Maliyeden çarpıcı araştırma 10 konuttan ikisine vergi ödeniyor
Güncelleme Tarihi:
Gökçen ÇAMLIYURT/AA
Oluşturulma Tarihi: Mart 26, 2007 00:00
Maliye Bakanlığı’nın yaptığı bir araştırma Türkiye’de her 10 konuttan sadece ikisin için kira vergisi ödendiğini ortaya çıkardı. Araştırma sonucunda Ankara’da toplam konut sayısı yaklaşık 1 milyon 249 bin, kiralanmaya hazır konut sayısı 353 bin, kira beyannamesi verilen konut sayısı da 112 bin 686 olarak tespit edildi.
MALİYE Bakanlığına göre, Türkiye’de her 10 konuttan sadece 2’si için kira vergisi ödeniyor. Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü, gayrimenkul sermaye iratları konusunda bir araştırma yaptı. Türkiye İstatistik Kurumunun 2005 verileri ile iskan ruhsatları ve TEDAŞ’ın elektrik fatura bilgilerinden yararlanılarak gerçekleştirilen çalışmada, Türkiye’de 17 milyon konut bulunduğu belirlendi.
Araştırmaya göre, hane halkının yüzde 68’i kendi evinde, yüzde 24’ü kirada, yüzde 2’si lojmanda oturuyor. Yüzde 5’lik kesim ise kendi evinde ikamet etmiyor, ancak kira da ödemiyor.
KİRA VAR AMA VERGİ YOK Araştırmaya göre, 17 milyon konutun 3 milyon 770 binini kiralık konutlar oluşturuyor. Maliye Bakanlığının "kiralanmaya hazır konutlar" olarak tanımladığı bu konutlar için kira beyannamesi sayısı ise 857 binde kalıyor. Bu şekilde her 100 konutun yaklaşık 23’ü için kira vergisi ödeniyor. Bir bölüm konuttan elde edilen kira gelirinin, yıllık kira istisnası tutarının altında kaldığı dikkate alınsa da ev sahiplerindeki vergi kaçağının yine de yüksek seviyelerde seyrettiği ortaya çıkıyor.
112 BİN BEYAN Araştırmaya göre, Ankara’da toplam konut sayısı yaklaşık 1 milyon 249 bin, kiralanmaya hazır konut sayısı 353 bin, kira beyannamesi verilen konut sayısı da 112 bin 686 olarak tespit edildi. İstanbul’da ise yaklaşık 3,5 milyon konut bulunuyor. Bu konutların 905 binini kiralık konutlar meydana getiriyor. Kira geliri beyannamesi verilerek, gelir vergisi ödenenlerin sayısı ise 375 bini aşmıyor.
DENETİMLERDE KULLANILACAK Öte yandan Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü, söz konusu verileri, iskan ruhsatları ve TEDAŞ faturalarına göre güncellemek amacıyla bir çalışma yürütüyor. Bu çalışmanın ilk sonuçlarına göre, İstanbul’da kiralık konut sayısı 950 bine, Ankara’da 380 bine, İzmir’de 270 bine, Bursa’da 160 bine, Adana’da da 100 bine ulaştı. Genel Müdürlük, çalışmanın tamamlanmasının ardından ortaya çıkan güncel rakamları, Vergi Dairesi Başkanlıkları ile Defterdarlıklara gönderecek. Söz konusu veriler, bu ay verilen kira vergisi beyanname ile çapraz kontrole tabi tutularak, ev sahiplerinin kira gelirlerini doğru ve tam olarak beyan edip etmedikleri anlaşılacak.
Sıralamada en dürüst ikinci iliz
BU arada kirada beyan oranı en yüksek iller yüzde 41,5 ile İstanbul, yüzde 32 ile Ankara, yüzde 30,5 ile Bartın, yüzde 29 ile Eskişehir, yüzde 27,4 ile de Denizli olarak sıralandı. Beyan oranı en düşük iller ise yüzde 0,3 ile Bitlis, yüzde 1,2 ile Ağrı, yüzde 1,3 ile Adıyaman ve Batman, yüzde 1,7 ile Şanlıurfa, yüzde 1,9 ile Mardin, yüzde 2,2 ile de Şırnak oldu.
