Geleceğin mesleği gayrimenkul değerleme eksperliği olacak
Güncelleme Tarihi:
İpek ARIOĞUL
Oluşturulma Tarihi: Aralık 01, 2007 00:00
Arsa, konut, alışveriş merkezi, otel gibi gayrimenkullerin değerlemesini yapan Lal Gayrimenkul Değerleme’nin Yönetim Kurulu Başkanı Ebru Öz, üniversite mezunlarına çağrıda bulunarak, "Sektörde gayrimenkul değerleme uzmanına büyük ihtiyaç var. Üniversite mezunu herkes geleceğin mesleği gayrimenkul değerleme uzmanı olabilir" dedi.
Avrupa ve ABD’de uzun bir geçmişi olan ama Türkiye’de özellikle son 5-6 yılda gelişen gayrimenkul değerleme uzmanlığı alanında kalifiye eleman ihtiyacı dikkat çekiyor. 1998’den bu yana sektörde faliyet gösteren, holdingler ve finans kuruluşlarının yanı sıra kişilere de gayrimenkul ekspertizi hizmeti veren Lal Gayrimenkul Değerleme’nin Yönetim Kurulu Başkanı Öz, "Özellikle mimar ve mühendislerin tercih eidliyor ama her üniversite mezunu gayrimenkul değerleme uzmanı olabilir" dedi. Öz, sektörün nasıl geliştiğini, uzmana olan ihtiyacı ve gayrimenkul değerlemesinin nasıl yapıldığını şöyle anlattı:
EMLAKÇILAR DEĞERLENDİRME YAPAMAZ: Türkiye’yle karşılaştırıldığında, gayrimenkul değerleme dünyada oldukça eski bir meslek. Örneğin İngiltere’de 1800’lü yıllarda ortaya çıkan bu meslek, Türkiye’de kanunlarla birlikte son 4-5 yılda gündeme geldi. Mortgage yasasıyla daha da ciddi ve yaygın hale geleceğini tahmin ediyorum. Bu yasayla birlikte bütün bankalar ve finans kurumları gayrimenkul değerleme uzmanları kullanır hale gelecek. Burada emlakçılıkla gayrimenkul değerlemeyi birbirine karıştırmamak gerekiyor. Bizim nasıl emelakçılık yapmamız yasaksa emlaçıların da gayrimenkul değerleme yapması yasak.
SEKTÖRDE KALİFİYE ELEMAN AÇAĞI VAR : Gayrimenkul değerleme yeni bir alan olduğu için kalifiye elemana ihtiyaç da büyük. Biz eleman yetiştirmeye razıyız, yeter ki yeni mezunlar bu iş alanına ilgi göstersin. Gayrimenkul değerlemeyi kariyer olarak seçin başarılı yeni mezun arkadaşlar SPK’nın gerçekleştirdiği sınavda başarılı olursa ve sektörde üç yıl çalışırsa lisans sahibi oluyor. Bu alanda çalışan gençler rahatlıkla iş bulabilmesinin yanı sıra birçok avantaja da sahip oluyor: Bu işte istenirse emeklilik yok çünkü 60 yaşında bile kolaylıkla yapıalabilecek bir meslek. Mühendis, mimar kökenli gençler tercih edilse de dört yıllık üniversite mezunu her genç bu işi yapabilir. Yabancı dil ise artılardan biri.
BAĞIMSIZ BİLİRKİŞİ FİRMALARIYIZ: Bizim gibi firmaların en az beş lisanslı kişi çalıştırması zorunluluğu var. Bağımsız çalışan bilirkişi firmaları olduğumuzu söyleyebiliriz. Arsa, bina, konut, otel, akaryakıt istasyonu, alışveriş merkezi gibi büyük küçük her türlü gayrimenkulün değerlemesini yapıyoruz. Daha çok banka, finans kuruluşları ve holdinglerle çalışıyoruz, ama kişilere de hizmet verdiğimiz oluyor. Örneğin miras nedeniyle mal paylaşımı, ortaklıkların sona ermesi, bir yer almak ve yatırım yapılmak istendiğinde bizim hizmetimize başvurulabiliyor. Daire değrlemesi ortalama 300-400 YTL’ye mal oluyor. Diğer bir hizmetimiz de holding ve yabancı yatırımcılara yönelik yaptığımız fizibilite çalışmaları."
