Klonlanmış gıda tartışması

Adem YAZICI/ANKARA, (DHA)- ANKARA Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilimdalı öğretim üyesi, biyokimya uzmanı, Prof. Dr. Ayşegül Akbay, kamuoyunun gündemine gelen 'Klonlanmış besi hayvanları ve bunlardan elde edilen et ve gıdalar' hakkında toplumda yaygın pek çok yanlış görüşün mevcut olduğunu söyledi. Akbay, "Günümüzde klon gıdaların pazarda, diğerlerinden ayırdedilebilmesi için ayrı etiketleme gerekmemektedir. Bu gıdaların temel manada diğer gıdalardan besin ve beslenme yönünden farkı olmadığının bilinmesi, ek bir etiketlemeye gerek görülmemesinin de başlıca sebebidir. Klon gıdaları güvenle tüketebilirsiniz" dedi.

Prof. Dr. Ayşegül Akbay, klonlanmış besi hayvanları ve bunlardan elde edilen gıdalar konusundaki itirazların başlıca dört ana başlıkta toplandığını hatırlattı. Akbay, "Bunlardan ilki, klonlama işleminin hayvanlar için eziyet ve acı verici, hayvan sağlığına olumsuz etki eden bir faktör olması konusundaki hassasiyetler, ikincisi; her klonlama işleminde genetik manipülasyonlar olduğunun düşünülmesi, üçüncüsü; biyolojik bilimlerdeki yeni tekniklere karşı tutucu yaklaşım ve sonuncusu da; klonlamanın olumsuz etkilerinin sonraki kuşaklarda zarar ortaya çıkarabileceğine dair inanış. ABD Gıda ve İlaç Dairesinin, defalarca yayınladığı raporlarda, klonlanmış hayvanlardan elde edilmiş gıdaların, gıda güvenliği bakımından, diğer gıdalara göre daha yüksek risk içermediği birçok kereler beyan edilmiştir. Bu raporlara ek olarak, Avrupa Birliği otoritelerinin raporlarında da, klonlanmış gıdaların ek bir risk içermediğine dair görüş yinelenmiştir. Bugün dünyada, Amerika ve Çin'de klonlanmış damızlık ve bunların soylarından elde edilen gıdalar üretilmektedir. Ancak Avrupa ülkelerinde klonlama teknolojisinin ticari yönü gelişmemiştir. İngiltere'de ilk klon koyunu üreten Roslyn Enstitüsü de bu alandan çekilmiştir" dedi.

Klonlamanın, gıda niteliği bozulmadan, üretimde verimi artırmak amacıyla kullanılan bir seleksiyon yöntemi olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Akbay yaptığı açıklamada, "Avrupa genelinde, farklı ülkelerde klonlanmış damızlıklar ve bunlardan elde edilen gıdalar konusunda farklı uygulamaların ve esasların, ortak pazar kurallarını bozmaması amacıyla 2013 yılında, halen bu tür gıdalar hakkındaki yegane yürürlükteki yönetmelik olan 'Yenilikçi Gıdalar' yönetmeliğine ek olarak iki yeni yönetmelik daha önerilmiş, özellikle, klon gıdaların pazarda etiketlenmesine dair kurallar konusunda ortak uzlaşma sağlanamadığından, yürürlüğe girememiştir. Günümüzde, klon gıdaların, pazarda, diğerlerinden ayırdedilebilmesi için ayrı etiketleme gerekmemektedir. Bu gıdaların, temel manada diğer gıdalardan besin ve beslenme yönünden farkı olmadığının bilinmesi, ek bir etiketlemeye gerek görülmemesinin de başlıca sebebidir" dedi.

Klon gıdalar hakkında yersiz çekince ve kaygılardan kaçınılması gerektiğini belirten Prof. Dr. Akbay, "Buna rağmen, klon gıdaların piyasaya girme kurallarındaki denetim konusunda, Türkiye'de boşluk mevcuttur ve eski de olsa, Avrupa Birliği'nin (AB), yürürlükteki 'Yenilikçi Gıdalar' yönetmeliğine uyumlu bazı düzenlemeler başlatılmalıdır. Bu konudaki gecikme, söylenti niteliğindeki, bilgi kirliliğinin başlıca sebebidir ve toplumun beslenme çıkarlarının zararınadır, Klon gıdaları güvenle tüketebilirsiniz" dedi.

FOTOĞRAFLI