Zaferde önemli rol üstlenen mekân: Ankara Ziraat Mektebi

Milli Mücadele’nin kalbinde ilk mekân, ilk karargâh olan Ankara Ziraat Mektebi de zafer adımlarının atılmasında önemli bir rol üstlendi. Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi (ASBÜ) Ortak Dersler Ana Bilim Dalı Öğretim Görevlisi Dr. Gazi Doğan, ulusal direnişin temellerinin atıldığı günleri ve başkentin önemini özetle şöyle anlattı:

“Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ayak basması ile Anadolu’nun farklı bölgelerindeki direniş hareketleri liderini bulmuş ve Milli Mücadele’nin ilk kıvılcımı devasa bir ateşe dönüşerek 30 Ağustos 1922’de büyük zafer ile sonuçlanmıştır. Önce Samsun’da başlayan kutlu yürüyüş Amasya, Erzurum ve Sivas’ta daha da kuvvetlenmiş ve yönünü Batı’ya dönerek Ankara’yı kendisine hedef seçmiştir. Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti Anadolu’nun ortasında olması, demiryolunun Ankara’dan geçmesi, 20. Kolordu’nun Ankara’da bulunması gibi temel nedenlerle Ankara’yı milli hareketin merkezi ve kalbi seçmişlerdir. Gazi Mustafa Kemal ve Heyet-i Temsiliye üyeleri dokuz günlük bir yolculuktan sonra 27 Aralık 1919’da Ankara’ya ulaşırlar ve böylece Ankara sonraki dönemde sadece Milli Mücadele’nin değil aynı zamanda Türkiye’nin de kalbi unvanını alır. 27 Aralık 1919’da Ankara’ya gelen Mustafa Kemal Paşa ve Temsil heyeti üyeleri Ankara’da Milli Mücadele’yi yürütecekleri ve 23 Nisan 1920’ye kadar yaklaşık dört ay kalacakları Ankara Ziraat Mektebi’ne yerleştiler. Heyeti Temsiliye’nin bu binada aldığı kararlar yine binada kurulan telgrafhane marifetiyle kamuoyuna duyurulmakta ve Anadolu ile temas kurulmuş olmaktaydı. Böylece Ankara’da Atatürk’ün ilk ikametgâhı olan Ziraat Mektebi’nde ulusal direnişin temelleri ve ana yol haritası belirlendi. Tüm karışıklıklara, iç isyanlara, Anadolu’daki direnişin İttihatçı bir macera şeklinde ithamlara uğramasına rağmen Ankaralılar milli davayı ve milli davanın ana karargâhı olan Ziraat Mektebi’ni her türlü tehdide ve riske karşı cansiperane korumuşlardır. Ziraat Mektebi sadece Milli Mücadele’nin yol haritasına ev sahipliği yapmadı. Milli davanın hem yurt içinde hem de yurt dışında daha da sağlıklı duyurulabilmesinde, halk ile ordunun tek yürek olarak Milli Mücadele’yi zaferle sonuçlandırmaya karar verdiği bir mekân oldu. Bu yönüyle Milli Mücadele’nin ruhunun sindiği en önemli yapılardan birisidir. Mustafa Kemal Paşa’nın Ankara’ya geldikten bir gün sonra Ankara halkı ile daha yakından tanışmak amacıyla şehrin ileri gelenlerini Ziraat Mektebi’ne davet ederek güncel meseleler hakkında konuşması mekânın, sonu 30 Ağustos zaferi ile sonuçlanan milli mücadeledeki önemini bize göstermektedir.”

Tarihe ve zafere tanıklık etmiş olan Ziraat Mektebi’nin yerinde geriye kalan tek yapı ise Keçiören’de şu anda Atatürk Ankara Milli Mücadele Müzesi olarak hizmet veren yapı.