TÜRKİYE’de son yıllarda gelişen gayrimenkul değerleme alanında faliyet gösteren Ankara’daki birkaç firmadan biri olan Lal Gayrimenkul Değerleme’nin Yönetim Kurulu Başkanı Ebruz Öz, sektörde kalifiye elaman eksiği olduğuna dikkat çekerek, üniversite mezunlarını bu alanda kariyer yapmaya çağırdı.
Beş aşamalı gayrimenkul değerlendirmesi
Öz, gayrimenkul değerlemenin ortalama beş aşamadan oluştuğunu belirterek, bunları şöyle anlatıyor: Birinci aşama kadastral kontrol. Apartman doğru yerde mi, doğru parselde mi ona bakıyoruz. İkinci aşamada tapu müdürlüğüne giderek, arsanın üzerindeki takyidad’a, yani üzerinde ipotek, haciz, şerh var mı ona bakıyoruz. Tapudaki arşivde mimari projesine bakıyoruz, buna göre dairenin kat planındaki yeri doğru mu onu öğreniyoruz. Daha sonra belediyeye gidip gayrimenkulun oradaki dosyasına bakıyoruz ve belediye ile tapu arşivindeki dosyaların birbirini tutup tutmadığına bakıyoruz. Herhangi bir yıkım kararı, ceza, kısıtlayıcı engel var mı ona bakıyoruz. Ayrıca değerleme kapsamında gayrimenkulün olumlu ve olumsuz özellikleri araştırılıyor. Konumuna, büyüklüğüne, alışveriş merkezi, yol, metro hastane gibi oluşumlara uzaklığına bakılıyor. Tüm bu aşamalrın sonunda ise değerleme yapılıp fiyat belirliyoruz. Bu son aşamada emsal yöntemi, maliyet yöntemi ve gelir kapitalizasyonu yöntemlerinin biri veya birden fazlası kullanılıyor.
Uzman olabilirler
LAL Gayrimenkul Değerleme’nin Yönetim Kurulu Başkanı Ebru Öz, mühendis ve mimar kökenli gençler tercih edilse de dört yıllık üniversite mezunu herkesin üç yıllık tecrübe ve sınavın ardından SPK tarafından verilen lisans ile gayrimenkul değerleme uzmanı olabileceğini belirtti.
EMLAKÇILAR DEĞERLENDİRME YAPAMAZ: Türkiye’yle karşılaştırıldığında, gayrimenkul değerleme dünyada oldukça eski bir meslek. Örneğin İngiltere’de 1800’lü yıllarda ortaya çıkan bu meslek, Türkiye’de kanunlarla birlikte son 4-5 yılda gündeme geldi. Mortgage yasasıyla daha da ciddi ve yaygın hale geleceğini tahmin ediyorum. Bu yasayla birlikte bütün bankalar ve finans kurumları gayrimenkul değerleme uzmanları kullanır hale gelecek. Burada emlakçılıkla gayrimenkul değerlemeyi birbirine karıştırmamak gerekiyor. Bizim nasıl emelakçılık yapmamız yasaksa emlaçıların da gayrimenkul değerleme yapması yasak.
