Ali Çandır’dan Enflasyon Değerlendirmesi

Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı, Antalya Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, yoğun geçen bir seçim trafiğinin ardından artık ekonomik reformların birinci gündem maddesi olması gerektiğini belirnterek seçimlerle kaybedilen zamanın biran evvel telafi edilmesi, enflasyon, işsizlik gibi sorunlarla mücadele edilmesi gerektiğini kaydetti. Çandır, enflasyonla kalıcı mücadelenin tarımda gerçekleşecek yapısal reformlarla sağlanabileceğine dikkat çekti.
BAGEV, ATB Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Ekim ayı enflasyon verilerine ilişkin değerlendirmede bulundu. TÜİK’in açıkladığı verilere göre, ülke genelinde tüketici fiyatlarının Ekim ayında yüzde 1,55 artarak beklentinin üzerinde yükseldiğini belirten Çandır, "Aylık bazda yurt içi üretici fiyat endeksinde bir düşüş gerçekleşti ve düşüş oranı yüzde 0,20 oldu. Enflasyon yıllık bazda değerlendirildiğinde Ekim ayında TÜFE’de yüzde 7,58, ÜFE’de yüzde 5,74 artışolduğu görüldü. Uzmanların tüketiciler açısından aylık bazda yüzde 1,25 civarında, yıllık bazda ise yüzde 8,25 civarında bekledikleri fiyat artışları, aylık bazda beklenenin üzerinde yer alırken, yıllık bazda yüzde 8 sınırına yaklaştı ancak beklenenin altında kaldı. Merkez Bankası’nın 2015 ve 2016 yıl sonu hedeflerini revize etmiş olması da fiyat artışı beklentilerinin günden güne kötüye gittiğinin bir göstergesi olarak değerlendirilmeli” dedi.
TÜRKİYE’NİN ÜZERİNE ÇIKTIK
TÜİK verilerine göre, Antalya, Burdur ve Isparta’nın yer aldığı Batı Akdeniz Bölgesi’nde Ekim ayında tüketici fiyatlarında yüzde 1,79 artış görüldüğünü belirten Çandır, tüketici fiyatlarında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 7,21 artış gerçekleştiğini kaydetti. Çandır, "Ekim ayı gerçekleşmesi göz önüne alındığında Batı Akdeniz’in Türkiye ortalamalarının üzerinde bir enflasyona sahip olduğu söylenebilir" dedi.
KIŞ HAZIRLIKLARI FİYATLARI ARTIRDI
Türkiye genelinde Ekim ayındaki fiyat artışlarını ürün bazında incelediğimizde ise, yüzde 38,26 artışla "erkek kazağı", harcama grubu bazında yüzde 11,43 artışla "giyim ayakkabı" grubunun ilk sıralarda yer aldığını kaydeden Çandır, ürün gruplarında ise ulaştırma ve ev eşyası fiyatlarının arttığını belirtti. Çandır, "Tüketicinin kış hazırlığı için yaptığı alışveriş bu ürünlerde fiyat artışına neden olmuştur. Ekim’de fiyatları en fazla düşen ürünler ise yurtiçi turlar ve limon oldu" dedi.
GIDADAKİ KATILIK ENFLASYON HEDEFLERİNİ ŞAŞIRTIYOR
Tüketici harcamalarının dörtte birini oluşturan gıda ve alkolsüz içecek grubunda Ekim ayında yaşanan fiyat artışına da dikkat çeken Ali Çandır, "Başta domates, kuru soğan, üzüm olmak üzere bu ürün grubunun fiyatlarındaki yüksek seyir, halen enflasyonun anlamlı düzeyde gevşemesi önündeki en büyük engel olarak görülmekte. Merkez Bankası yetkililerinin son enflasyon değerlendirmesinde değindikleri gibi, gıda ve tarım fiyatlarındaki katılık, gelecek fiyat beklentilerine olumsuz yönde yansımakta ve bu da yıl sonu hedeflerinin gözden geçirilmesine neden olmaktadır" değerlendirmesinde bulundu.
ÜRETİM ARTIŞI ŞART
Seçim atmosferi ve terör olaylarının piyasaları tedirgin etkisine dikkat çeken Çandır, "Ekonominin üzerindeki gri renk, girişimcileri yatırım yapamaz ya da üretimlerini artıramaz hale getirdi. Bu da üretimin gerilemesine neden olurken, fiyatları da körükledi" dedi.
Örtü altı üretim sezonunun başladığına dikkat çeken Çandır, bunun tarım ürünlerinin arzına olumlu etki edeceğine dikkat çekti. Çandır, "Batı Akdeniz’in örtü altı üretiminde öncü olması, bölgemizin gelecekte oluşacak manşet enflasyona katkısını ortaya koyması bakımından önemlidir. Bu nedenle tarımda, gıdada yaşanan fiyat katılığının önüne geçilmesi ve buradan hareketle de hedeflenen enflasyon düzeylerinin elde edilmesi tarımdaki sorunların ortadan kaldırılmasına ve üretiminin artırılmasına bağlıdır" dedi.
TARIMDA YAPISAL REFORM
Türkiye’de gıda ve tarım fiyatları hızla yükselirken, dünyada son 4-5 yılın en düşük seviyesinin yaşandığını belirten BAGEV Başkanı Ali Çandır, "Bir yandan talep düşüklüğü, bir yandan da güçlü stok, güçlü dolar, zayıf petrol fiyatlarının etkisiyle dünyadaki tarım fiyatları sürekli düşüş yaşanmaktadır. Ülkemizde ise tarım ve gıda ürünleri sektörlerinde, başta enerji olmak üzere üretimdeki girdi maliyetlerinin yüksek olması, fiyatların asılı kalmasına yol açmaktadır. Bu nedenle tarım sektöründe yapısal reformların en kısa zamanda uygulanması gerekmektedir. Enflasyonla kalıcı mücadele ancak ve ancak tarımda gerçekleştirilecek yapısal reform kanallarıyla mümkün olabilecektir. Bunun yanında, sanayi ve hizmet sektörlerine sağlanacak destekler de üretim artışıyla sonuçlanacaktır. Bu ise enflasyonun belinin kırılmasını sağlayacaktır” değerlendirmesinde bulundu. Genel seçimin ardından piyasalardaki iyimserlik havasının iyi kullanılması gerektiğini vurgulayan Ali Çandır, "Artık söz değil iş zamanı, üretici de tüketici de destek ve güven istiyor. Bu nedenle başta enflasyon olmak üzere tüm göstergelerde iyileştirmeler bekliyoruz" dedi.