kamu ve meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler ve vakıflara ait çelenkler sunulabilecek. Kutlamalar saat 09.20'da Atatürk Evi'nde devam edecek. Atatürk Evi'ndeki Şeref Defteri Antalya Valisi, Garnizon Komutanı ve Büyükşehir Belediye Başkanı tarafından imzalanacak. Buradaki törenin ardından saat 10.30 Antalya Kültür Merkezi'nde (AKM) Antalya Kültür Merkezi'nde Atatürk Anadolu Lisesi hazırlanan 'Gazi Geliyor' adlı gösteri sahnelenecek. Saygı duruşunda bunulması ve İstiklal Marşı'nın okunmasından sonra 'Atatürk'ün Antalya'ya gelişi konulu şiir ve kompozisyon yarışmasında birinci olan eserler okunacak. AKM'deki törende ayrıca, Atatürk'ün Antalya'ya gelişi konulu resim, şiir ve kompozisyon dalında dereceye giren öğrencilere ödülleri verilecek. Törede, Büyükşehir Belediye Başkanı Menderes Türel de bir konuşma yapacak.

ANTALYA'YI 3 KEZ ZİYARET ETTİ

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, Antalya'yı 3 kez ziyaret etti. İlki 1930 yılında gerçekleşen ziyaretlerin 4'üncüsünü 1938 yılında gerçekleştirmek istese de sağlık durumu elvermedi. Antalya'ya ilk 1930 yılının mart ayında geldi. O tarihlerde İzmir'deydi. Soğuk giden havalar nedeniyle Antalya'nın ılık ikliminde bir hafta dinlenmeyi düşündü. 4 Mart 1930 günü, İzmir'den hareket etti. 6 Mart 1930 günü saat 16.00'da Antalya'ya ulaştı. Antalya'ya gelişi dolayısıyla Yenikapı'da bugün Atatürk Evi olarak bilinen 2 katlı köşk ikametine ayrıldı.

"HİÇ ŞÜPHESİZ ANTALYA DÜNYANIN EN GÜZEL ŞEHRİDİR"

7 Mart'ta kenti otomobille gezdi, 8 Mart'ta Arapsuyu'nda pirinç ziraatı yapılan Mursi'nin çiftliğini inceledi. Eski Lara yolunda Rumkuş mevkinde denizi ve karla kaplı Beydağları'nı uzun uzun seyreden Mustafa Kemal Atatürk, "Hiç şüphesiz Antalya dünyanın en güzel şehridir" sözünü de burada dile getirdi. Büyük lider, 9 Mart'ta Antik Aspendos Tiyatrosu'nu gezdi, buranın onarılarak ziyarete açılması için talimatlarda bulundu, 12 Mart'ta Antalya'dan ayrıldı.

DENİZ YOLUYLA GELDİ

Atatürk'ün Antalya'yı ikinci ziyareti 26 Ocak 1931 tarihinde başladığı yurt gezisinin bir parçası dâhilinde geçekleşti. 8 Şubat 1931 de Ege Vapuru ile İzmir'den Antalya'ya yola çıktı. 10 Şubat 1931'de sabah Antalya'ya geldi. Öğleden sonra deniz motoruyla iskeleye çıktı, buradan alay karargâhına giderek askeri birlikleri teftiş etti. Aynı gün akşamüzeri Silifke'ye doğru gitmek için Ege Vapuru ile hareket etti. Atatürk'ün Antalya'ya üçüncü gelişi 18 Şubat 1935 tarihinde gerçekleşti. O gün Zafer Torpidosu'yla sabah saatlerinde Alanya'ya girdi. Burada üç saat kaldıktan sonra öğle saatlerinde Antalya'ya geldi. Antalya'ya bu son gelişinde geceyi kentte geçirdi ve ertesi gün ayrıldı.