SEKTÖRDE KALİFİYE ELEMAN AÇAĞI VAR : Gayrimenkul değerleme yeni bir alan olduğu için kalifiye elemana ihtiyaç da büyük. Biz eleman yetiştirmeye razıyız, yeter ki yeni mezunlar bu iş alanına ilgi göstersin. Gayrimenkul değerlemeyi kariyer olarak seçin başarılı yeni mezun arkadaşlar SPK’nın gerçekleştirdiği sınavda başarılı olursa ve sektörde üç yıl çalışırsa lisans sahibi oluyor. Bu alanda çalışan gençler rahatlıkla iş bulabilmesinin yanı sıra birçok avantaja da sahip oluyor: Bu işte istenirse emeklilik yok çünkü 60 yaşında bile kolaylıkla yapıalabilecek bir meslek. Mühendis, mimar kökenli gençler tercih edilse de dört yıllık üniversite mezunu her genç bu işi yapabilir. Yabancı dil ise artılardan biri.
BAĞIMSIZ BİLİRKİŞİ FİRMALARIYIZ: Bizim gibi firmaların en az beş lisanslı kişi çalıştırması zorunluluğu var. Bağımsız çalışan bilirkişi firmaları olduğumuzu söyleyebiliriz. Arsa, bina, konut, otel, akaryakıt istasyonu, alışveriş merkezi gibi büyük küçük her türlü gayrimenkulün değerlemesini yapıyoruz. Daha çok banka, finans kuruluşları ve holdinglerle çalışıyoruz, ama kişilere de hizmet verdiğimiz oluyor. Örneğin miras nedeniyle mal paylaşımı, ortaklıkların sona ermesi, bir yer almak ve yatırım yapılmak istendiğinde bizim hizmetimize başvurulabiliyor. Daire değrlemesi ortalama 300-400 YTL’ye mal oluyor. Diğer bir hizmetimiz de holding ve yabancı yatırımcılara yönelik yaptığımız fizibilite çalışmaları."
TÜRKİYE’de son yıllarda gelişen gayrimenkul değerleme alanında faliyet gösteren Ankara’daki birkaç firmadan biri olan Lal Gayrimenkul Değerleme’nin Yönetim Kurulu Başkanı Ebruz Öz, sektörde kalifiye elaman eksiği olduğuna dikkat çekerek, üniversite mezunlarını bu alanda kariyer yapmaya çağırdı.
Beş aşamalı gayrimenkul değerlendirmesi
Öz, gayrimenkul değerlemenin ortalama beş aşamadan oluştuğunu belirterek, bunları şöyle anlatıyor: Birinci aşama kadastral kontrol. Apartman doğru yerde mi, doğru parselde mi ona bakıyoruz. İkinci aşamada tapu müdürlüğüne giderek, arsanın üzerindeki takyidad’a, yani üzerinde ipotek, haciz, şerh var mı ona bakıyoruz. Tapudaki arşivde mimari projesine bakıyoruz, buna göre dairenin kat planındaki yeri doğru mu onu öğreniyoruz. Daha sonra belediyeye gidip gayrimenkulun oradaki dosyasına bakıyoruz ve belediye ile tapu arşivindeki dosyaların birbirini tutup tutmadığına bakıyoruz. Herhangi bir yıkım kararı, ceza, kısıtlayıcı engel var mı ona bakıyoruz. Ayrıca değerleme kapsamında gayrimenkulün olumlu ve olumsuz özellikleri araştırılıyor. Konumuna, büyüklüğüne, alışveriş merkezi, yol, metro hastane gibi oluşumlara uzaklığına bakılıyor. Tüm bu aşamalrın sonunda ise değerleme yapılıp fiyat belirliyoruz. Bu son aşamada emsal yöntemi, maliyet yöntemi ve gelir kapitalizasyonu yöntemlerinin biri veya birden fazlası kullanılıyor.
Uzman olabilirler
LAL Gayrimenkul Değerleme’nin Yönetim Kurulu Başkanı Ebru Öz, mühendis ve mimar kökenli gençler tercih edilse de dört yıllık üniversite mezunu herkesin üç yıllık tecrübe ve sınavın ardından SPK tarafından verilen lisans ile gayrimenkul değerleme uzmanı olabileceğini belirtti.