Her buluşma risk taşıyor

Kısmi kapanma önlemlerinin uygulanmaya başlandığı ilk hafta, Ankara’da vaka sayılarının artış hızı yavaşlamış olsa da, düşüşe geçmedi. Sağlık Bakanlığı’nın paylaştığı verilere göre 3 hafta önce 100 binde 272 vaka sayısı görülen Başkent’te, 2 hafta önce bu sayı 100 binde 419’a, yeni kısıtlamaların da uygulanmaya başlandığı geçen hafta ise 100 bin 534’e ulaşmış durumda. Bu veriler, nüfusu 5 milyon 663 bin 322 olan Ankara için test yaptırmaya gitmeyen veya asemptomatik olarak hastalığı geçirenler haricinde haftalık vaka sayısının yaklaşık olarak 30 bin 242’ye, günlük vaka sayısının ise 4 bin 320’ye ulaştığına işaret ediyor. Rakamlar ve yapılan açıklamalar riskin çok yükseldiğini ortaya koyarken, kent genelinde maskesizce kalabalıklara karışan, koronavirüs yokmuş gibi günlük yaşamına devam eden gençlerin görüntüleri de gelmeye devam ediyor. Uzmanlar ise mutant virüsün de etkisiyle hastalığı ağır geçiren, günlerce yoğun bakımda yatan genç hastaların sayısının arttığına dikkat çekerek, ‘Yaşınız ne olursa olsun kendiniz, aileniz ve diğer yakınlarınız için kurallara uyun ve kendinizi bu virüsten koruyun’ çağrısı yapıyor.

3 KAT DAHA TEDBİRLİ OLMALIYIZ

Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı, Sağlık Bakanlığı Toplum Bilimleri Kurulu Üyesi ve Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan: “Vakaların yüzde 85’inin İngiliz mutasyonu olduğunu biliyoruz. Mutant virüs ve kalabalık bir araya gelince vaka artışı kaçınılmaz olmuş durumda. Mutant virüs yokken kalabalıkta bir araya gelmek bir etkiyse, şimdi mutantla birlikte bu etki 2.5 hatta 3 kata çıktı. Yani kalabalığa maskesiz ve mesafeyi korumadan girdiğimizde bulaş riski katlanmış durumda. Zorunlu olmadıkça kalabalıklara karışmamalı, kalabalıklara girmemiz gerektiğinde ise 3 kat daha tedbirli olmak zorundayız. Burada özellikle ‘Bana bir şey olmaz’ düşüncesiyle keyfi olarak kalabalıklara karışan genç kesimin bu tavrından vazgeçmesi gerekiyor. Korona hastalığını hastanede yatarak ve zorlu koşullarda geçiren gençler var. Bunu kavramaları ve risk almamaları gerekiyor.

HEM KENDİNİZ HEM AİLENİZ İÇİN

Öte yandan asemptomatik olarak bu hastalığı geçirseler dahi evdeki büyüklerine veya risk grubundaki başka bir yakınlarına bu virüsü taşıyabilirler. Bu yüzden önce kendilerini sonra da çevrelerini korumak için sorumlu davranmalılar. Açık havada, maske takılmış dahi olsa mesafe korunmadan bir kalabalıklaşma olursa risk söz konusu. Maske takılmamışsa ve mesafe de korunmuyorsa zaten virüse karşı korunmasız kalınmış demektir. Bu yüzden açık alanda dahi olsak, maskemizi kullanarak ve mesafeyi sağlayarak, yaşımız ne olursa olsun kendimizi korumamız gereken bir dönemden geçiyoruz. Eğer kuralsızlık devam eder, vaka artışı önlenemez ise, kalabalık olan açık alanların, parkların dahi kapanması gibi yeni tedbirler alınması mümkün.“