Kayıt dışılığın en az olduğu kesim ücretliler
ARAŞTIRMA Uzmanı Serkan Öngel tarafından yapılan araştırmada, "istihdamdaki pozisyona" göre kayıt dışılığın en az olduğu kesimi ücretlilerin oluşturduğu belirtildi. Öngel, Birleşik Metal-İş Sendikasının yayın organı "Sendikam" dergisinin son sayısında yayımlanan "Günümüzde İstihdam ve Dönüşüm Küreselleşme Sürecinin İstihdam Üzerindeki Etkileri" başlıklı araştırmasında, Türkiye’deki istihdam yapısındaki değişime ve kayıt dışılık durumuna dikkat çekti.
11 MİLYON KİŞİ KAYITDIŞI Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinin kaynak alındığı belirtilen araştırmaya göre, tarım alanında yaşanan çözülme ile birlikte Türkiye’de çalışanlar arasında ücretlilerin oranı hızla artıyor. Araştırmada, istihdamdaki pozisyona göre kayıt dışılığın en az olduğu kesimi ücretlilerin oluşturduğu ifade edildi. Geçen yılın ekim ayı verilerine göre, 22 milyon 805 bin olan toplam istihdamın yüzde 48,6’sının yani 11 milyon 79 bin kişinin kayıt dışı olarak istihdam edildiğine dikkat çekilen araştırmada, ücretlilerdeki kayıt dışı istihdam oranının yüzde 22,8’de kaldığı belirtiliyor. Araştırmada, toplam 11 milyon 269 bin ücretlinin, 2 milyon 570 bininin kayıt dışı durumda olduğu belirtildi. Araştırmada, buna karşın ücretsiz aile işçilerinde kayıt dışı çalışanların oranı yüzde 91,8’i, kendi hesabına çalışanlarda kayıt dışı oranının yüzde 64,7’yi, işverenlerde ise bu oranın yüzde 28,4’ü bulduğu kaydediliyor. İstihdam yapısında son 3 yılda yaşanan değişimin de yorumlandığı araştırmada, tarım kesiminde istihdam edilen ücretsiz aile işçilerinin, ücretli ama kayıt dışı olarak istihdam edilmeye devam edildiğine işaret ediliyor.
Araştırmaya göre, hane halkının yüzde 68’i kendi evinde, yüzde 24’ü kirada, yüzde 2’si lojmanda oturuyor. Yüzde 5’lik kesim ise kendi evinde ikamet etmiyor, ancak kira da ödemiyor.
KİRA VAR AMA VERGİ YOK Araştırmaya göre, 17 milyon konutun 3 milyon 770 binini kiralık konutlar oluşturuyor. Maliye Bakanlığının "kiralanmaya hazır konutlar" olarak tanımladığı bu konutlar için kira beyannamesi sayısı ise 857 binde kalıyor. Bu şekilde her 100 konutun yaklaşık 23’ü için kira vergisi ödeniyor. Bir bölüm konuttan elde edilen kira gelirinin, yıllık kira istisnası tutarının altında kaldığı dikkate alınsa da ev sahiplerindeki vergi kaçağının yine de yüksek seviyelerde seyrettiği ortaya çıkıyor.
112 BİN BEYAN Araştırmaya göre, Ankara’da toplam konut sayısı yaklaşık 1 milyon 249 bin, kiralanmaya hazır konut sayısı 353 bin, kira beyannamesi verilen konut sayısı da 112 bin 686 olarak tespit edildi. İstanbul’da ise yaklaşık 3,5 milyon konut bulunuyor. Bu konutların 905 binini kiralık konutlar meydana getiriyor. Kira geliri beyannamesi verilerek, gelir vergisi ödenenlerin sayısı ise 375 bini aşmıyor.
