Ötekileri görmek

Asıl mesleği mühendislik olan Yağmur Ertekin, Türkiye’ye göç etmek zorunda kalan kişilerle röportaj yaparak hazırladığı kitabında; Irak Türkmenleri, İranlılar, Ruslar ve Afganlar ile ilgili sekiz farklı gerçek hikâye anlatıyor.

* Tabii merak edilen ilk soru şu: Bu kitabı yazma fikri nasıl doğdu?

Haberlerde Iraklı bir Türkmen kızın tecavüze uğradığını ve ailesi tarafından reddedildiğini okudum. Ailesinin terk ettiği bu kızcağız tanımadığı bir adama güvenmişti ve bu adam da onu kadın satıcılarına pazarlamıştı. Bu haberden çok etkilendim ve bu konuyu araştırmaya karar verdim. Bu arada yıllardır küçük öyküler yazıyordum, fakat kimseye okutmuyordum. Nihayet kabuğumu kırdım ve kitap yazmaya karar verdim. Açıkçası yazmak, kurgu yapmak benim için eğlenceli bir eylem, ancak bu eylemi gerçekleştirirken anlamlı konulara değinmiş olmak da beni huzurlu kılıyor.

* Peki bu kitapta okurlarınıza vermek istediğiniz mesaj ne?

Kitabın verdiği mesajın özet şu: Barış, sosyal adalet ve toplumsal cinsiyet eşitliği sağlanmadığı müddetçe yeryüzüne örülen her beton duvarın altına onlarca, yüzlerce tünel kazılacak, kadınların göçü devam edecek..!

* Türkiye’ye göç etmek zorunda kalan birçok kişi ile görüşüp onların hayat hikâyelerini dinlediniz. Sizce mültecilerin öncelikli sorunları neler?

Dilini, dinini, kültürlerini bilmedikleri bir ülkede kayıt dışı yaşamaya çalışmaları onlar için katlanılmayacak zorluklara dayanmaya çalışmak anlamına geliyor. Mültecilerin terk ettikleri ülkelerine geri dönme şansına sahip olmamaları ve geri dönüşün genelde ölüm, şiddet ve zulüm anlamına gelmesi, onların içinde bulundukları duruma katlanmalarına, kayıt dışı piyasanın şiddet ve istismarına razı göstermeye sebep oluyor. Sığınmacı veya mülteci yüz binlerce insan, evraksız olmaları veya düzensiz göçmen konumuna düşmelerinden dolayı sınır dışı edilmekten ve gözaltına alınmaktan korktuğundan dolayı kayıt yaptıramadığı için sağlık ve eğitim gibi haklara erişemez. Birçok ülkede sığınmacı ve mülteci belgesi almak oldukça zor, uzun ve başarı şansı düşük bir prosedürden geçmeyi gerektirir.

* Yazmış olduğunuz hayat hikâyeleri kurgusal bir yaklaşımla mı ele aldınız yoksa olduğu gibi mi aktardınız?

Kitabı yazmadan önce mülteci ve kadına şiddet konularını içeren kitapları inceledim, 50’ye yakın mülteci ve göçmen ile görüştüm. Kitapta Irak, İran, Rusya ve Afganistan’dan Türkiye’ye göç etmek zorunda kalmış insanların hikâyelerine yer verdim. Kitapta özellikle kültürlerin bir araya gelmesini sağlamaya çalıştım. Mesela Afgan ile İranlı’yı Türkiye’ye geliş yolunda kesiştirdim. Yani hikâyelerin bir kısmını olduğu gibi aktardım, fakat bir kısmında anlatılanları harmanlayarak kurgu yaptım.

* Bu süreçte sizi en çok etkileyen hikâye hangisi oldu?

Bütün hikâyelerde beni etkileyen parçalar var. Hamile kadınların Türkiye’ye geliş yolunda yolda doğurması... Afganlı sekiz yaşındaki çocuğun babasının katilini öldürmeye zorlanması... Yeni bir hayat ümidiyle çaresizlikle yola çıkan kadınların kadın ticaretine maruz kalması... Yıllarca her yaptığına katlandığı uyuşturucu kullanan kocasından kurtulmaya çalışan kadın... Anne babası savaşta öldüğü için bir başına kalmış çocukların botlarla Ayvalık’tan karşı tarafa geçmeye çalışması... Ve daha birçok trajik ama gerçek hikâye.