Organ nakliyle oğul babayı baba oğlunu kurtardı

Ankara’da 54 yaşındaki Erdoğan Keskin, kronik böbrek yetmezliği sorunu yaşayınca oğlu Çetin Keskin (26) donör olmayı kabul etti. Oğuldan babaya böbrek nakli başarıyla gerçekleştirildi. Operasyonu gerçekleştiren Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Ümit Özçelik, “Nakil öncesinde Çetin Keskin’de ilerleyen dönemde ciddi sağlık sorununa neden olabilecek ürolojik bir sorun tespit edildi. Üroloji ekibi bu sorunu ameliyat öncesinde çözdü. Ardından başarılı bir böbrek nakli operasyonu gerçekleştirdik” dedi. Özçelik operasyonla ilgili şu bilgileri verdi:

İLERİDE BÖBREK YETMEZLİĞİ YAŞAYABİLİRDİ

“Geçtiğimiz hafta ilginç bir böbrek nakli gerçekleştirdik. 54 yaşındaki Erdoğan Keskin kronik böbrek yetmezliği sorunu ile bize başvurdu. Oğlu Çetin Keskin ise kendi isteğiyle donör olmayı kabul etti. Ancak nakil öncesinde Çetin Keskin’de ilerleyen dönemde kendisinde ciddi sağlık sorununa neden olabilecek böbrek yetmezliği gibi ürolojik bir sorun hipospadias + üretral darlık tespit edildi. Üroloji ekibi bu sorunu ameliyat öncesinde çözdü. Ardından başarılı bir böbrek nakli operasyonu gerçekleştirdik. Yani oğul, babası için donör olmayı kabul etmeseydi ilerleyen dönemde böbrek yetmezliği sorunuyla karşı karşıya kalabilirdi. Bir hastanın canlı verici adayı varsa hasta diyalize girmeden preemptif böbrek nakli yapılırsa sonuçlar daha başarılı oluyor. Aksi halde hasta diyalizde iken böbrek naklini engelleyebilecek enfeksiyöz, kardiyak veya immünolojik sorunlarla karşılaşabiliyor.”

BAKANLIK SAYININ ARTMASI İÇİN ADIM ATTI

Organ bağışı konusunda farkındalığın da artması gerektiğine dikkat çeken Doç. Dr. Ümit Özçelik, “2013 yılından bu yana organlarını bağışlayan vatandaşlarımızın bilgileri Türkiye Organ ve Doku Bağış Sistemi’nde kayıt altına alınıyor. Sağlık Bakanlığı aslında kadavradan organ nakli sayılarının artırılması konusunda ciddi adımlar attı. Beyin ölümü bildiren ve kadavradan bağış yapılan hastanelere Sağlık Bakanlığı tarafından teşvik veriliyor. Aslında hastanelerimizde ideal olarak her yoğun bakım yatağı başına yılda iki beyin ölümü bildirilmesi gerekiyor. Ancak ne yazık ki Türkiye’de zaten az olan beyin ölümü bildirimi sayısı özellikle COVID-19 sonrası iyice azaldı. Beyin ölümü, beynin kanlanmasının durması ve beyin dokusunun ölmesidir. Beyin ölümü tanısı konulduktan sonra diğer organların da canlılığını yitirmeden alınabilmesi için gerekli süre ise yaklaşık 72 saattir. Yoğun bakım doktorlarının beyin ölümünden şüphelenmesi ve apne testi yapması, test sonucu pozitifse beyin görüntüleme istemesi gerekiyor” dedi.

ORGAN BAĞIŞLANDIYSA AİLEYE TEKRAR SORULMAMALI

Beyin ölümü tanısı konulduktan sonraki sürecin de sıkıntılı olabildiğine işaret eden Özçelik, şöyle devam etti: “Kişi sağlığında organlarını bağışlamış olsa dahi yasal olarak bağışın gerçekleşebilmesi için ailesine yeniden sorulması gerekiyor. Aile çoğunlukla düşünmek için süre istiyor. Bağışı kabul edilse bile ciddi bir süre kaybı oluyor. Bağış sonrası organların dağıtımı için de belirli bir süre gerekiyor. Yani hem çok az beyin ölümü tanısı koyuyoruz, hem de organların bağışlanması için aile onayı istiyoruz. Bu da kadavradan organ nakli sayısının düşmesine neden oluyor. Oysa kişinin ölmeden önce nasıl ki hazırladığı vasiyeti ölümünden sonra kabul ediliyor ve uygulanıyorsa, sağlığında yaptığı organ bağışının da vasiyet kabul edilmesi ve yeniden aile onayı talep edilmemesi gerekiyor. Devletin bu yasal değişikliği ivedilikle yapması ve ‘Sağlığında kendi rızası ile organlarını bağışlayan kişinin organlarının alınması için aile izni aranmaz’ şeklinde düzenleme yapması gerekiyor. 2024’te 2 bin 78 beyin ölümü bildirimi yapılmış ama maalesef sadece 364 kadavra vericinin organları bağışlanmış. Bu çok acı bir tablo. 2024 yılında ülkemizde toplam 5 bin 264 organ nakli yapılmış. Bunun 3 bin 468’i böbrek, bin 731’i karaciğer, 43 kalp, 18 akciğer, 3 ince bağırsak, biri ise pankreas nakli. 2025 Ocak ayından itibaren şimdiye kadar ise toplam 979 organ nakli gerçekleşmiş durumda.”