Prof. Dr. Gülay: Gereksiz antibiyotik için hızlı test öneriliyor

Adem YAZICI/ANKARA, (DHA)- DOKUZ Eylül Üniversitesi Tıbbı Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (KLİMUD) Antibiyotik Duyarlılıklarının Saptanması ve İzlenmesi (ADSİ) Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Zeynep Gülay, hastalara gereksiz antibiyotik vermemek için hastanelerde hızlı test önerildiğini söyledi. Gülay, "Gereksiz antibiyotik kullanımı, ilaca duyarlı bakterileri öldürüp, ilaca dirençli bakterilerin kalmasına ve çoğalmasına neden olmaktadır" dedi.

Prof. Dr. Gülay, Sağlık Bakanlığı'nın Hastanelerde boğaz enfeksiyonlarının (BETA) tanısında kullanımını zorunlu hale getirdiği hızlı test hakkında açıklamada bulundu. Gülay, çocuklarda, özellikle de 5-15 yaş çocuklarda ve genç erişkinlerde hastalık sonrası oluşabilecek komplikasyonlardan dolayı mutlaka tedavi edilmesi gerektiğini söyledi. Hızlı testin neden verildiğine ilişkin bilgi veren Prof. Dr. Zeynep Gülay, "Kültür testi verildiğinde, hasta sonucu almadan doktorun yanından ayrılmaktadır. Hastanın tekrar gelip gelmeyeceği bilinemediğinden bazen hekimler, AGBHS enfeksiyonu olup olmadığını bilmeden, hastalık sonrasında oluşabilecek komplikasyonları önlemek amacıyla antibiyotik tedavisine başlamaktadırlar. Antibiyotik tedavisine başlayıp başlamama kararını hasta hastaneden ayrılmadan verebilmek, gerekli ise antibiyotiğe hemen başlamak, değilse de gereksiz yere antibiyotik vermemek için hızlı test önerilmektedir" dedi.

Prof. Dr. Gülay, solunum yolu enfeksiyonlarının gereksiz antibiyotik kullanılan hastalıkların başında geldiğini söyledi. Gülay, "Antibiyotikler, birçok zararlı etkisi de bulunabilen ilaçlardır. Bunların başında, toplumun tümünü ilgilendiren direnç sorunu gelmektedir. Gereksiz antibiyotik kullanımı ortamda bulunan ilaca duyarlı bakterileri öldürüp, ilaca dirençli bakterilerin kalmasına ve çoğalmasına neden olmaktadır. Sonuçta antibiyotiklere dirençli bakteriler toplumda daha fazla dolaşmaya başlamaktadır. Sonrasında ise, bu bakteriler tedavisi son derece güç olan, daha farklı hastalıklara neden olmaktadır. Bu nedenle akılcı antibiyotik kullanımının son derecede önemli olduğu çağımızda, Bakanlığımızın başlattığı 'hızlı AGBHS taranması' ile ilgili uygulama, antibiyotiklerin gereksiz kullanımına da sınırlama getirecek son derecede yerinde bir karardır. Böylece hasta eve gitmeden, eğer antibiyotik kullanımı gerekiyorsa hemen ilaç yazılacak, gerekmiyorsa da boşuna antibiyotik kullanılmamış olacaktır. Çocukluk çağında ortaya çıkan boğaz enfeksiyonlarının yüzde 80'inin antibiyotiklerin etki etmediği virüsler tarafından oluşturulduğu düşünülecek olursa, gereksiz yere ne çok antibiyotik kullandığımız daha iyi anlaşılacaktır" dedi.

Hızlı testin uzun yıllardır gelişmiş ülkelerle birlikte Türkiye'de de kullanıldığını hatırlatan Prof. Dr. Zeynep Gülay, kültür testinden daha pahalı olduğunu hatırlattı. Gülay, "Özellikle 5-15 yaş çocuklarda ve genç erişkinlerde bu testle negatif sonuç alındığında mutlaka kültür testi ile sonucun doğrulanması, yani hastada AGBHS olmadığından emin olunması gerekmektedir" dedi. Gülay, genellikle hızlı testler için sonuç verme süresinin 30 dakika olduğunu, bazen bu sürenin 2 saate kadar uzayabildiğini de kaydetti.

Hızlı testin basit bir test olduğunu ancak mutlaka deneyimli ve eğitimli kişiler tarafında yapılması gerektiğini kaydeden Prof. Gülay, "Enfeksiyon hastalıklarından korunmada birinci sırada hijyen koşulları, aşılar ve bağışıklık sistemiz yer almaktadır. Tedavide birinci sırada yer alan antibiyotiklerin etkisi ise, ne yazık ki artık giderek azalmakta, bakteriler bu savaşta daha akıllı ve stratejik davranmaktadırlar. Bu nedenle, bizlerin de silahlarımızı daha etkili ve etkin kullanmamız gerekmektedir. Artık mermimiz boşa atmayı kaldırmayacak kadar azalmış durumdadır" dedi.

FOTOĞRAFLI