Topluma kazandırıyor

Sağlık Bakanlığı’nın 2011’de hayata geçirdiği Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri(TRSM), Ankara’da 8 ayrı noktada faaliyetlerini sürdürüyor. Merkezlerde; kronik bipolar bozukluk, şizofreni, şizoaffektif bozukluk ve atipik psikoz hastalarına, toplum temelli psikososyal destek sağlanıyor. TRSM’lerde hastalığın hem kişiye hem de sosyal çevresine getirdiği maddi ve manevi yıkımın önüne geçebilmenin yanı sıra, tedavi ve takiplerinde zorluk yaşanılan ağır ruhsal hastalığının sebep olduğu yeti yitimi ile toplumdan kopan hastaların yeniden topluma kazandırılması hedefleniyor. TRSM’lerde yapılan sosyal ve bireysel aktivitelerin dışında, sağlanan destekler ve eğitimler sayesinde onlarca hastanın EKPSS’de başarıya ulaşarak kamuya kazandırılması da dikkat çekiyor.
Hürriyet Ankara, Başkent’te faaliyet bu merkezlerden Dr. Nafiz Körez Sincan Devlet Hastanesi TRSM ve Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi TRSM’yi mercek altına aldı.  Ankara 3. Bölge Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği’ne bağlı Dr. Nafiz Körez Sincan Devlet Hastanesi Toplum Ruh Sağlığı Merkezi’nde, hastalara bireysel danışmanlık hizmetleri, grup psikoterapileri, psikososyal beceri eğitimi, resim ve müzik terapisi, film gösterimi, hobi bahçesi gibi hizmetler sunuluyor. 2012 yılında faaliyete geçen TRSM hakkında bilgi veren birim sorumlusu Uzm. Dr. Demet Özen Yalçın, “Buradaki ortam poliklinik ortamı gibi değil. Personelimiz önlükle değil, normal kıyafetle gezer. Amaç, ‘seninle benim aramda bir fark yok’ mesajı vermektir” dedi. Eve kapanan, ağır ruhsal bozuklukları olan kişileri hayata kazandırmaya çalıştıklarını vurgulayan Yalçın, şöyle devam etti:

AMACIMIZ HAYATA DEVAM ETMELERİ

“Hastalara yönelik bireysel bakım planları düzenleniyor. Hepsinin danışmanları oluyor ve kişinin ihtiyacına göre planlar yapıyarak rehabilitasyonlarını sağlıyoruz. Kendisini, ailesini ve tüm yaşamını ele alıyoruz. 12 hastayla başladık, şu an kayıtlı 414 hastamız var. Bazı hastalarımızın nörolojik ya da sosyal sıkıntıları olabiliyor ve buraya gelemiyor. Biz de onlara düzenli olarak ev ziyaretleri yapıyoruz. Amacımız bu hastaların ayakta durup hayatlarını devam ettirebilmeleridir.

KURSLAR VE ATÖLYELER DÜZENLENİYOR

Uygulama mutfağından tutun da evde dolap nasıl düzeltilir konusuna kadar bir bireyin tüm ihtiyaçlarına yönelik herşeyi yeniden öğretmeye çalışıyoruz. EKPSS’ye (Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavı) de hastalarımızı hazırlıyoruz. Diğer kamu kurumlarıyla da işbirliği yapıyoruz. Sincan Halk Eğitim Merkezi ile birlikte çalışıyoruz, öğretmenlerimiz var ve buraya gelip resim, el sanatları, bilgisayar, müzik, drama, ebru sanatı gibi kurslar düzenliyor. TRSM olarak da toplumun içindeki deli algısı ve yaftasına yönelik damgalamaya engel olmak amacıyla çalışmalar ve seminerler yürütüyoruz.

