TZOB: Hububatta çiftçi-tüccar-sanayici zinciri koptu, piyasa bozuldu

Ankara, 3 Temmuz (DHA) - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, gümrük vergisinin yüzde 130’dan buğdayda yüzde 45’e, arpada yüzde 35’e düşürülmesinin psikolojik etkisiyle, "çiftçi-tüccar-sanayici zincirinin koptuğu ve hububat piyasasının bozulduğu" uyarısı yaptı.

Bayraktar, yaptığı açıklamada, hububatta gümrük vergisinin düşürülmesi nedeniyle sanayicinin düşük gümrükle buğday ithal edeceği düşüncesiyle tüccardan mal almadığını, tüccarın da elinde kalacağını düşündüğü için çiftçiden buğday almadığına dikkat çekti.

“Dışardan giren buğday olmamasına rağmen, söylemi bile yetti; bazı bölgelerde alım satım durdu” diyen Bayraktar, bu koşullarda Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) acil olarak, hiç beklemeden devreye girmesi, makul bir müdahale alım fiyatı açıklaması, piyasada istikrarı sağlaması zorunluluğu bulunduğunu belirtti.

“TMO’nun, piyasaya geç girerek, çiftçimize ölümü gösterip, sıtmaya razı etmemelidir” diyen Bayraktar, Ofis’in, çiftçinin dostu olduğunu göstermesi, alın terinin karşılığını verecek bir fiyattan alım yapması gerektiğini vurguladı.

Şemsi Bayraktar, buğday ve arpa ekili alanların üçte ikisini oluşturduğunu, bunlarda yaşanacak bir olumsuzluğun Türk tarımını etkileyeceğini, acilen tedbir alınması gerektiğini bildirdi.

TZOB Genel Başkanı Bayraktar, TZOB’u arayıp tonunu 1050-1100 liradan satın aldığı buğdayı fabrikaya 1000 liraya satamadığını söyleyip ne yapacağını soran tüccarların olduğunu açıkladı.

Düşük gümrükle dışarıdan buğday ithal edilmemesi rağmen, gümrük vergisi indiriminin Resmi Gazete’de yayınlanmasının ardından 2-3 gün içinde buğday ve arpa piyasasının işlemez hale geldiğini belirten Bayraktar, şu konulara dikkat çekti:

“Buğday ve arpada bazı bölgelerde piyasa durdu. Söylem dahi yetti. O kadar zamansız bir söylem oldu ki; üretici de tüccar da tedirgin bir şekilde bekliyor. Tüccar mal almıyor, elindeki malı fabrikalara satamıyor.

"TMO, acil olarak, hiç beklemeden devreye girmesi, makul bir müdahale alım fiyatı açıklaması, piyasada istikrarı sağlamalıdır. Piyasanın sağlıklı bir şekilde işlemesi için geç kalmamalı, müdahale alım fiyatlarını açıklayarak piyasaya etkin olarak yer almalıdır. 

"Hasat devam ederken, hiç ihtiyaç yokken hiç zamanı değilken böyle bir karar alınması piyasayı olağanüstü bozdu. Tüccarlar da daha birkaç hafta önce çiftçiden tonu 1050-1100 liradan satın aldıkları buğdayı gümrük indirimi kararı açıklandıktan sonra fabrikalara satamamaya başladıklarını, fabrikalara zarar ederek 1000 liradan buğday vermek istemelerine karşın yine de buğdayın ellerinde kaldığını söylüyorlar.

"Görünen o ki karar alınırken psikolojik etki atlanmış. Kararda ekonominin en önemli unsurlarından psikolojik etkinin ıskalanması bu sonucu doğurdu."

Ekili alanların üçte ikisinden fazlası buğday ve arpa 

Türkiye’deki 23.8 milyon hektarlık tarım alanının 4.1 milyon hektarının nadasa bırakıldığını, sebze alanlarının 0.8, meyve alanlarının 3.3 milyon hektar olduğunu, ekilen alanların 15.6 milyon hektarı bulduğunu belirten Bayraktar, şu bilgileri verdi:

“15.6 milyon hektar alanın 7.7 milyon hektarında buğday, 2.7 milyon hektarında arpa ekiliyor. Buğday ve arpa ekilen alanların toplamı 10.4 milyon hektarı buluyor. Bu demektir ki ülkemizde ekili alanların üçte ikisinden fazlasına buğday ve arpa ekiliyor. 

"Türkiye, 2016 yılında 20,6 milyon ton buğday, 6,7 milyon ton arpa üretti. Bu yıl buğday üretiminde yüzde 5,8, arpa üretiminde çift haneli yüzde 11,9 artış bekleniyor. Üretimin, 2017’de buğdayda 21,8 milyon tona, arpada 7,5 milyon tona çıkacağı tahmin ediliyor. Herkesin bunları göz önünde bulundurarak hareket etmesinde büyük fayda vardır."

“Gümrük vergilerinin indirilmesi çiftçimizin rekabet imkanını tamamen ortadan kaldırdı”

Girdi fiyatları yüksek, verim düşükken gümrük vergilerinin indirilmesinin çiftçinin rekabet imkanını tamamen ortadan kaldırdığına dikkati çeken Bayraktar, açıklamasını şöyle sürdürdü:

“Maliyetlerimiz yüksek verim rakamlarımız düşük. Çiftçimizi buğday ve arpada koruyacak tek unsur vardı gümrükler onlar da yüzde 130’lardan buğdayda yüzde 45’e, arpada yüzde 35’e çekildi.

"Bu maliyetlerle, bu verimle, bu gümrüklerle buğday ve arpa üreticimiz ayakta kalamaz. Buğdayda biz dekar başına 270 kilogram verim alırken, Fransa 735, Almanya 862 kilogram verime ulaşmış durumda.

"ABD’de litresi 2 lira 38 kuruş, Rusya’da 2 lira 22 kuruş olan mazotun Türkiye fiyatı 4 lira 37 kuruşu buluyor. ABD’de toptan fiyatlarla DAP gübresinin tonu 1100 lira, Avrupa’da 1270 lirayken, Türkiye’de 1665 liraya çıkıyor.

"Maliyetler ve verimdeki fark yüzde 35-45 değil ki bu gümrükler çiftçimizi korumaya yeterli olsun. Kesinlikle karardan vazgeçilmelidir. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız da ithalat kontrol belgesi vermeyerek ithalatı önlemelidir.

"Gümrük vergisinin düşürülmesinin psikolojik etkisiyle çiftçi-tüccar-sanayici zinciri koptu, hububat piyasası bozuldu. Sanayici düşük gümrükle buğday ithal edeceğim diye tüccardan mal almıyor, tüccar mal elinde kalacağını düşündüğü için çiftçiden buğday almıyor.

"Bu şartlarda TMO acil olarak, hiç beklemeden devreye girmeli piyasada istikrarı sağlamalıdır. TMO, piyasaya geç girerek, çiftçimize ölümü gösterip, sıtmaya razı etmemelidir. Ofis, çiftçimizin dostu olduğunu göstermeli, alın terinin karşılığını verecek bir fiyattan alım yapmalıdır. Çiftçimiz TMO’dan bunu talep ediyor." (Fotoğraflı)