ankaratuketici@hurriyet.com.tr
Oluşturulma Tarihi: Ocak 15, 2008 00:00
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın internetten garanti belgesi uygulaması, 1 Ocak 2008 tarihi itibarıyla yürürlüğe girdi.
Garanti belgelerinin yanısıra, satış sonrası hizmet belgeleri de artık Sanayi Bakanlığı’nın internet ortamında ücretsiz olarak sağlanacak. Bakanlığın internet sitesine girenler iki dakika içinde bu belgeleri ücretsiz alabilecek. Geçtiğimiz yıl 9 bin 4 bu tür belge verilmiş ve bu işlemler için bir milyon A4 kağıt kullanılmıştı. Yine bu işlemlerle ilgili bir milyon 315 bin paraf ve imza atılmıştı.
Biz de bu hafta, garanti belgelerinin tüketici açısından anlam ve önemini soru ve cevaplarla ele aldık.
Hangi ürünler Garanti Belgesi ile satılmak zorundadır.
Garanti Belgesi Uygulama Esaslarına Dair Yönetmeliğin ekinde yer alan listedeki 29 ana başlık altında toplanan mallar için; Bakanlığa başvurarak garanti belgelerini onaylatmak ve malın tüketiciye satılması esnasında verilmek zorundadır. Garanti Belgesinin satışı yapan işyeri tarafından kaşelenerek imzalanması ve satışa ait fatura veya fişin tarih ve sayısının yazılması gerekmektedir.
HER PARÇAYA AYRI GARANTİ BELGESİ GEREKMEZ
Yetkili serviste yapılan bakım işlemleri sırasında değişen her parça için ayrı garanti belgesi düzenlenmeli midir?
Servis istasyonlarında yapılan onarım ve parça değişimi işlemleri sonucunda verilen fatura, ilgili Yönetmeliğin öngördüğü garanti şartlarını içermesi kaydıyla, garanti belgesi yerine geçer. Örneğin, bir otomobilin garanti kapsamı dışında servis istasyonlarında yapılan tamir ve bakım işlemleri sırasında, aracın far takımı, egzoz ve susturucu borusu, rot, rotil ile marş motorunun değiştirilmesi gerektiğinde, her ürün için ayrı ayrı garanti belgesi düzenlenmesi yerine, garanti ile ilgili hükümleri içeren faturanın verilmesi yeterlidir.
GARANTİ SÜRESİ MALIN TESLİMİYLE BAŞLAR
Yasada garanti ve tamir süresi nasıl düzenlenmiştir?
Garanti süresi; malın tüketiciye teslim tarihinden itibaren başlar ve en az iki yıl ve/veya ilgili Yönetmeliğin ekli listesinde yer alan ölçü birimi ile tespit edilen değer kadardır. Garanti süresinin başka bir ölçü birimi ile belirlenmiş olması halinde, malın üzerinde bu ölçü biriminin tespitine yönelik bir düzeneğin bulunması veya yapısının bu değerin tespitine uygun olması gerekir. Aksi halde garanti süresinin 2 yıl olduğu kabul edilir.
MALIN FATURASININDA İBRAZ EDİLMESİ GEREKİR
Garanti belgesi kapsamındaki uyuşmazlıklarda tüketicinin garanti belgesi ibraz etmesi yeterli midir. Yoksa, faturanın da bulunması gerekir mi?
Tüketicilerin garanti belgesine dayalı uyuşmazlıklarda mala ilişkin faturanın tarih ve sayısının yer aldığı Garanti Belgesini ibraz etmeleri yeterlidir. Ancak, garanti belgesinin ibraz edilememesi halinde sözleşme ilişkisinin fatura veya fiş ile kanıtlanabileceği, bunun da bulunmamamsı halinde Genel Hükümler çerçevesinde kanıtlanması mümkün olduğu unutulmamalıdır.
Garanti süresi içerisinde arızalanan bir malın tamir edilmesi için ücret istenebilir mi?
Satıcı, malın garanti süresi içinde, gerek malzeme ve işçilik gerekse montaj hatalarından dolayı arızalanması halinde işçilik masrafı, değiştirilen parça bedeli ya da başka herhangi bir ad altında hiçbir ücret talep etmeksizin tamirini yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür. Arızalarda kullanım hatasının bulunup bulunmadığı servis istasyonları, servis istasyonunun mevcut olmaması halinde sırasıyla; bu malın satıcısı, bayii, acentesi, temsilciliği, ithalatçısı veya imalatçı-üreticisinden birisi tarafından düzenlenen raporla belirlenir. Tüketici, arızanın kendi kullanımından kaynaklanmadığını düşünüyorsa, söz konusu raporla ilgili olarak Tüketici Sorunları Hakem Heyetine başvuruda bulunmalı, bilirkişi vasıtasıyla durumun tespitini talep etmelidir.
Tüketiciler malın garanti süresi içinde arızalanması halinde hangi durumlarda Kanunun 4. maddesindeki seçimlik haklarını kullanabilir?
Tüketicinin onarım hakkını kullanmasına rağmen malın;
a) Tüketiciye teslim edildiği tarihten itibaren, belirlenen garanti süresi içinde kalmak kaydıyla, bir yıl içerisinde; aynı arızanın ikiden fazla tekrarlanması veya farklı arızaların dörtten fazla meydana gelmesi veya belirlenen garanti süresi içerisinde farklı arızaların toplamının altıdan fazla olması unsurlarının yanı sıra, bu arızaların maldan yararlanamamayı sürekli kılması,
b) Tamiri için gereken azami sürenin aşılması,
c) Firmanın servis istasyonunun, servis istasyonunun mevcut olmaması halinde sırasıyla satıcısı, bayii, acentesi, temsilciliği, ithalatçısı veya imalatçı-üreticisinden birisinin düzenleyeceği raporla arızanın tamirinin müm kün bulunmadığının belirlenmesi durumlarında,
tüketici malın ücretsiz değiştirilmesini, bedel iadesi veya ayıp oranında bedel indirimi talep edebilir.
Yukarıda (c) bendinde belirtilen raporun, tüketicinin başvuru tarihinden itibaren yedi gün içerisinde düzenlenmesi zorunludur. Tüketici, raporun belirtilen süre içerisinde düzenlenmemesi veya raporu kabul etmemesi hallerinde, ilgili tüketici sorunları hakem heyetine başvurarak mevcut durumun tespit edilmesini isteyebilir.
Satıcı, tüketicinin yukarıda belirtilen taleplerini reddedemez. Tüketicinin bu taleplerine karşı satıcı, bayii, acente, imalatçı- üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludurlar.
Özcan PEKTAŞ
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürü