Yasemin Arslan
Oluşturulma Tarihi: Ekim 20, 2009 00:00
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hemotoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi, Türkiye Kemik İliği Nakli Başkanı Prof Dr.Osman İlhan, 2010 yılında devreye girecek Türk-Kök projesi ile kemik iliği naklinde büyük bir gelişme sağlanacağını açıkladı.
İlhan, “Türk-Kök projesiyle kan grubuna bakılır gibi doku tipi verileri saklanacak, gerektiğinde uygun kişi gönüllüyse kanından kök hücre toplanacak, kan saklama olmayacak” dedi.
İlhan, 2010 yılında devreye girecek Türk-Kök projesini Ankara Hürriyet’e anlattı. İlhan şunları söyledi:
“Kordon kanında bulunan kök hücreler sayesinde kemik iliği nakli rafa kalkmıştır. Artık vericilerin ameliyathaneye girmeleri, narkoz alma durumları ortadan kalkmıştır. (G-CSF) beş gün vericinin cildine aşı şeklinde verilerek kemik iliğindeki hücrelerin kana geçmesi sağlanır. Aferez adını verdiğimiz bu yöntemle vericinin kanından kök hücreler toplanır. Bu işlem sırasında verici kan bağışından farklı bir işlem görmez herhangi bir yan etkisi yoktur.
Hücreyi verdikten sonra vericide herhangi bir eksiklik olmaz, gündelik yaşamına devam edebilir. Kök hücre naklinde yüzde yüz doku uygunluğu çok önemlidir. Uygun vericinin olmaması en büyük faktördür. Dr. Babuna olayından sonra Sağlık Bakanlığı verici bulunmadığı durumlarda vatandaşlara yönelik Türk-Kök projesini gündeme getirdi. Türk-Kök projesi ile 100 bin gönüllü verici ve 50 bin kordon kanı saklanacak ve gerektiğinde vatandaşlara buradan kök hücre sağlanacak. Kök hücre nakli gerektiren hastalar beklemeden ve hiçbir maddi ücret ödemeden uygun kök hücre fırsatı yakalayacak.
Kök hücre nakli için verici olarak kardeş bulunamayınca Babuna olayı bizim ülkemiz için ulusal bir sorun haline gelmişti. Sağlık Bakanlığı 2010 yılında devreye girecek projeyle Türk insanının kök hücre ihtiyacını vatandaşlardan herhangi bir ücret talep etmeden ve sıra beklemeden karşılayacak. Türk-Kök projesiyle kan grubuna bakılır gibi doku tipi verileri saklanacak, gerektiğinde uygun kişi gönüllüyse kanından kök hücre toplanacak, kan saklama olmayacak. Dr.Babuna olayı bir kez daha tekrarlanmayacak.
Jacie ile yurt dışından hasta
Prof. İlhan, Ankara Tıp Fakültesi’nin de aralarında bulunduğu bir kaç hastanenin Avrupa’da “Jacie” isimli kuruluşa akredita olarak yabancı ülkelerden de hasta almaya başlayacağını söyledi. İlhan şöyle devam etti:
“Türkiye’de kök hücre nakli en az Avrupa kadar başarılıdır. Son yirmi yıldır hiçbir Türk vatandaşı yurt dışına gönderilmedi. Türkiye’de 34 kemik iliği nakli yapan merkez var. İşlemlerin bütün masrafları devlet tarafından karşılandığından nakil yapılma sayısı arttı. Kök hücre yeterli seviyede değil. Bunda da en önemli etken uygun vericinin olmaması. Türk-kök projesi ile gönüllü verici sorunu çözüldüğünde kök hücre nakli gerektiren hastalar beklemeden ve maddi bir ücret ödemeden nakil alma fırsatı yakalayacak.”