Hava seyrüsefer'den 100 milyon TL

Merkezi Ankara’da bulunan Havacılık Elektriği Teknik Elemanları Derneği (HAVELTED), Danıştay 12. Dairesi’nin verdiği karar doğrultusunda Türkiye'nin Hava Seyrüsefer hizmetlerinden dolayı hizmet ihracından yıllık yaklaşık 100 milyon TL ilave gelir elde edeceğini açıkladı. Dernekten yapılan açıklamada, Türkiye’nin uluslararası kalite ve güvenlikte hava seyrüsefer hizmeti vermesine rağmen, mevzuatlardan kaynaklanan nedenlerle aynı hizmeti veren EUROCONTROL'e üye diğer ülkelerden daha az gelir elde ettiğine dikkat çekilerek şu bilgiler paylaşıldı:

"Türkiye, hava seyrüseferine yönelik vermiş olduğu hizmetler karşılığında Avrupa ülkelerinde olduğu gibi hava sahasını kullanan tüm havayolu kuruluşlarından ücret almaktadır. Avrupa standartlarında hizmet sunan ülkemiz hava seyrüsefer hizmetleri için yapılan tüm yatırımları ve personel giderlerinin tamamını milli maliyet olarak üyesi olduğu Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (EUROCONTROL) yansıtmakta ve EUROCONTROL den almaktadır. Türkiye uluslararası kalite ve güvenlikte hava seyrüsefer hizmeti vermesine rağmen, mevzuatlardan kaynaklanan nedenlerle aynı hizmeti veren EUROCONTROL'e üye diğer ülkelerden daha az gelir elde etmektedir. 2020 yılı EUROCONTROL verilerine göre Türkiye verdiği hizmet bakımından EUROCONTROL üyesi 40 ülke içinde Fransa'nın ardından 2. Sırada yer alırken elde ettiği gelir bakımından 6. Sırada yer almaktadır. (2020 yılında da COVİD-19 pandemisine rağmen verdiği 7.900.000 birim hizmet ile Fransa'nın verdiği 8.300.000 birim hizmete yakın hizmet vermiş ancak Fransa'nın 1/3 oranında gelir elde etmiştir. Yine Türkiye; Almanya, İngiltere, İspanya ve İtalya dan fazla hizmet vermesine rağmen onlardan çok daha az gelir elde etmiştir.) Yine EUROCONTROL’e üye ülkelerin 2021 yılı 10 aylık verilerine bakıldığında, Türkiye Fransa'nın ardından en çok hizmet veren 2. ülke iken birim ücreti düşük olduğu için, Türkiye'nin yarısı kadar hizmet veren ülkelerden daha düşük hatta yarısı kadar gelir elde etmektedir.

Bu dengesizliğin ülkemiz lehine düzeltilmesi için EUROCONTROL'e bildirilen maliyetlerin arttırılması gerekmektedir. Maliyetlerin artırılabileceği en büyük kalemler işletme ve personel maliyetleridir. Türkiye'nin İşletme maliyetleri EUROCONTROL ortalamasının üstünde personel maliyetleri ise çok altındadır. Öyle ki EUROCONTROL'e üye ülkelerin personel maliyetlerinin toplam maliyetlere oranı ortalaması yüzde 65 iken, Türkiye de bu oran yüzde 44 civarındadır. Türkiye personel maliyetlerini arttırmak 2010 yılında çıkan kanun ve YPK kararı ile Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) çalışanlarına ‘havacılık tazminatı’ adında bir ek ödeme yapmaktadır. Üç gurup olarak yapılan bu ödemelerde aynı işi yapan teknik personelden elektronik personeline üst seviyede ödeme yapılırken, elektrik personeline ise çok daha düşük bir ödeme yapılmaktaydı. Bu durumun düzeltilmesi ve için Havacılık Elektriği Teknik Elemanları Derneği Danıştay’da dava açmıştır. Danıştay 12. Dairesi’nin incelemeleri neticesinde, YPK kararında teknik personele yönelik kısıtlamaların Avrupa hava seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (EUROCONTROL) prensiplerine aykırı olduğu, elektrik personelinin de maliyetlerinin EUROCONTROL tarafından karşılandığı, dolayısıyla elektrik personeli maliyetlerinin tamamının EUROCONTROL'e yansıtılabileceği yönünde karar vermiştir. DHMİ Genel Müdürlüğü çeşitli nedenler ileri sürerek kararı uygulamaktan imtina ederse Elektrik personelinin maaş, sigorta, emekli sandığı vs. giderleri olarak yaklaşık 100 milyon liralık personel giderleri hazinenin üzerinde yük olmaya devam edecektir. Bu kararın uygulanması halinde ise DHMİ bünyesindeki Elektrik Teknik personelinin mağduriyetini gidereceği gibi, karar öncesi personel maliyetlerinin yarısı hazine tarafından karşılanmakta iken, karar sonrası bahse konu personelin maliyetlerinin tamamı EUROCONTROL’ce karşılanacak böylece ülkemize yıllık yaklaşık 100 milyon lira girdi sağlayacaktır."