İRAM Başkan Yardımcısı Uygur: 'Yeni bir Suriye' endişesi hâkim

Mustafa TURAPOĞLU- Gizem KARADAĞ/ANKARA, (DHA)- ANKARA'da bulunan İran Araştırmaları Merkezi (İRAM) Başkan Yardımcısı Hakkı Uygur, "İran'da 2009 olayları aylarca sürmüştü. Ölü sayısı bu kadar yükselmemişti kısa sürede. Şu anda çok hızlı yükseldi. Eğer bu devam ederse İran'da karışıklık olabilir. Dış müdahale vurgusu bu yüzden çok önemli. Buraya gidebilir olaylar. 'Yeni bir Suriye yaratılabilir mi?' diye benim gördüğüm bir endişe hâkim" dedi.
İRAM Başkan Yardımcısı Hakkı Uygur, İran'da son günlerde yaşanan olaylar hakkında değerlendirmelerde bulundu. İran'da 6 gündür çeşitli gösterilerin olduğunu belirten Uygur, "İran'ın farklı şehirlerine yayılan gösteriler söz konusu. İran'da çok sayıda insan sokaklarda. Bu ekonomik kriz sebebiyle başladı. En azından ilk başta gösteriler tamamen ekonomik merkezliydi. Öncelikle Ruhani hükümeti bundan muhafazakârları suçladı. Yani bunun arkasında 'muhafazakâr kurumlar'ın olduğunu söyledi. Bunun da farklı sebepleri var. İran'da son yıllarda bazı finansal kurumlar iflas etti. Bunlar çoğunlukla muhafazakârların elindeki kurumlardı ve Ruhani bunlara baskı yaparak iflaslarını açıklattı. Çünkü bunlar bir şekilde merkez bankasından besleniyorlardı. Ruhani bu gelirlerini kesti. Dolayısıyla olaylar böyle başladı, aslında" diye konuştu.
Olayların ülkenin genelinde rejim karşıtı gösterilere dönüştüğünü vurgulayan Uygur şu değerlendirmelerde bulundu:
"Bizim en fazla dikkatimizi çeken; büyük şehirler merkezli değil, küçük şehirler merkezli hareket olması. Yine ilginç bir nokta; 2009 yılıyla çok benzerleştiriliyor. 2009'dan farklı bir tarafı da bilinen siyasi figürlerin reformcu olsun, muhafazakâr olsun bu gösterilere destek vermemesi. Şu an için yurt dışında yerleşik muhalefet tarafından desteklenen hareketler söz konusu. Örneğin Tahran'da 2009 yılında milyonların sokağa döküldüğü halk hareketlerine şu an için şahit değiliz. Dolayısıyla bu da bazı soru işaretleri doğuruyor."
'YENİ BİR SURİYE YARATILABİLİR Mİ?'
ABD Başkanı Donald Trump'ın protestoculara destek açıklamalarında bulunduğunu hatırlatan Uygur, şunları söyledi:
"İsrail'in de bu tür açıklamaları var. Arabistan'ın bundan mutlu olduğunu düşünmek mümkün. Bütün bunlar 'Acaba bu protestolar dış destekli, daha küçük lokal hareketler mi?' sorusunu oluşturdu. İran içinde görüştüğümüz birçok figür de olayları tam olarak net anlayamadıklarını, onun için de tavır almadıklarını söylüyorlar. Yani bunlar sokağa inmiş değiller. Aslında muhalif birçok kesim bile sokakta değil. İran'ın farklı mecralara çekilmek istenmesi var. Bazı sosyal medyada bunların silahlanma çağrısı yaptığını görüyoruz. Eğer İran'da silahlanma olursa, ölü sayısı çok artarsa; yine 2009'dan önemli bir farkı, ölü sayısının çok hızlı artması, 2009 olayları aylarca sürmüştü, ölü sayısı bu kadar yükselmemişti kısa sürede, şu anda çok hızlı yükseldi; eğer bu devam ederse İran'da karışıklık olabilir. Dış müdahale vurgusu bu yüzden çok önemli. Buraya gidebilir olaylar. 'Yeni bir Suriye yaratılabilir mi?' diye benim gördüğüm bir endişe hâkim. Rusya'nın 'dış müdahale olmasın' diye bir açıklaması var. Türkiye Dışişleri Bakanlığı'nın dengeli açıklamasını gördüm. Dolayısıyla İran'da bu küçük gösteriler bahane edilerek yeni bir aşamaya geçirilebilir hareketler. ABD'nin, İsrail'in bu açık desteği ile birlikte böyle bir tehdit var."

FOTOĞRAFLI