İLK ZİYARETİN HAZIRLIKLARI

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün Antalya'ya 6 Mart 1930 tarihinde geleceğinin bildirilmesinin ardından kentte büyük bir heyecan başladı. Atatürk'ün nerede kalacağı konusunda tartışmalar başlarken, sonunda o dönem Ziraat Müdürlüğü tarafından kullanılan Işıklar Caddesi'ndeki bina uygun görüldü. Bina kısa sürede temizlenerek kullanıma hazır hale getirildi. Ancak bu sefer de Ata'nın kalması planlanan bu binada eşya bulunmaması telaş yarattı. Atatürk'ün kalacağı bina için eşya toplanacağının duyurulmasının ardından Antalyalılar seferber oldu. Kentin ileri gelenlerinin evlerinden toplanan eşyalar ile düzenlenen bina Atatürk'ü ağırlamaya hazırdı.

EŞYALAR İADE EDİLDİ

Mustafa Kemal Atatürk Antalya'dan ayrıldıktan sonra evdeki eşyalar sahiplerine iade edildi. Büyük önderin Antalya'ya ilk gelişi olan 6 Mart tarihi, her yıl çeşitli etkinliklerle kutlanırken, kaldığı ev ise 1984 yılında Atatürk Müzesi ve Atatürk'ün anılarını yaşatmak amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı'na tahsis edildi. Şehrin yeni imar planı uygulaması sırasında caddede kaldığı için yıkılan bina, aslına uygun olarak Kepez Elektrik Şirketi tarafından biraz geri çekilerek yeniden yaptırıldı. Dikdörtgen planlı, iki katlı, iki cepheli, üzeri kiremit örtülü kırma çatılı taş-tuğla duvarlı olan bina 1986 yılından beri Atatürk Evi ve Müzesi olarak hizmet veriyor.

ATATÜRK'ÜN KULLANDIĞI YATAK

Atatürk'ün kişisel eşyalarının yanı sıra fotoğraflarının da yer aldığı bu özel müze, emekli tabip albay Kadri Yakut için bambaşka bir anlam taşıyor. Atatürk, Kadri Yakut'un dedesi Hasan Kaptan tarafından 1895 yılında İtalya'dan getirttiği karyolada uyudu. Kadri Yakut, Atatürk ayrıldıktan sonra ailesine iade edilen karyolayı eşi Sezen Yakut'un vasiyeti üzerine Atatürk Evi'ne bağışladı.

Karyolanın tarihçesini duygulanarak anlatan Kadri Yakut, "Benim dedem armatördü ve ithalat- ihracat yapardı. Kaleiçi'ne konak yaptırdıktan sonra İtalya'dan bu karyolanın dahil olduğu eşyalar getirtmiş. Dedem ile babaannem bu karyolayı kullanmış. Bu karyolada 1898 yılında babam doğuyor. Annem ile babam 1927 yılında evlendiğinde bu karyolayı kullanıyor. Ablam 1931, ben 1936 ve kız kardeşim 1941 yılında bu karyolada doğduk. Ben evlendim ve iki kızım yine bu karyolada doğdu. Bu duyguyu size anlatamam" dedi.

EŞİNİN VASİYETİ

Atatürk için eşya arandığında karyolanın verildiğini anlatan Kadri Yakut, “Bizim evden Atatürk için 1930 yılında bu karyola getirtiliyor. Atatürk ayrıldıktan sonra tekrar ailemize iade ediliyor. 1936 yılında geldiğinde yine bu karyola getiriliyor. O dönem bu ev için alınan bütün eşyalar sahiplerine iade edilmiş. Gözümüz gibi koruduk. 2005 yılında eşimin vasiyeti üzerine bağışladım. Benim için Atatürk burada yatmaya devam ediyor. Bu karyola benim için duygu dolu" diye konuştu. Çocuklarıyla beraber burayı sürekli ziyaret ettiğini belirten Yakut, “Baktıkça dedemi, babaannemi, eşimi, Atatürk'ü hatırlıyorum. Burada anılarım sonsuza kadar yaşayacak" dedi.

FOTOĞRAFLI