YOĞUN BAKIM YAŞ ORTALAMASI DÜŞTÜ

Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık: Ankara’da önlenemeyen vaka artışlarının en dikkat çeken nedenlerinden biri de kapalı ve açık alan fark etmeksizin kuralsızca kalabalıklara karışan gençlerin ailelerine ve yakınlarına bu virüsü taşımış olması. Mutant virüs hem daha hızlı bulaşıyor hem de daha alt yaş gruplarına kolaylıkla adapte olmayı başarıyor. Sosyal olarak aktif olan genç ve orta yaş grubunun kalabalıklara karışması çok büyük bir risk faktörü. Belirtisiz seyrederek bunu ailelerine taşımalarının yanı sıra, gençlerin yoğun bakımda görülme oranı da artmış durumda. Mutant virüsle birlikte yoğun bakımda yatan hasta yaş ortalaması da düştü. Açık-kapalı alan demeden, ‘Ben gencim bana bir şey olmaz’ yanılgısına düşmeden, maske ve mesafe kurallarına riayet etmemiz gereken bir dönemden geçiyoruz. Bu gün gençler önlemsiz hayat sürmeye devam ederse, yarın ellerindeki özgürlükler de kısıtlanabilir.

BU HASTALIK BİRİLERİNİ ÖLDÜRÜYOR

Bu şekilde hızlı yayılım devam ederse yeni mutantların da ortaya çıkma riski artacaktır. Bu hareketlilik sonucu Türkiye’ye özgü mutant bile ortaya çıkabilir. Mutantın mevcut aşıları etkisiz kılma gücü olacak mı? Yoksa koruyuculuk devam edecek mi bilmiyoruz. Burada özellikle gençlere büyük bir sorumluluk düşüyor. Geleceği düşünerek hareket etmek zorundayız. Bu yayılım hızını düşürmek, hem ailelerini hem de kendilerini korumak için sosyal hayatlarında biraz taviz verecekler. ‘Hastalık nezle belirtisi gösteriyor. O zaman normalleşme başlayacak’ algısı olan gençlere sesleniyorum; ‘Semptomlar nezle-grip benzeri olsa bile unutmayalım bu hastalık birilerini öldürüyor.’

GÜÇLÜ BAĞIŞIKLIK İÇİN MUTLAK İKİ DOZ AŞI YAPTIRILMALI

Vakalar yükselmeye devam ederken, kent genelindeki aşılanan kişi sayısı da artmaya devam ediyor. Sağlık Bakanlığı COVID-19 Aşısı Bilgilendirme Platformu’nda yer alan verilere göre, 22 Nisan itibarıyla Ankara’da 1 milyon 42 bin 309 kişiye birinci doz aşı uygulanırken, 615 bin 284 kişiye ikinci doz aşıları yapıldı. Prof. Dr. İsmail Balık’ın, son günlerde başlayan ‘BioNTech’in koronavirüs aşısında 1 doz tartışması’ ile ilgi önerisi ise şöyle oldu: “Bu tartışmaların öncesinde de söylediğim gibi; BioNTech aşısı ikinci dozları ötelenebilir, ancak bu öteleme ikinci doz olunmayacak anlamına gelmiyor. Aşının kalıcı ve güçlü bağışıklık yapabilmesi için mutlaka ikinci dozun yapılması gerekiyor. Ama İspanya, Fransa ve İngiltere’nin yaptığı gibi ikinci doz 45 günle 90 gün arasında ötelenebilir. Böylece daha fazla kişi aşılanmış olur. BioNTech aşısı özelinde birinci dozdan 10 gün geçtikten sonra belli oranda koruma başlıyor. Bunu Sinovac için söylemek mümkün değil. Sinovac’ta etkili koruma ikinci dozdan 15 gün sora başlıyor. Bağışıklığı zayıf olanlar BioNTech tercih edebilir. Çok az da olsa yan etkiden kaçmak isteyenler ise Sinovac seçebilir. Ama ne olursa olsun aşı en büyük silahımız ve fazla zaman kaybetmeden birini seçip yaptırmamız gerekiyor.”