60 cent'e ihraç edilen domates Moskova'da 3 dolar

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA) - RUSYA'nın Türkiye'ye domates ihracat yasağı sürmesine rağmen Ukrayna, Bulgaristan, Romanya gibi ülkeler üzerinden Türk domatesi Rusya pazarına gönderilebiliyor. Ancak bu durumun fiyatı düşürdüğünü belirten Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Davut Çetin, Türkiye'den 60 cent'e ihraç edilen domatesin Moskova'da 3 dolara satıldığını söyledi.
ATSO'nun Mart ayı toplantısı ATSO hizmet binasında yapıldı. ATSO Meclis Başkanı Süleyman Özer, Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, yönetim kurulu ve meclis üyelerinin katıldığı toplantıda, istihdam seferberliği, turizm ve tarım ihracatıyla ilgili değerlendirmelerde bulunuldu.
350 BİN İSTİHDAMIN YÜZDE 8'İ ANTALYA'DAN
ATSO Başkanı Davut Çetin, istihdam seferberliğiyle ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve İşkur yetkililerinin verilerine göre bu hafta sonu itibariyle Türkiye'de 350 binden fazla ek istihdam yaratıldığını belirttie. Çetin, bu rakamın yaklaşık yüzde 7-8'inin Antalya'dan kazandırıldığını açıkladı. Antalya'da 30 bin civarı istihdam artışı teşvik edildiğini kaydeden Çetin, “Biz zaten en az 100 bin istihdam artışı olacağını bekliyor ve söylüyoruz. Çünkü kış aylarında turizm ve tarımdaki işsizlik, doğal olarak azalmaya başlamaktadır. Yaz aylarına kadar istihdamın artması doğaldır. Asıl önemli olan yıl sonunda bu istihdamın kalıcı olması" dedi.
1 KİŞİLİK İSTİHDAMIN YATIRIM BEDELİ 370 BİN LİRA
Yatırım teşvik belgelerine bakıldığında, ülkemizde 1 kişilik istihdam için 460 bin liralık yatırım gerektiğine işaret eden Davut Çetin, “İmalat sanayiinde 330 bin lira, turizmde 500 bin liradır. Antalya'da bir kişilik istihdamın yatırım bedeli ortalama 370 bin lira. Antalya turizminde ise 280 bin lira. Türkiye'de son dönemde yatırımlar hem azaldığı hem de enerjiye ve inşaata yöneldiği için istihdam artışı yavaşlamıştır. Türkiye'de makine teçhizat fiyat ve maliyetleri, enerji gibi girdi fiyatları gelişmiş ülkelerle aynı düzeydedir. Arsa-arazi fiyatları da çevre ülkelere göre yüksektir. Geriye bir tek işçilik maliyetlerinin düşük olması kalıyordu. Artık bu avantaj da azalıyor" dedi.
KAYITDIŞILIK YÜKÜ ARTIRIYOR
Dünyanın birçok yerinde saatlik asgari ücret 50 cent ve 1 dolar arasında değişirken, Türkiye'de 2.5 dolar olduğunu belirten Çetin, ücret üzerindeki vergi ve prim yükünün ücret maliyetini artıran önemli faktör olduğunu kaydetti. Türkiye'de SGK prim ve vergi yüklerinin istihdam maliyetinin yüzde 38'ini oluşturduğunu söyleyen Çetin, “Türkiye'de bu oranın yüksek olduğu açıktır, bunun nedeni bildiğiniz gibi kayıtdışı istihdam. Kayıtdışılık nedeniyle hem daha yüksek SGK primi hem de daha yüksek KDV, ÖTV ödeniyor" dedi.
1 SAATTE 28 DOLARLIK ÜRETİM
Türkiye'de emek veriminin düşüklüğünü de önemli bir gerçek olarak gösteren Çetin, "“Türkiye'de 1 saatlik çalışmayla 28 dolarlık üretim yapılıyor. ABD, Fransa'da 1 saatlik emek, 68 dolarlık üretim yapıyor. Benzer ülkelerde 40 doların üzerinde. Emek verimliliği eğitim sistemi ve sektörlerin yapısıyla ilgili büyük bir konudur. Dolayısıyla, bu sorunlar ele alınmadan yatırım ve istihdam sorununun kalıcı olarak çözülmesi elbette mümkün değil" dedi.