REHABİLİTE OLUP İŞE BAŞLADILAR

EKPSS için birlikte çalıştığımız 2014’te 6, 2016’da 5 kişi olmak üzere sınavı kazanan 11 hastamız var. Çalıştıkları yerlerin amirlerine de kendimizi tanıtıyoruz ve işbirliği yapıyoruz. Amirleri bizimle irtibat halinde olduğu için herhangi olumsuz bir durumda ‘eyvah ne yapacağım’ demiyor. Hasta buradan gitti, bizim bağımız koptu gibi bir durum yok. Hastalarımızı bırakmıyoruz, çünkü bunlar ömür boyu süren hastalıklar ve tedavi gerektiriyor. Burada rehabilite olup da işe başlayan hastalarımız da var. Onların takiplerini de sürdüyoruz.”

HER HASTAYA ÖZEL TERAPİ PROGRAMI

Ankara 2. Bölge Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği’ne bağlı Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Toplum Ruh Sağlığı Merkezi’nde de kişiye odaklı terapi programları, hasta ve ailelerine psiko-eğitim gibi hizmetler ağır ruhsal bozuklukları olan hastalara sunuluyor. 2013’te hizmete giren TRSM ile ilgili bilgi veren birim sorumlusu Doç. Dr. Akfer Karaoğlan Kahiloğulları, rehabilitasyon ve sağlık odaklı çalıştıklarını belirterek, “Servisimiz pek çok TRSM’nin tersine hasta servisi gibi işlemiyor. Hastaların ihtiyaçlarına ve eksikliklerine göre çalışmaları ve eğitimleri sürdürüyoruz” dedi.

AKTİVİTELERDE ODAKLI GRUPLAR

Bugüne kadar yaklaşık 480 hastaya hizmet verdiklerini vurgulayan Kahiloğulları, şunları söyledi:
“Boş zaman aktivitesi yapmamaya çalışıyoruz. Buradaki aktivitelerimizde odaklı gruplar yapıyoruz. Bugüne kadar EKPSS’yi kazanan 12 hastamız var. Ankara’nın birçok bölgesinden de hastalarımız merkezimize geliyor. Takip ve gözetimleri de sürekli olarak devam ediyor. EKPSS’yi kazanmaları ya da herhangi bir işe girecekleri durumda burada 6 ile 8 hafta arasında bir hazırlık programı yapılıyor.

NEREDE TIKANIYORSA ORAYA YÖNELİYORUZ

Kişinin, bireysel olarak analizini yaparak, ilgi alanlarını da toplayıp; ne yapabilir, nasıl yapabilir onu göstermeye çalışıyoruz. Hasta kapıdan girdiği andan itibaren ne sorunu varsa ona yönelik olarak planlama yapıyoruz. Giyinmeden diş fırçalamaya, ilaç kullanmaktan market alışverişine, makyajdan duruş bozukluklarına, kafede oturmaktan bir mekanda hesap ödemeye kadar yaşamın her noktasında nerede tıkanıklık yaşıyorsa ona yöneliyoruz. Kişinin durumuna göre bu terapiler hem grup hem de bireysel olarak yapılabiliyor.

PLANLAMANIN KİŞİSEL OLMASI ÖNEMLİ

Hastamız merkeze giriş yaptığında önce psikiyatrist değerlendiriyor. Özbakım ve diğer bakım değerlendirmeleri açısından da hemşiremizin kontrolünden geçiyor. Sosyal hizmet uzmanımız neye ihtiyacı olup olmadığı, hangi haklardan yararlanıp yararlanamadığı konusunda incelemeler yapıyor. Tüm ekip hastayı değerlendirir ve kabul işlemi başlar. Oluşturulan programa bir süre ve hedef konulur ve her kişiye bir vaka yöneticisi görevlendirilir. Buradaki en önemli şey bu programın kişisel olması önemlidir. Amacımız boş zaman doldurmak değil, önceliğimiz sağlık hizmeti vermek.”

Ankara’daki diğer merkezler isi şunlar:
* Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi TRSM
* Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Yenimahalle Eğitim ve Araştırma Hastanesi TRSM
* Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi TRSM
* Dr. Abdurrahman Yurtalan Ankara Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi TRSM
* Etimesgut Devlet Hastanesi TRSM
* Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi TRSM