DENETİMLERDE KULLANILACAK Öte yandan Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü, söz konusu verileri, iskan ruhsatları ve TEDAŞ faturalarına göre güncellemek amacıyla bir çalışma yürütüyor. Bu çalışmanın ilk sonuçlarına göre, İstanbul’da kiralık konut sayısı 950 bine, Ankara’da 380 bine, İzmir’de 270 bine, Bursa’da 160 bine, Adana’da da 100 bine ulaştı. Genel Müdürlük, çalışmanın tamamlanmasının ardından ortaya çıkan güncel rakamları, Vergi Dairesi Başkanlıkları ile Defterdarlıklara gönderecek. Söz konusu veriler, bu ay verilen kira vergisi beyanname ile çapraz kontrole tabi tutularak, ev sahiplerinin kira gelirlerini doğru ve tam olarak beyan edip etmedikleri anlaşılacak.
Sıralamada en dürüst ikinci iliz
BU arada kirada beyan oranı en yüksek iller yüzde 41,5 ile İstanbul, yüzde 32 ile Ankara, yüzde 30,5 ile Bartın, yüzde 29 ile Eskişehir, yüzde 27,4 ile de Denizli olarak sıralandı. Beyan oranı en düşük iller ise yüzde 0,3 ile Bitlis, yüzde 1,2 ile Ağrı, yüzde 1,3 ile Adıyaman ve Batman, yüzde 1,7 ile Şanlıurfa, yüzde 1,9 ile Mardin, yüzde 2,2 ile de Şırnak oldu.
Kayıt dışılığın en az olduğu kesim ücretliler
ARAŞTIRMA Uzmanı Serkan Öngel tarafından yapılan araştırmada, "istihdamdaki pozisyona" göre kayıt dışılığın en az olduğu kesimi ücretlilerin oluşturduğu belirtildi. Öngel, Birleşik Metal-İş Sendikasının yayın organı "Sendikam" dergisinin son sayısında yayımlanan "Günümüzde İstihdam ve Dönüşüm Küreselleşme Sürecinin İstihdam Üzerindeki Etkileri" başlıklı araştırmasında, Türkiye’deki istihdam yapısındaki değişime ve kayıt dışılık durumuna dikkat çekti.
11 MİLYON KİŞİ KAYITDIŞI Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinin kaynak alındığı belirtilen araştırmaya göre, tarım alanında yaşanan çözülme ile birlikte Türkiye’de çalışanlar arasında ücretlilerin oranı hızla artıyor. Araştırmada, istihdamdaki pozisyona göre kayıt dışılığın en az olduğu kesimi ücretlilerin oluşturduğu ifade edildi. Geçen yılın ekim ayı verilerine göre, 22 milyon 805 bin olan toplam istihdamın yüzde 48,6’sının yani 11 milyon 79 bin kişinin kayıt dışı olarak istihdam edildiğine dikkat çekilen araştırmada, ücretlilerdeki kayıt dışı istihdam oranının yüzde 22,8’de kaldığı belirtiliyor. Araştırmada, toplam 11 milyon 269 bin ücretlinin, 2 milyon 570 bininin kayıt dışı durumda olduğu belirtildi. Araştırmada, buna karşın ücretsiz aile işçilerinde kayıt dışı çalışanların oranı yüzde 91,8’i, kendi hesabına çalışanlarda kayıt dışı oranının yüzde 64,7’yi, işverenlerde ise bu oranın yüzde 28,4’ü bulduğu kaydediliyor. İstihdam yapısında son 3 yılda yaşanan değişimin de yorumlandığı araştırmada, tarım kesiminde istihdam edilen ücretsiz aile işçilerinin, ücretli ama kayıt dışı olarak istihdam edilmeye devam edildiğine işaret ediliyor.