20 MİLYAR LİRAYA YAKIN KAYIP
Turizmde geçen yıl yüzde 43 oranında düşüşle 4 milyon 700 bin turist kaybedildiğini hatırlatan ATSO Başkanı, turizmdeki kayba tarım ihracatı ve gelir kaybı eklendiğinde ve bu paranın dönüşü de hesaba katılırsa 20 milyar liraya yakın bir para kaybı yaşandığını açıkladı. Antalya'ya kalan kısmı daha az olsa bile önemli bir kriz yaşandığını belirten Çetin, “Çok daha fazla iflas görmemiz mümkündü, neyse ki turizm ve tarım sektöründe krediler yeniden yapılandırıldı. Birçok kişi geçen yılı krediyle, daha önceki birikimlerini kullanarak geçirdi" dedi.
TURİZM BU YIL YÜZDE 25 EKSİDE GİDİYOR
Turizm sezonuna çok az kaldığı, hatta İran pazarının Nevruz tatiliyle sezonun kısa bir açılışının da yapıldığını belirten Davut Çetin, “Mart ayında turist sayısında sert bir düşüşle karşılaştık. Uç ayda geçen yıla göre yüzde 25 eksideyiz. Bu düşüş daha çok Avrupa kaynaklı. Almanya 3 milyonluk pazarımızdı, geçen yıl 1 milyon kaybettik, maalesef bu düşüş devam ediyor. Hollanda, Belçika, Danimarka, Norveç, Avusturya, Fransa, İsveç, İsviçre, Polonya, Çek Cumhuriyeti her biri eskiden 150 bin- 400 bin kişi arasında ziyaretçinin geldiği ülkelerdi. Geçen yıl 100 binli rakamlara inmişlerdi, bu iniş hepsinde devam edecek gibi görünüyor. İngiltere 400 binlik pazardı, geçen yıl 334 bine geriledi. Londra'daki son terör saldırısı orada da bir etki yaratabilir" dedi.
'RUSYA'DA 2015'E DÖNERİZ'
Turizmde ilerleyen günlerde Rusya ile birlikte yükselişin başlayacağını beklediklerini dile getiren Çetin, “Rusya pazarında Antalya ilgisi canlı. Rus turist sayımız 2014'te 3.5 milyondu, 2015'te 2 milyon 800 bine indi, geçen yıl 486 bin oldu. Bu yıl 2015'e döneriz. Kazakistan, Beyaz Rusya, Ukrayna gibi pazarlar daha canlı olacaktır. Asıl sorun Avrupa cephesinde. Sonuç olarak Rusya tarafında 2,5 milyon civarında kazanırken, Batı Avrupa'da kaybedeceğiz. Ukrayna gibi ülkelerle birlikte 7.5-8 milyon bandına yükseliriz. Geçen yıla göre turist sayısı açısından daha iyi bir sezon olacaktır" dedi. Çetin, otellerin aşırı fiyat indirimi yapmaması gerektiği ve böyle bir durumun Antalya imajına zarar verdiği gibi, uzun dönemli etki yaratacağı uyarısında bulundu.
BİZDE 60 CENT RUSYA'DA 3 DOLAR
Tarımda ise olumlu bir gelişme yaşandığını anlatan Çetin, iki aylık yaş meyve-sebze ihracatında yüzde 45 artış gerçekleştiğini, fakat Mart ayında artışın yüzde 8'e düştüğünü söyledi. Rusya pazarının narenciye, patlıcan ve biber gibi ürünlerde geç de olsa açıldığını, domates ve salatalıkta ise hala açılmadığını belirten Çetin, “Geçen hafta Moskova'da domates fiyatı 3 dolardı, bizim ihracat fiyatımız 60 cent. Rusya yeni yatırımlara girişti ve bu nedenle domates gibi ürünlerde korumacılıktan vazgeçmedi. Hükümetimiz buğday, mısır, ayçiçek yağı ve küspesi ile misilleme açıkladı. Oysa bu tür müdahalelerde herkes kaybeder. Bunun yerine kazan-kazan politikaları tercih edilmelidir" dedi.
HİNDİSTAN'A 700 TON MEYVE
Şubat ayı ihracatına göre Avrupa'da Ukrayna, Almanya ve Hollanda'ya sebze meyve ihracatında da yavaşlama görüldüğüne değinen Çetin, “Şubat ayında en çok meyve sebze ihracatını Irak'a yapmışız, hatta Hindistan'a 700 ton meyve göndermişiz. Yani ihracatçı yeni pazarları deniyor, yan yolları deniyor. Meyve sebze ihracatı nisan-haziran döneminde önemli olacak. Umarım ki, artış devam eder, aksi halde tarım sektörünü çok daha fazla konuşmamız gerekecek" diye konuştu.

FOTOĞRAFLI