Hareketsizlik fıtık olasılığını arttırıyor
Güncelleme Tarihi:
Beyin ve Sinir Hastalıkları Cerrahisi Uzmanı ve Türk Nöroşirurji Derneği Üyesi Prof. Dr. Ersin Erdoğan, omurga fıtıklarına karşı uyarıda bulundu. COVID-19 pandemisi dolayısı ile hareketsiz kalındığını söyleyen Erdoğan, bu hareketsizliğe karşı yaşam alanımızda yapılabilecek egzersizlerin önemli olduğunu vurguladı.
Omurganın her bölgesinde fıtığın olabileceğini belirten Ersin Erdoğan, “Tüm dünya olarak zorlu süreçten geçiyoruz. Sosyal yaşantıdan uzaklaştıkça hareketsiz kaldık. Aşırı gerilme veya travma da fıtığa neden olabilir. Bu süreçte, hem fiziksel hem ruhsal sağlığımızı korumaya çalışmalıyız. Fıtık, yaşam kalitemizi büyük oranda olumsuz etkileyen rahatsızlıktır. Öncelikle; egzersiz yapmalı, doğru duruş pozisyonunu öğrenmeli, kilomuzu korumalı ve kötü alışkanlıklardan uzak durmalıyız.” diye konuştu. Erdoğan, omurga fıtığı hakkında şu bilgilendirmeleri yaptı:
EN ÖNEMLİ BÖLGELER BOYUN VE BEL
“Omurga fıtığı, omurganızın bütününü oluşturan omurga kemiklerinin arasındaki disk olarak isimlendirilen yastıklardan biriyle ilgili bir sorun sonucunda oluşuyor. Omurgadaki diskin yapısı, biri sert lastik diğeri ise yumuşak jöle kıvamında iki parçadan oluşuyor.
Omurganın herhangi bir yerinde oluşabilen fıtıklaşmış disk, yakındaki bir siniri tahriş edebilir. Omurgada toplam 22 adet disk bulunmaktadır. Ama bu diskler arasında en büyük fıtık riskini alt boyundaki ve alt lomber bölgeleri taşır. En az sıklıkta da sırt fıtığı olarak da ifade edilen torakal bölgede fıtıklar görülmektedir. Bunun nedeni torakal bölgenin daha az hareketli olmasıdır. Boyun ve bel alt bölgelerindeki fıtıkların sık olmasının sebebi ise buraya binen yükün daha fazla olmasıdır.
FITIĞIN HABERCİLERİ: AĞRI, UYUŞMA VE GÜÇSÜZLÜK
Disk fıtıkları boynun yanı sıra bel bölgesinde de sıklıkla görülmektedir. Hastanın şikayetleri diskin bulunduğu yere ve diskin bir sinire baskı yapıp yapmadığına bağlıdır. Genellikle vücudun bir tarafı etkilenir. Fıtık olan diskin bulunduğu yere bağlı olarak, bir kol veya bacakta ağrı, karıncalanma, uyuşma veya güçsüzlük olabilir. Genelde bu sebepler fıtığın habercisi oluyor.
Fıtıklaşmış diskiniz belinizin alt kısmındaysa, genellikle en çok ağrıyı kalçanızda ve bacağınızda hissedersiniz. Ayağın bir kısmında da ağrı olabilir. Fıtık olan diskiniz boynunuzda ise, genellikle en çok ağrıyı omzunuzda ve kolunuzda hissedersiniz. Bu ağrı, öksürdüğünüzde, hapşırdığınızda veya belirli pozisyonlara geçtiğinizde kolunuza veya bacağınıza vurabilir. Ağrı genellikle ‘keskin’ veya ‘şiddetli’ olarak tanımlanır. Bel fıtığı olan kişilerde genellikle, etkilenen sinirlerin çalıştırdığı kaslar zayıflama eğilimindedir. Bu, tökezlemenize neden olabileceği gibi eşyaları kaldırma veya tutma yeteneğinizi de etkileyebilir. Kuvvetsizlik oluşur.
Çoğu insanda fıtıklaşmış disk ile ilgili hiçbir belirti görülmez. Eğer hasta, fıtık belirtilerini göstermiyorsa genellikle ameliyat gerekli değildir. Fıtık problemlerinde nörolojik muayene sonrasında hastada belirti ve şikayet yok ise öncelikli olan ilaç tedavisidir. Fakat, boyun veya sırt ağrınız kolunuzdan veya bacağınızdan aşağıya inerse; uyuşukluk, karıncalanma veya kuvvetsizlik de hissederseniz mutlaka bir beyin cerrahi uzmanına gitmenizi öneriyorum. En uygun ameliyat yöntemi ise, mikrodiskektomi denilen mikroskobik bel ya da boyun fıtık ameliyatıdır.”
DİSK FITIĞINDAKİ RİSK FAKTÖRLERİ
Türk Nöroşirürji Derneği Üyesi Prof. Dr. Ersin Erdoğan disk fıtığı riskini artırabilecek faktörleri ise şöyle sıralıyor: “Faktörlerin başında şişmanlık geliyor. Fazla vücut ağırlığı, belinizin alt kısmındaki disklerde ekstra baskıya neden olur. Fazla kilo, omurgaya ve disklere daha fazla baskı uygulayarak onları fıtıklaşmaya daha yatkın hale getirir. Bu nedenle, kilomuzu kontrol altında tutmamız gerekiyor. Fiziksel olarak zorlu işleri olan kişilerde sırt problemleri riski daha yüksektir. Tekrarlayan kaldırma, çekme, itme, yana doğru bükme ve döndürme de disk fıtığı riskinizi artırabilir. Bir diğer etken ise, günümüz teknoloji şartlarında bilgisayar ve akıllı telefonların uzun süreli, çok sık olarak kullanılmasını gerektiren durumlardır. Özellikle pandemi nedeni ile çoğu insan evden çalışıyor. Masa başında günümüzü geçirmek durumunda kalıyoruz. Yanlış duruş pozisyonları özellikle boyun fıtıklarının oluşmasında etkilidir. Doğru duruş pozisyonu, omurganız ve diskleriniz üzerindeki baskıyı azaltır. Özellikle uzun süre otururken sırtınızı düz tutun. Ağır nesneleri düzgün bir şekilde kaldırın, işin çoğunu sırtınızın değil bacaklarınızın yapmasını sağlayın.
HASTALIK GENETİK OLABİLİR
Bazı insanlarda boyun ve bel fıtıklarının daha sık olması ve hatta aileden birkaç bireyin bu tür rahatsızlıklardan muzdarip olması hastalığın genetik veya ailesel alışkanlıklara bağlı olabileceğini düşündürmektedir. Ayrıca sigara içme alışkanlığı da diske giden oksijen kaynağını azalttığından ve diskin daha hızlı parçalanması ve bozulmasına yol açtığından omurga fıtıklarına neden oluyor. Gövde kaslarının güçlendirilmesi omurgayı stabilize eder ve destekler. Ameliyat olan hastalarda tekrarlama ve ağrıların azalması için egzersiz yapması önerilir. Günde en az yarım saat yürüyüş dışı egzersiz yapılmalıdır. Sadece yürüyüş bel ve boyun kaslarının kuvvetlenmesi için yeterli olmaz.”