Dünya Sepsis Günü’nde uzmanlar uyardı: Gereksiz antibiyotik kullanımı önlenmeli
Güncelleme Tarihi:
Sincan Eğitim ve Araştırma Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Bölüm Sorumlusu Doç. Dr. Gözde Bumin Aydın, Dünya Sepsis Günü'nde, sepsis vakalarının yüzde 40’ını 5 yaş altı çocukların oluşturduğunu belirterek, “Her yıl 47-50 milyon sepsis vakası oluyor ve bu vakaların 11 milyona yakını ölümle sonuçlanıyor” dedi. Gereksiz antibiyotik kullanımının önlenmesi gerektiğine dikkat çeken Doç. Dr. Aydın Hürriyet’e şunları söyledi:
ORGAN YETMEZLİĞİNE NEDEN OLABİLİYOR
“Sepsis (halk arasında bilinen adıyla kan zehirlenmesi) vücudun çeşitli mikroorganizmaların neden olduğu enfeksiyonlara (zatürre, ishal gibi) tepki olarak kendi doku ve organlarına zarar vermesi ile ortaya çıkar. Sepsis, erken tanı konulamaz ve tedavi hemen başlamazsa tüm vücudu etkileyen şok, çoklu organ yetmezliği, sakatlık ve ölümlere yol açabilen bir klinik durumdur. Her yıl 47-50 milyon sepsis vakası oluyor, bu vakaların 11 milyona yakını ölümle sonuçlanıyor. Dünya çapındaki ölümlerin 5’te biri sepsisle ilişkili olurken, 2.8 saniyede bir kişi sepsis nedeniyle hayatını kaybediyor. Sepsis nedeniyle yaşanan vefatların, tüm dünyadaki toplam can kayıplarının yüzde 20’sini oluşturduğu tahmin ediliyor. Sepsisten iyileşenlerin yüzde 50’ye yakınında uzun vadede fiziksel veya psikolojik etkiler oluyor. Sepsis, hastanelerdeki ölüm nedenlerinin, hastaneye yeniden yatışların ve sağlık hizmeti maliyetlerinin birinci nedenidir.
GEREKSİZ ANTİBİYOTİK KULLANILMAMALI
Bir enfeksiyon sepsise doğru ilerliyorsa en kısa sürede tanı konması ve uygun antibiyotik ile tedavi edilmesi önemli. Erken tanı ve tedavi ile sepsise bağlı ölümlerin yaklaşık yarısı önlenebiliyor. Sepsis, öncelikle ‘Sepsis Farkındalığı’nın artırılması ile sonrasında sanitasyon önlemlerine (temiz içme suyu, atık su ve kanalizasyonunun yeterli arıtımı ve bertarafı) uyumun artırılması, gereksiz antibiyotik kullanımının önlenmesi, aşılamanın etkin yürütülmesi, immün sistemi baskılayan hastalıkların kontrol altında tutulması, hastanelerde enfeksiyon kontrol önlemleri ve doğru el hijyeni uygulamalarının etkin yürütülmesi ile önlenebilir.”
BELİRTİLERE DİKKAT
Sepsis vakalarının yüzde 80’inin hastane dışında meydana geldiğini belirten Doç.Dr. Aydın,” Bu nedenle tüm vatandaşların sepsisi bilmesi ve belirtiler fark edildiği anda sağlık kurumuna başvurmaları gerekiyor. Sepsis vakalarının yüzde 40’ı, 5 yaş altı çocuklardır. Belirtileri arasında aşırı titreme-kas ağrısı, anlaşılmaz konuşma-bilinç bulanıklığı, gün boyu idrar yapmama, nefes darlığı, ateş düşüklük-yüksekliği, ölecek gibi hissetme, ciltte aşırı solukluk-benekli cilt gibi bulgular bulunuyor. Tüm insanlar sepsis olabilir, ancak immün sistemi baskılı olan kişiler özellikle risk altında. 60 yaş üstü yetişkinler, bir yaş altı çocuklar, gebeler, kronik akciğer-karaciğer-kalp hastalığı olanlar, diyabet ya da AİDS hastalığı bulunanlar, dalağı alınmış kişiler sepsis için riskli gruplar içerisinde kabul ediliyor” açıklamasında bulundu.