Dışarıda neyse evde de o!

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın, “Son dönemde artışın en fazla olduğu il Ankara” açıklaması, Başkentliler’in son iki günde en çok üzerinde durduğu gündem maddesi oldu. Vatandaşlar, sosyal medya başta olmak üzere bulundukları her alanda Hayat Eve Sığar (HES) uygulamasında ‘yüksek riskli’ olarak ve kırmızı renkle gösterilen bölgelerin fotoğraflarını paylaşmaya, alınacak yeni tedbirler olup olmadığını sormaya başladı. Hürriyet Ankara, hem Bakan Koca’nın açıklamasını hem de kentteki salgın riskiyle ilgili merak edilenleri Hürriyet Bilim Kurulu Üyesi ve Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık’a sordu:

PANDEMİ YORGUNLUĞU SEBEP OLDU

“Artışlar Kurban Bayramı öncesi başladı; sonrasında da ivme kazandı. İnsanların artık nisan ve mayıs aylarına göre çok az duyarlı olduklarını görüyoruz. Salgın, toplumda ilk yayılmaya başladığında herkes tedbirlere riayet ediyordu. Vaka sayısını 700’lerin altına düşürdük. Ancak insanlarda pandemi yorgunluğu oluştu. Rehavet, yazın gelmesi, ekonomik sebeplerden dolayı işe başlanması, sosyalleşme ve eğlence ihtiyacı gibi farklı diğer kriterlerle birlikte pandemi farkında olmadan toplumda tekrar yayıldı.

1 POZİTİF, 10 BİLİNMEYEN DEMEK

HES’e baktığımızda, Çayyolu dışında neredeyse her yerde kırmızı rengin olduğunu görüyoruz. Kırmızı alanlarda yaşayanlar için bu durum, ‘sizin riskiniz daha fazla’ diye değerlendirmek yeterli değil. Bu, hangi bölgede ne kadar hasta yoğunluğu olduğunu gösteriyor. Burada önemli olan bilinenin dışında yani belirtisi olmayan taşıyıcıların olması. Çünkü 1 pozitif vaka, 10 bilinmeyen daha demek. Farkında değil, sisteme kayıtlı değil, tanı konulmamış ve sosyal yaşamda dolaşıyorlar. Kırmızı renk ile gösterilen bölgelerde bu sebepten dolayı, tedbirlere daha çok dikkat edilmesi gerekiyor.

AYNI SOYADLI, AKRABA VAKALAR

Son bir ay içinde hastanelere gelen vakalara baktığımızda hastalığı genelde evden bir kişi alıyor ve diğer bireylere bulaştırıyor. Bu yayanlar da genelde gençler oluyor. Aynı soyadlı, akraba ve yakın arkadaş olan vaka sayısı arttı. Düğün ve aile içi buluşmalar, vaka artışında çok etkili. Gençlerin tedbirlere daha fazla uyması gerekiyor. Kendi ayakta atlatıyor ancak daha yaşlı aile bireylerine bulaştırabiliyor ve onların ağır hasta olmalarına hatta ölümlerine sebep oluyorlar.

EVDE KENDİNİ İZOLE ETMELİ

‘Ev içi bulaşa dikkat’ diyoruz. İnsanlarda evde bulaşmıyor gibi bir algı oluştu. Dışarıda maske, sosyal mesafe kuralına uysa da evde dikkat etmiyor. Özellikle hastalık riski varsa... Yani her gün toplu taşıma kullananlar, arkadaşlarıyla görüşüp sosyalleşenler, kurallara dikkat etmeyenler, özellikle de gençler; ev içindeki büyüklerine bulaştırma riskini gözeterek ev içinde de kurallara uyması gerek.”

SORUMSUZ KİŞİLER, BAŞKALARINI ÖLDÜRDÜKLERİNİ UNUTMASINLAR

Son günlerde ağır vaka ve yoğun bakım oranlarında ciddi artışlar olduğunun altını çizen Balık, “Bu durum sağlık çalışanları arasında da ciddi bir yorgunluğa ve yılgınlığa sebep olmaya başladı. Sorumsuz kişiler, sadece büyüklerini değil, kendilerine özveriyle hizmet eden sağlık çalışanlarının da ölümüne neden olduklarını unutmasınlar” dedi. Balık, salgının kontrol altında tutulmasının çözümünün cezaların ciddi uygulanmasından geçtiğine de dikkat çekerek, “900 liralık ceza sağlıklı uygulanmıyor; genelde uyarılıp geçiliyor. Ancak ceza 100 lira gibi tutulup istisnasız uygulansa belki önü alınabilir” diye konuştu.

Bakan Koca, önceki gün Hürriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ahmet Hakan’a konuşmuş ve illerdeki son durumla ilgili “Son dönemde artışın en fazla olduğu il Ankara” açıklamasında bulunmuştu.