Tarih unutuldu

Ankara'nın en eski Türk-İslam mezarlığı olarak bilinen 800 yıllık Kırklar (Kadılar) Mezarlığı, restore edilmeyi bekliyor.
Altındağ’ın Kale Mahallesi Yazbaşı Sokak’taki kabristanda bulunan mezar taşları, etrafındaki binaların yıkılmasıyla korunaksız hale geldi. Selçuklu ve Osmanlı dönemine ait yüzlerce yıllık mezar taşları arasındaki çöp yığınları ise dikkat çekti. Kırklar Mezarlığı ile ilgili çalışmalar yapan şehir tarihçisi Abdülkerim Erdoğan, şunları söyledi:
“Burası Vakıflar Genel Müdürlüğü mülkiyetinde. Burayı korumak herkesin görevi. Burada mermer lahitler var, Ankara’da örneğini görmemiz mümkün değil. Antik çağla ilgili eserleri koruyalım ama biraz da kendi ecdadımıza saygı gösterelim, onların mezarlığına bakalım. Burada büyük bir tarih saklı. Gönüllü arkadaşlar bulduk, ama bu da sınırlı. Devlet, millet işbirliği gerekiyor burada. Kadılar Kabristanı çevresindeki evlere de bir düzenleme yapılmalı. İnsanlar geldiği zaman burası daha düzenli hale gelir. Burayı korumak herkesin görevi.”

Erdoğan, Ankara’da çok az kişi tarafından bilinen mezarlıkla ilgili şu bilgileri verdi: “Kadılar Kabristanı denilmesinin sebebi, burada bulunan mezarların çoğunluğu kadılardan teşekkül etmekte. Kırklar Kabristanı denilmesinin nedeni, ilk yapıldığında 40’a yakın mezarın bulunması. Osmanlı belgelerinde 40’lar makamı olarak geçmekte. Kadı Necmettin ve Kadı Çelebi’nin kabirleri bulunmakta. Bulunan kabirlerin çoğunluğu Selçuklu dönemi. Biz bağımsız olarak mezar şahide taşını görüyoruz. Bunlar ise Ankara’da yaklaşık olarak 18 kabristan imar uygulamalarında kaldırılmış. Mezarlıklar kaldırılınca mezar taşları buraya nakil edilmiş, yani depo olarak kullanılmış.”

“GEÇMİŞE DUYARSIZ OLMAMIZA ACIYORUZ”

Kabristanın bir an önce güvenliğinin sağlanmasını istediklerini belirten mahalle sakini Sadık Yıldırım ise, “Buradaki evleri talan ettiler. Biz ilgililere ulaşmaya çalışıyoruz ama nafile. Bu bizim geçmişimiz. Bir Göbeklitepe bu kadar rağbet gördü, buraya da aynı ihtimam gösterilebilir. Geçmişe bu kadar duyarsız olmamıza acıyoruz. Evler ateşe veriliyor. Caydırıcı bir yaptırım olmalı. Burada yatanlar bunu hak etmiyor, hak ettikleri saygıyı görsünler istiyoruz” diye konuştu.

BÜYÜK BİR TARİH VE SANAT DEĞERİNE SAHİP

Öte yandan 1262 yılından itibaren defin yapılmaya başlandığı öğrenilen Kırklar (Kadılar) Mezarlığı’nda 1900’lü yılların ardından defin işleminin yapılmadığı kaydediliyor. 2008 yılında restore edildiği belirtilen mezarlığın içinde sanat eseri niteliğinde olan birçok sanduka ve mezar taşı bulunuyor. Kırklar Mezarlığı hakkında araştırma yapan bir başka tarihçi Mübarek Galib, mezarlıkla ilgili hazırladığı bir yazısında şu ifadelere yer veriyor:
“Hicri 7, 8 ve 9, 13, 14 ve 15. yüzyıllara ait mezarlar, Kırklar (Kadılar) Mezarlığı'nda toplu bir halde bulunmaktadır. Bu mezarlığın bir özelliği daha vardır ki, o da taşlarının süslemeleri, kazınmış hatlarının güzelliği itibarıyla büyük bir tarih ve sanat değerine sahip olmasıdır.”